ملکه هم‌نشین

ملکهٔ همسر، شهبانوی همسر و یا امپراتریس همسر عنوان زنانی است که عنوان ملکه یا شهبانو یا امپراتریس را صرفاً به عنوان همسر یک شاه یا امپراتور دارند و به‌طور رسمی حکمرانی نمی‌کنند اما در مواردی به عنوان نایب‌السلطنه تعیین شده‌اند. در مقابل، ملکه سلطنتی پادشاه و حکمرانی زن است.

از با نفوذترین شهبانوهای تاریخ جهان می‌توان اتوسا همسر داریوش کبیر (شاه هخامنشی)، تئودورا همسر ژوستینین یکم (امپراتور بیزانس)، الینور آکیتن همسر هنری دوم (شاه انگلستان)، هنریتا ماریای فرانسه همسر چارلز یکم (شاه انگلستان)، نورجهان همسر جهانگیرشاه (شاه گورکانی هند)، خرم سلطان همسر سلیمان یکم (سلطان عثمانی)، خیرالنسا بیگم همسر شاه محمد خدابنده (شاه صفوی)، ترکان خاتون همسر ملکشاه یکم (سلطان سلجوقی)، امپراتریس وو همسر گائوزونگ (امپراتور چین) و اگریپینا همسر کلودیوس (امپراتور روم) را نام برد.

در ایران شهبانو لقب فرح دیبا همسر محمدرضا شاه پهلوی بود.