لثه‌درمانی
لثه‌درمانی که پریودانتیکس هم نامیده می‌شود، یکی از تخصص‌های دندانپزشکی است که به تشخیص و درمان بیماریهای بافت نرم و سخت (بجز دندان) در حفره دهان می‌پردازد. درمان بیماریهای لثه، جراحی‌های ماینور و میکروسکوپی دهانی، اعمال زیبایی، مهندسی بافت، بازسازی و پیوند استخوان و بافت نرم دهان و کاشت دندان (ایمپلنت) از کارهای تخصصی این رشته می‌باشد.
پیرادندان مجموعه‌ای از بافتهای نگهدارندهٔ دندانها است که پیرامون آن را احاطه کرده و شامل لثه، استخوان آلوئول، سمان دندان و رُباط‍های اطراف دندان است.
دندانپزشکی که موفق به گذراندن دوره تخصصی جراحی لثه می‌شود به عنوان پریودنتیست (متخصص جراح لثه) شناخته می‌شود.
بیماریهای لثه
بیماریهای پریودنتال، اشکال متفاوتی دارد ولی معمولاً نتیجهٔ پیوستن پلاک‌های باکتریایی و انباشته شدن روی دندانها و در برخی مواردلثه تحت تأثیر عوامل زمینه ای
است. همراه با سازوکارهای ایمنی - التهابی و بقیهٔ عوامل خطر که باعث آسیب رساندن به استخوانهای فک و لثه در اطراف دندان‌های طبیعی و ایمپلنت می‌شود. اگر این بیماری‌ها درمان نشود، به تخریب لثه و استخوانهای نگهدارندهٔ دندان و از دست دادن دندان می‌انجامد. در برخی مقالات تأثیر منفی این بیماری بر سایر شرایط سیستمیک همانند دیابت تأیید شده‌است.
تأثیرات دخانیات، الکل و مواد مخدر روی دندانها[1]
دخانیات، الکل و مواد مخدر روی سلامتی مصرف‌کننده در سنین جوانی تأثیرات زیادی دارد. بسیاری از تأثیرات این مواد روی سلامتی دهان و دندان اغلب ناشناخته هستند.
از دست دادن دندان و بیماری لثه
تنباکو می‌تواند به بافتهای لثه آسیب رسانده و منجر به تورم و بیماریهای پریودنتال شود (بیماری لثه). استفاده از این مواد همچنین می‌تواند با محدود کردن قابلیت مویینگی لثه‌ها روی آنچه استخوان را به بافت نرم دندان متصل می‌کند تأثیر منفی گذاشته و منجر به از دست رفتن دندان شود.
خشکی دهان
استفاده از این مواد می‌تواند مقدار تولید بزاق در دهان را کاهش داده و منجر به خشکی دهان شود. همچنین این کار ریسک پوسیدگی دندان، بیماری لثه و تحلیل لثه را افزایش می‌دهد.
پوسیدگی دندان و تحلیل
خشکی دهان همچنان که در بالا شرح داده شد؛ روی پوسیدگی دندان و و تحلیل لثه تأثیر می‌گذارد. حالت مستی دمای بدن را بالا می‌برد که می‌تواند منجر به افزایش مصرف نوشیدنی‌های شکری شود. اغلب نوشیدنی‌های الکلی بسیار قندی و شکری هستند. مصرف مکرر این نوشیدنی‌ها، مینای دندان را ضعیف می‌کند که نخستین گام پوسیدگی دندان است. علاوه بر این مصرف الکل به دلیل ایجاد خشکی دهان فرد را مستعد بیماریهای دهان ودندان می‌کند.
بوی بد دهان
سیگار کشیدن باعث بوی بد دهان می‌شود، ایجاد رسوب روی دندان و لک شدن دندان، زبان و لثه‌ها می‌شود. این لکه‌ها ممکن است زرد یا مشکی باشند.
بهداشت ضعیف دهان و دندان
مصرف الکل و مواد مخدر می‌تواند منجر به غفلت در بهداشت دهان و دندان شود.
سرطان دهان
تنباکو حاوی ماده سرطان زایی است که می‌تواند می‌تواند منجر به سرطان دهان شود. مصرف الکل نیز به مقدار قابل توجهی ریسک سرطان دهان را افزایش می‌دهد و زمانیکه در کنار الکل تنباکو نیز مصرف شود این ریسک بیشتر می‌شود. مشابه تنباکو، قلیان نیز ریسک سرطان دهان را افزایش می‌دهد.
آموزش
پیش از یادگیری این تخصص، شخص باید مدرک دندانپزشکی عمومی خود را دریافت کند.
آمریکا
طبق انجمن دندانپزشکان آمریکا (CODA)، تکمیل این دورهٔ تخصص به‌طور میانگین سه سال طول می‌کشد. براساس انجمن آمریکایی لثه‌پزشکی، این تخصص مربوط به پیشگیری، تشخیص و درمان بیماریهای پریو و بیماری‌هایی که باعث تورم در دهان می‌شود. همچنین این تخصص، کاشت ایمپلنت را نیز آموزش می‌دهد.
استرالیا
براساس انجمن دندانپزشکان استرالیا (ADC)، این تخصص سه سال به طول می‌انجامد. پس از اتمام این دوره، فرد مدرک تخصص یا مدرک دندانپزشکی بالینی((DclinDent دریافت می‌کند و بعداً می‌تواند مدرک فلوشیپ پریو (FRACDS (Perio را از کالج سلطنتی جراحان دندانپزشک استرالیا دریافت کنند.
کانادا
انجمن دندانپزشکان کانادا (CDAC) اعلام کرده که این دوره در کانادا به‌طور متوسط دو سال است. دانش‌آموختگان پس از آن می‌توانند در امتحانات فلوشیپ کالج سلطنتی دندانپزشکان کانادا (FRCD (C)) شرکت کنند.
هند
پریودنتیکس یک رشتهٔ تخصصی در هند است. پریودنتیست‌ها باید در کنار این رشته، تخصص جراحی دندانپزشکی (M.D.S) نیز دریافت کنند.
بریتانیای کبیر
جامعهٔ بریتانیایی پریودنتولوژی در زمینهٔ پیشرفت هنر و علم این رشته فعالیت می‌کند. اعضای این انجمن شامل متخصصان، پریودنتیست‌ها، دندانپزشکان عمومی، دندانپزشکی بازسازی، آکادمیی بالینی، بهداشت کاران دهان و دندان و بسیاری دیگر است.
منابع
- سامانه بازاموزی وزارت بهداشت. «تاثیرات منفی دخانیات، الکل و مواد مخدر روی سلامت دهان و دندان». انجمن علمی پریودنتولوژی ایران.
* مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Periodontology». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۶ فوریهٔ ۲۰۱۱.