لتا منگیشکر
لَتا منگیشکر (به هندی: लता मंगेशकर) تلفظ (زادهٔ ۲۸ سپتامبر ۱۹۲۹) خوانندهٔ اهل هند است. او یکی از پرکارترین و تأثیرگذارترین خوانندگان هندی است که صدایش در فیلمها بر روی اجرای بازیگران زن قرار میگرفت. لتا فعالیت خود را از سال ۱۹۴۲ میلادی آغاز کرد و در طول بیش از هفت دهه فعالیت، بیش از ۴۰ هزار ترانه را در بیش از ۲۰ زبان هندی (بیشتر به زبانهای مراتی و هندی) اجرا کردهاست.[1]
لتا منگیشکر | |
---|---|
اطلاعات پسزمینه | |
نام بومی | लता मंगेशकर |
زاده | ۲۸ سپتامبر ۱۹۲۹ (۹۱ سال) ایندور، راج بریتانیا |
پیشه(ها) | خوانندهٔ فیلم |
سالهای فعالیت | ۱۹۴۲–تاکنون |
لتا پنجمین زن و دومین خوانندهای است که بالاترین نشان شهروندی هند، بهارات راتنا را در سال ۲۰۰۱ میلادی دریافت کرد. او همچنین در سال ۲۰۰۷ نشان لژیون دونور را دریافت کردهاست.[2] او خواهر بزرگتر آشا بهوسله است.[3]
زندگینامه
لتا در ۲۸ سپتامبر ۱۹۲۹ در خانوادهای از موسیقیدانان در ایندور در مادیا پرادش به دنیا آمد. پدرش که خواننده و بازیگر تئاتر بود، از پنج سالگی آموزش موسیقی به لتا را آغاز کرد. با مرگ ناگهانی پدر در سال ۱۹۴۲ لتا که سه خواهر و یک برادر کوچکتر از خود داشت مسئولیت خانواده را برعهده گرفت.
لتا در ابتدا به بازیگری در چند فیلم پرداخت. او برای نخستین بار در سال ۱۹۴۲ در فیلمی مرآتی بهجای یک بازیگر زن خواند اما صدای او در تدوین فیلم از آن حذف شد. در سال ۱۹۴۷ در فیلمی هندی خواند اما نتوانست توجهی را به خود جلب کند. در آن زمان سینمای بالیوود به صداهای پرقدرت مانند نور جهان بیشتر توجه نشان میداد؛ و برای لتا با صدایی نازک سخت بود که بتواند موقعیت خود را تثبیت کند. در نهایت در سال ۱۹۴۸ بود که آهنگسازی لتا را برای فیلمش انتخاب کرد و او توانست به شهرتی دست یابد. از آن زمان او به یکی از پرکارترین خوانندگان هند بدل شد.[4]
لتا در ۱۹۶۲ میلادی، پس از جنگ هند و چین، ترانهای میهنپرستانه اجرا کرد که گفته میشود نخستوزیر هند را به گریه انداخت.[4]
در سال ۱۹۷۴ نخستین کنسرت خارج از هند خود را در رویال آلبرت هال لندن برگزار کرد.[2]
در سال ۲۰۰۴ ترانهای از او برای موسیقی متن فیلم درخشش ابدی یک ذهن پاک انتخاب شد.
لتا منگیشکر راه خوانندگی فیلم را برای بسیاری از خوانندگان فیلمهای بالیوودی همنسل خود هموار کرد. او کسی بود که برای نوشتهشدن نام خوانندهها (بهجای بازیگران) بر روی ترانهها پافشاری کرد. لتا در تصمیمگیریهای خود مصمم بود. بهعنوان نمونه او کار کردن با محمد رفیع را متوقف کرد و از ۱۹۵۷ تا ۱۹۶۲ حاضر نشد هیچ ترانهای از ساختههای اس دی برمن را بخواند.[4]
لتا منگیشکر همچنین به آهنگسازی و تدوین فیلم نیز پرداخته است.[1]
جایزهها و افتخارها
لتا منگیشکر پس از ایندیرا گاندی، مادر ترزا، آرونا آصف علی و ام. اس. سوبولاکشمی، پنجمین زنی است که والاترین نشان شهروندی کشور هند، بهارات راتنا را دریافت کردهاست.
لتا تاکنون سه بار برندهٔ جایزهٔ ملی فیلم هند شدهاست.
در سال ۱۹۷۴ کتاب رکوردهای جهانی گینس نام لتا منگیشکر را با بیش از ۲۵۰۰۰ ترانه میان سالهای ۱۹۴۸ تا ۱۹۷۴، به عنوان خوانندهای با بیشترین ترانههای ضبطشده ثبت کرد. گینس همچنین بار دیگر در سال ۱۹۸۴ نام لتا را با بیش از ۳۰۰۰۰ ترانهٔ ضبطشده در میان سالهای ۱۹۴۸ تا ۱۹۸۷ بهعنوان خوانندهای با بیشترین ترانهٔ ضبطشده در تاریخ ثبت کرد.[2] در سال ۲۰۱۱ این عنوان به آشا بهوسله داده شد.
فیلمشناسی
برخی از فیلمهایی که لتا منگیشکر در آنها خوانده است عبارتند از:
- مادر هند (۱۹۵۷)
- دزد جواهر (۱۹۶۷)
- میلان (۱۹۶۷)
- انتقام (۱۹۶۹)
- پاکیزه (۱۹۷۲)
- عشق جاویدان (۱۹۷۲)
- به هندوستان قسم (۱۹۷۳)
- شعله (۱۹۷۵)
- اوتار (۱۹۸۳)
- سانی (۱۹۸۴)
- آرجون (۱۹۸۵)
- مهتاب (۱۹۸۹)
- لحظات (۱۹۹۱)
- ۱۰۰ روز (۱۹۹۱)
- ترس (۱۹۹۳)
- ۱۹۴۲: یک داستان عاشقانه (۱۹۹۴)
- داماد عاشق عروس را میبرد (۱۹۹۵)
- دل دیوانه است (۱۹۹۷)
- از اعماق دل... (۱۹۹۸)
- محبتها (۲۰۰۰)
- باج (۲۰۰۱)
- گاهی خوشی گاهی غم (۲۰۰۱)
- ویر-زارا (۲۰۰۴)
- درخشش ابدی یک ذهن پاک (۲۰۰۴)
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ لتا منگیشکر موجود است. |
منابع
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به لتا منگیشکر در ویکیگفتاورد موجود است. |
- "Mangeshkar, Lata (1929–)." Dictionary of Women Worldwide: 25,000 Women Through the Ages. 2007. HighBeam Research. (November 4, 2015). http://www.highbeam.com/doc/1G2-2588815033.html%5Bپیوند+مرده%5D(نیازمند+آبونمان)
- "Milestones in the life of melody queen Lata Mangeshkar." Hindustan Times (New Delhi, India). 2008. HighBeam Research. (November 4, 2015). http://www.highbeam.com/doc/1P3-1562587031.html%7B%7Bsubscription%7Chighbeam}} بایگانیشده در ۸ فوریه ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
- "The Vocal Vamp of Bollywood," Newsweek International, May 19, 2008, http://www.questia.com/read/1G1-178985481/the-vocal-vamp-of-bollywood. (نیازمند آبونمان)
- "It is melody queen Lata Mangeshkar's birthday." Hindustan Times (New Delhi, India). 2006. HighBeam Research. (November 4, 2015). http://www.highbeam.com/doc/1P3-1136961751.html%7B%7Bsubscription%7Chighbeam}} بایگانیشده در ۹ آوریل ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine