گاه‌شمار تاریخ سوسیالیسم در ایران

امروز

۱۰ خرداد ۱۴۰۰

مهٔ ۲۰۲۱

دوران قاجار

  • ۱۸۹۸ - آغاز فعالیت‌های مخفی مرکز غیبی در تبریز
  • ۱۹۰۴ - اعلام موجودیت محفل غیبی
  • ۱۹۰۵ - تأسیس حزب اجتماعیون عامیون (حزب سوسیال دموکرات) در باکو
  • ۱۹۰۵ - تأسیس نخستین اتحادیه کارگری ایران در چاپخانه‌ای کوچک در تهران
  • ۱۹۰۸ - به توپ بستن مجلس مشروطه توسط محمدعلی‌شاه و آغاز مقاومت سیزده ماههٔ تبریز. سوسیال دموکرات‌ها نقش زیادی در این مقاومت داشتند.
  • ۱۹۰۸ - ۲۸ اکتبر: همزمان با مقاومت مسلحانۀ تبریز، گروهی از کارگران چند کارخانۀ چرم‌سازی در این شهر دست به اعتصاب می‌زنند. سوسیال دموکرات‌های تبریز از این اعتصاب پشتیبانی کردند.[1]
  • ۱۹۰۹ - تأسیس حزب دموکرات عامیون به عنوان جناح چپ در مجلس دوم مشروطه
  • ۱۹۱۷ - تأسیس فرقهٔ عدالت در باکو
  • ۱۹۲۰ - آوریل: برگزاری کنگرهٔ عدالت در تاشکند با حضور ۷ هزار کمونیست ایرانی، با تلاش آوتیس سلطان‌زاده. این کنگره زمینه‌ساز برگزاری نخستین کنگرهٔ حزب کمونیست ایران بود.[2]
  • ۱۹۲۰ - ژوئن: برگزاری کنگرهٔ مؤسس حزب کمونیست ایران در بندر انزلی.[2]
  • ۱۹۲۰ - استقرار جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران در رشت
  • ۱۹۲۰ - اعتصاب کارگران پالایشگاه آبادان.[3]

پهلوی یکم

پهلوی دوم

از شهریور ۱۳۲۰ تا کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲

از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷

جمهوری اسلامی

از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ تا شهریور ۱۳۶۷

از شهریور ۱۳۶۷ تاکنون

پانویس

  1. روزنامۀ دنیای اقتصاد: اعتصاب ۴ روزه کارگران چرم‌سازی، نوشته‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۰؛ بازدید در ۱ مه ۲۰۱۹.
  2. شبکۀ دیدگاه: یادی از آوتیس میکائیلیان (حبیب سلطان زاده) که در تصفیه‌های استالین سربه نیست شد؛ بازدید در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۵.
  3. محمودی، جلیل و سعیدی، ناصر، شوق یک خیز بلند: نخستین اتحادیه‌های کارگری در ایران، تهران: قطره، چاپ اول: ۱۳۸۱، ص ۲۰۱.
  4. بی‌بی‌سی فارسی: نگاهی به رمان نادره نوشته سید جعفر پیشه‌وری، نوشتۀ سینا سعدی؛ بازدید در ۳ مارس ۲۰۱۵.
  5. محمودی، جلیل و سعیدی، ناصر، شوق یک خیز بلند: نخستین اتحادیه‌های کارگری در ایران، تهران: قطره، چاپ اول: ۱۳۸۱، صص ۲۱۵–۲۰۰.
  6. پایگاه اینترنتی عصر نو: آوتیس سلطانزاده (میکائیلیان)، گرده‌ای از سرگذشت؛ نوشتۀ خسرو شاکری (زند)، جمعه ۲۸ بهمن ۱۳۹۰؛ بازدید در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۵.
  7. پایگاه اینترنتی عصر نو: هرچه غمناک است عمیق نیست، هرچه عمیق است غمناک است؛ همنشین بهار؛ بازدید در ۴ نوامبر ۲۰۱۴.
  8. پایگاه اطلاع‌رسانی انقلاب اسلامی: اعتصاب کارکنان پالایشگاه تهران بعد از حمعۀ خونین ۵۷؛ بازدید در ۸ نوامبر ۲۰۱۴.
  9. پایگاه اینترنتی حزب کمونیست ایران (م-ل-م): انشعاب در کومله زحمتکشان؛ بایگانی‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine بازدید در ۵ نوامبر ۲۰۱۴.
  10. سایت اطلاعات.نت، بیانیه اعلام موجودیت حزب اتحاد کمونیسم کارگری؛ بایگانی‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine بازدید در ۵ نوامبر ۲۰۱۴.
  11. پایگاه اینترنتی حزب اتحاد کمونیسم کارگری: بیانیۀ حزب اتحاد کمونیسم کارگری دربارۀ پیوستن به حزب کمونیست کارگری-حکمتیست: آغاز دورانی جدید از تلاش کمونیستی کارگری برای برافراشتن متحدانه پرچم کمونیسم منصور حکمت؛ بازدید در ۵ نوامبر ۲۰۱۴.
  12. رادیو زمانه: تشکل کردی «کودار» چه می‌گوید و درباره آنچه می‌گویند؟، امید پوینده؛ بازدید در ۴ نوامبر ۲۰۱۴.
  13. رادیو زمانه: تشکیل «حزب چپ ایران (فداییان خلق)»، نوشته‌شده در ۱ آوریل ۲۰۱۸؛ بازدید در ۲ آوریل ۲۰۱۸.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.