نیایشگاه

در زبان عربی به پرستش‌گاه، «معبد» (جمع مکسر عربی معابد) می‌گویند که از ریشه «عبد» و «عبادت» است. واژه هم‌سنگ برای «عبادت» در زبان پارسی واژه «پرستش» است که هنگامی که بخواهد جایگاهی را نشان دهد با «گاه» هم‌راه می‌شود و «پرستش‌گاه» را نتیجه می‌دهد.[1]

مهرابه به پرستش‌گاه‌های مهرپرستان گفته می‌شود. «میترائیسم» در دوران پیش از زرتشت بنیان نهاده شده‌بود.[2]

آتش‌کده نیایش‌گاه و محل گردهم‌آیی زرتشتیان است. در آتش‌کده، «آتش» عنصری مقدس است و هم‌واره نیایش‌های دینی در برابر آن انجام می‌گیرد.

کنیسه نیایش‌گاه و محل گردهم‌آیی یهودیان است.

کلیسا نیایش‌گاه و محل گردهم‌آیی مسیحیان است.

مسجد نیایش‌گاه و محل گردهم‌آیی مسلمانان است.

در ایران، حکومت جمهوری اسلامی به اعضای اقلیت اهل سنت ایران، اجازه داشتن مساجد در «شهرهای بزرگ»، برای انجام مراسم مذهبی و نمازهای جمعه و اعیاد مذهبی را نمی‌دهد.[3] هم‌چنین در عربستان سعودی ساخت هرگونه عبادت‌گاهی به غیر از مسجد ممنوع است.[4]

بهاءالله بنیانگذار دین بهائی به پیروانش دستور می‌دهد[5] که در هر شهری ساختمانی به بهترین صورت ممکن به نام خداوند ساخته شود و در آن به ذکر پروردگار پردازند. به این بناها «مشرق‌الاذکار» گفته می‌شود.

مندیر (به هندی: मन्दिर)، نیایش‌گاه و محل گردهم‌آیی باورمندان به آئین هندو است.

ویهارا یا معابد بودایی، نیایش‌گاه و محل گردهم‌آیی باورمندان به آئین بودیسم است.