نمایان تپه

یکی از اهداف مهم احداث و احیاء اشرف البلاد (بهشهر) در دوره صفویه ویژگی های طبیعی و کاربرد امنیتی و وجود شکارگاه های متعدد در اطراف این ناحیه بود.

در دوره های پس از شاه عباس اول در اطراف اشرف، بناهای متعددی توسط پادشاهان صفوی برای استفاده از این امکانات و در راستای تأمین امنیت بیشتر ایجاد شد؛ یکی از مهم ترین آنان همایون تپه یا نمایون تپه بود که در زمان شاه عباس دوم توسعه و گسترش فراوان .(۶۵۷ ، یافت (محمدمعصوم بن زین العابدین، ۱۳۴۵ : ج ۳

ویژگی های ظاهری و کاربرد امنیتی و استقرار نمایون تپه – نمایون تپه به شرح زیر است: در حدود ۳ کیلومتری شمال اشرف بر طرف شرقی راهی که به دریا می رود، تپه دستی بزرگی است که ارتفاع آن در حدود سی متر و سطح بالای آن در حدود دو هکتار است.

بر بالای آن بنای ۶۴ سانتی متر با × هشت ضلعی از سنگ سفید آهکی بوده است. اغلب سنگ ها به ابعاد ۶۴ قطری نزدیک به ده سانتی متر که روکاری ساختمان از آنها بوده است. رونمای خارجی بیشتر سنگ ها، علائم مخصوص سنگ تراشان عصر صفوی حک شده است.

دامنه های تپه و بالای آن درختکاری بوده است و امروز هم درختان انار و مرکبات در آن زیاد است، ولی اغلب جوان و نسبتاً تازه کاشت بودند و به دوران آبادانی تپه مربوط نبود (ستوده، ۱۳۶۶ : ج ۴ ۶۵۸ ).

در کتاب عباس نامه در مورد همایون تپه، سال و ،  چگونگی احداث آن چنین آمده است : « در سال ۱۰۶۲ شاه عباس دوم ( ۱۰۵۲-۱۰۷۷)  دستور داد بر سر پشته ای که نزدیک شهر اشرف است کاخی بسازند و در سال ۱۰۶۳ کاخ تمام شده بود و به حفر دریاچه و گل کاری و سایر لوازم فرمان دادند و آن مکان شریف را به نمایون تپه موسوم فرمودند.» (قزوینی، ۱۶۹ : ۱۳۲۵ )

باز در همین کتاب : آمده، در سال ۱۰۶۳ قمری شاه عباس دوم از سیر و گردش فرح آباد بازمی گشت، به دیدن همایون تپه رفت « و چون در سنه سالفه پشته ای را که در رفعت نمودار آسمان و در استداره اطراف شبیه چرخ گردون بود، در قرب شهر انتخاب فرموده به ساختن بنائی بر بالای آن فرمان داده بودند و این کار صورت انجام یافته بود.

در این اوقات لازم السعادت نیز متوجه اتمام آن شده به حفر دریاچه و گل کاری ها و سایر لوازم فرمان دادند و آن مکان شریف را به نمایون تپه موسوم فرمودند ».( همان: ۱۶۹-۱۷۰ )

از باغ حاج عابدین ابراهیم پور تا نمایون تپه ۲.۵ کیلومتر

از شهرک صنعتی فعلی بهشهر تا همایون تپه ۳.۸ کیلومتر

از گرجی محله تا نمایون تپه ۴.۱ کیلومتر

از محله زیروانیان تا همایون تپه ۴.۳ کیلومتر

از قنبرآباد تا نمایون تپه ۴.۵ کیلومتر

از علی تپه تا نمایون تپه ۵.۳ کیلومتر

از تروجن (شهیدآباد) تا نمایان تپه ۶.۳ کیلومتر

از روستای (قره تپه) سیاه تپه تا نمایون تپه ۱۰ کیلومتر

از جنگل پاسند تا نمایون تپه ۱۱ کیلومتر

از استان مازندران تا نمایون تپه ۱۲۰ کیلومتر

• فهرست آثار ملی ایران

• سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
• سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

1. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.

2.گردآوری و منبع : نمایون یا نمایان تپه یا همایون تپه بهشهر مازندران در ۲۱-۰۸-۲۰۱۹
تکمیل مقاله در ۲۱-۰۸-۲۰۱۹