قوای هوائی افغانستان
نیروی هوایی افغانستان یکی از سه شاخهٔ اصلی ارتش ملی افغانستان (اُردوی ملی افغانستان) میباشد که مسئولیت جنگهای هوایی و دفاع هوایی این کشور را بر عهده دارد. نیروی هوایی ارتش ملی افغانستان زیر نظر ستاد کل ارتش افغانستان فعالیت میکند. محمد دوران فرمانده ستاد نیروی هوایی افغانستان از سال ۲۰۱۱ به این سو است.[6]
نیروی هوایی افغانستان | |
---|---|
نشان نیروی هوایی افغانستان | |
فعالیت | |
کشور | افغانستان |
نوع | نیروی هوایی |
نقش | جنگ هوایی |
اندازه | ۷٬۱۰۰ کارمند ٢۴٢ هواگرد[4] |
جزئی از | وزارت دفاع افغانستان |
مقر | مرکز فرماندهی اردوی ملی, کابل، افغانستان[5] |
فرماندهان | |
فرمانده کل قوا | محمد اشرف غنی |
فرمانده قوای هوایی | ستر جنرال عبدالفهیم رامین |
فرماندهان سرشناس |
ستر جنرال عبدالفهیم رامین دگر جنرال عبدالقادر |
نشان | |
Roundel | |
بیرق | |
هواگردها | |
آفند | امبرائر ئیامبی ۳۱۴ سوپر توکانو، سسنا ۲۰۸ کاروان |
بالگرد جنگنده | MD 530F, Mi-35 |
بالگرد سودمند | آئروسپاسیال اسای ۳۱۵بی لاما، میل-۸، میل-۱۷، بل یواچ-۱ ایروکوای، سیکورسکی یواچ-۶۰ بلک هاوک |
هواپیمای شناسایی | پیسی-۱۲ |
هواپیمای باری | بوئینگ ۷۲۷، لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس، سسنا ۲۰۸ کاروان |
نیروی هوایی افغانستان سال ۱۹۲۴ در دوران حکومت امانالله شاه تأسیس شد. در دهه ۱۹۷۰ در دوران حکومت ظاهر شاه نوسازی و توسعه داده شد. در دهه ۱۹۶۰ نیروی هوایی افغانستان حدود ۱۰۰ هواگرد شامل جنگنده سبک مادون صوت میگ-۱۵، بمبافکن سبک ایلیوشین-۲۸ و تعداد کمی هلیکوپتر در اختیار داشت.
اتحاد شوروی در دهه ۱۹۸۰ و در جریان جنگ شوروی در افغانستان نیروی هوایی بسیار بزرگ و قدرتمندی را برای حکومت متحد خود در این کشور تدارک دید. تا پیش از سقوط این حکومت، نیروی هوایی افغانستان بیش از هفت هزار پرسنل رسمی، پنج هزار مشاور خارجی، حدود ۲۴۰ هواپیمای جنگی شامل حدود ۴۵ جنگنده رهگیر میگ-۲۱ و ۶۰ جنگنده بمبافکن سوخو-۷ و سوخو-۱۷، حدود ۱۵۰ هلیکوپتر تهاجمی و چند منظوره میل-۱۷ و میل-۳۵ و ۴۰ هواپیمای ترابری نظامی از انواع مختلف آنتونوف در اختیار داشت. جنگ داخلی افغانستان باعث کاهش شدید توان نیروی هوایی افغانستان شد، به طوریکه در دوران حکومت طالبان تنها تعدادی بالگرد در اختیار نیروی هوایی افغانستان باقیمانده بود. از سال ۲۰۰۷ بازسازی و نوسازی نیروی هوایی افغانستان با کمک بینالمللی به رهبری آمریکا آغاز شدهاست.
در سال ۲۰۱۲ این نیرو حدود ۷ هزار پرسنل فعال، ۳۵ هواپیما از انواع آموزشی و ترابری و ۵۲ هلیکوپتر چندمنظوره، سبک و تهاجمی در اختیار دارد. ۱۵ فروند هواپیمای ترابری سبک سی-۲۷، ۱۴ فروند هواپیمای آموزشی سبک سسنا-۱۸۲ و ۶ فروند سسنا-۲۰۸، ۶ فروند هلیکوپتر تهاجمی میل-۳۵، ۶ فروند هلیکوپتر سبک چندمنظوره امدی-۵۳۰ هیوز و ۴۰ فروند هلیکوپتر چندمنظوره میل-۱۷ (و بر اساس برخی منابع ۲ جت آموزشی-حمله سبک آلباتروس-۳۹) را در اختیار دارد و تا سال ۲۰۱۵ هم ۲۰ فروند هواپیمای پشتیبانی سبک هوایی امبرائر سوپر توکانو و ۴ فروند هواپیمای ترابری سی-۱۳۰ هم به آنها افزوده خواهند شد.[7]
تاریخچه
نخستین پرواز هواپیما در آسمان افغانستان دو فروند هواپیمای جنگی انگلیسی بود که در ۲۶ مه ۱۹۱۹ میلادی رخ داد. این هواپیماها به قصد بمباران شهر کابل وارد فضای افغانستان گردیدند. پس از آنکه شاه امانالله در سال ۱۹۱۹ استقلال افغانستان را بدست میآورد، درصدد ایجاد نیروی هوائی در کشورش میشود. درسال ۱۹۲۱ سه تن از افسران افغانستان غرض کسب آموزش دربخشهای هوائی به کشور ایتالیا فرستاده شدند.
- سرگُرد (پشتو: جَگرَن) محمداحسانخان به سمت خلبان، موصوف با ارتقای رتبه به فرماندهی (پشتو: قومندان) نیروی هوائی مقرر گردید.
- سرلشکر (پشتو: تورَن) غلامدستگیرخان در بخش فنی هواپیما
- سرلشکر (پشتو: تورن) محمدهاشمخان در بخش کشف.
شاه امانالله در سال ۱۹۲۱ دو فروند هواپیما نوع Airco DH.9A را از انگلستان و یک فروند را از کشور اتحاد شوروی خریداری نمود. در ۱۳۰۳ خورشیدی (۲۳ اوت ۱۹۲۴) نیروی هوائی افغانستان رسماً تشکیل گردید. در سال ۱۹۳۹ مکتب هوائی تأسیس گردید. مکتب مذکور چندین دوره فارغالتحصیلان در بخش هوائی دادهاست. این مکتب درسال ۱۳۵۶ به دانشگاه هوائی (پشتو: پوهنتون هوائی) تبدیل شد؛ که دارای ۴ دانشکده (فاکولته) هوائی بود. نیرویهای نظامی و بهخصوص هوائی در زمان [[محمد داوود خان|سردار محمدداوودخان]] (۱۳۵۲–۱۳۵۷ خورشیدی) توسعه داده شد. نیروی هوایی افغانستان در زمان ریاست جمهوری محمدداوودخان، تحولات چشمگیری را تجربه کرد. پس از سال ۱۳۵۷ در افغانستان در شهرهای مزارشریف، قندهار، هرات، جلالآباد، بدخشان و کابل پروازهای نظامی و ملکی صورت میگرفت.
توان رزمی
ارتش افغانستان تا پیش از سقوط دولت تحت حمایت اتحاد جماهیر شوروی، نزدیک به ۵۰۰ هواپیما و بالگرد تهاجمی داشت. اما در جریان سالها جنگ داخلی در افغانستان، تقریباً تمامی آنها یا به دلایل عدم رسیدگی فنی یا در کشاکش جنگ داخلی از بین رفت.[8]
تا سال ۱۹۹۵ حدود ۶۰ فروند هلیکوپتر می-۸ و می-۱۷ روسی در نیروی هوایی افغانستان فعال بود. پس از اشغال افغانستان توسط ائتلاف ضد ترور هم ارتش آمریکا تعدادی از این نوع هلیکوپتر را از روسیه و کشورهای دیگر برای نیروی هوایی افغانستان خریداری کرد.
در سال ۲۰۱۳ نیروی هوایی افغانستان این هواگردها را در اختیار دارد:[9]
- برزیل ۲۰ هواپیمای پشتیبانی هوایی سبک امبرائر ۳۱۴ سوپر توکانو (تحویل در ۲۰۱۵)
- ایالات متحده آمریکا ۶ فروند هواپیمای ترابری نظامی سبک و آموزش ابتدایی سسنا ۲۰۸
- ایالات متحده آمریکا ۱۴ فروند هواپیمای آموزشی سسنا ۱۸۲
- ایالات متحده آمریکا ۶ هلیکوپتر سبک چندمنظوره امدی-۵۰۰ (مدل ام-۵۳۰اف)
- روسیه ۶ فروند هلیکوپتر جنگنده می-۲۴ (مدلهای می-۲۵ و می-۳۵)
- روسیه ۴۰ فروند هلیکوپتر چندمنظوره و ترابری می-۸ (مدل می-۱۷)
- جمهوری چک ۶ جت آموزشی و تهاجمی سبک آلباتروس-۳۹
در گذشته جنگندههای میگ-۱۷ و میگ-۲۱، جنگنده بمبافکن سوخو-۷بی، سوخو-۱۷ (مدل سوخو-۲۲)، هواپیمای تهاجمی سوخو-۲۵ و بمبافکن سبک ایلیوشین-۲۸، هواپیماهای حملونقل متوسط آنتونوف-۱۲، آنتونوف-۲۴ (آنتونوف-۲۶، ۲۸، ۳۰ و ۳۲)، هواپیماهای حمل و نقل سبک آنتونوف-۲ و آنتونوف-۱۴، جتهای آموزشی ال-۳۹ آلباتروس، میگ-۱۵ یوتیآی و میگ-۲۱یو، موشکهای دفاع هوایی سام-۲ و سام-۳ و توپهای ضدهوایی ۸۵ میلیمتری کااس-۱۲، ۱۰۰ مم کااس-۱۹ و ۳۷ مم ام۱۹۳۹ نیز در اختیار نیروی هوایی افغانستان قرار داشت.[10]
پایگاههای هوایی
افغانستان هماکنون سه فرودگاه (یا میدان هوایی) بینالمللی دارد: فرودگاه بینالمللی کابل، که در پایتخت مورد بهرهبرداری قرار میگیرد، فرودگاه بینالمللی قندهار، که در جنوب افغانستان مورد استفاده قرار میگیرد و فرودگاه بینالمللی هرات، که به تازگی بینالمللی شده[11] و در غرب این کشور مورد بهرهبرداری قرار میگیرد. سه فرودگاه بزرگ دیگر با روپوش آسفالت برای پروازهای داخلی (مُلکی) بین شهرهای بزرگ مورد استفاده قرار میگیرند. برعلاوه ۱۶ فرودگاه کوچک محلی برای پروازهای داخلی بین مناطق دورافتاده و کوچک در سراسر افغانستان وجود دارند. این فرودگاههای کوچک روپوش سنگریز دارند و تحت قوانین پرواز بصری/چشمی (بدون استفاده از دستگاههای پیشرفتهٔ هوانوردی همچون دستگاه خودکار فرود ILS) فعالیت میکنند. فرودگاههای اصلی افغانستان عبارتند از:[12]
فرودگاههای بینالمللی
فرودگاههای داخلی بزرگ
پایگاههای هوایی نظامی
- پایگاه هوایی بگرام: بزرگترین پایگاه هوایی نظامی افغانستان که در نزدیکی شهر باستانی بگرام در ولایت پروان واقع است.
- پایگاه هوایی شیندند: در ولایت هرات واقع است.
پرسنل
به گفته مقامات نیروهای هوایی افغانستان، در سال ۲۰۰۸ میلادی، ۶۰۰ خلبان در نیروی هوایی افغانستان مشغول به کار بودهاند.[13]
برجستهترین خلبانان منطقه تا سال ۱۹۹۲ که خلاقیت خلبانی فوقالعاده ای را تبارز دادند:
خلبان میر غوث الدین ګاګارین میګ ۲۱. Mir Ghawsudin Pilot
خلبان خواجه تاج محمد آنتونوف ۲۶. Khwaja Taj mohammad Pilot
خلبان غلام حیدر خان چرخ بال می ۸. Ghulam Heidar Khan Pilot
خلبان غلام مصطفی خان سوخوی ۱. Ghulam Mustafa Khan Pilot
خلبان محمد بصیر خان سوخوی ۱۷. Mohammad Basir Khan Pilot
دانستنیها
- اولین شرکت هوائی داخلی افغانستان بنام آریانا افغان هوائی شرکت میباشد که درسال ۱۳۳۰ تأسیس گردید.
- اولین خلبان افغانی که در یک روز ۱۱ عملیات نظامی را اجرا مینمود مصطفی قهرمان بود.
- اولین کمپانی هوائی خارجی که در افغانستان فعالیت میکرد اندیمار نام داشت.
- اولین شرکت خصوصی هوائی در افغانستان شرکت کام ایر میباشد که در سال ۱۳۸۲ تأسیس گردید.
- دومین شرکت هوائی داخلی دولتی در سال ۱۳۴۷ تأسیس شد که بنام شرکت هواپیمایی باختر (پشتو: باختر افغان الوتنه) یاد میگردید.
- اولین مدیریت ملکی هوائی در چوکات صدارت در سال ۱۳۳۳ ساخته شد که مدیر آن گُلبهارخان نام داشت.
- اولین فضانورد افغان عبدالاحد مومند میباشد که برای مدت ۹ روز با یک تیم روسی در فضا تحقیقاتی را انجام داد.
نگارخانه
- نماد رسمی ارتش ملی افغانستان
منابع
- "The New Afghanistan Air Force". Archived from the original on 24 November 2018. Retrieved 11 January 2018.
- Pike, John. "Afghan Air Force (AAF) – Modernization". www.globalsecurity.org. Archived from the original on 12 January 2018. Retrieved 11 January 2018.
- Pike, John. "Afghan Air Force (AAF)". www.globalsecurity.org. Archived from the original on 12 January 2018. Retrieved 11 January 2018.
- "Virginia National Guard's 29th Infantry Division mentors making a diff". Archived from the original on 15 January 2018. Retrieved 14 January 2018.
- Dawran, Lt. Gen. Mohammad Masoomi Masoomy Afghan Biographies
- Afghanistan Air Force Equipmen Global Security
- افغانستان نیروی هوایی خود را احیا میکند (بیبیسی فارسی)
- [chrome://newtabhttp//www.globalsecurity.org/military/world/afghanistan/airforce-equipment.htm Afghanistan - Air Force Equipment] Global Security
- [chrome://newtabhttp//www.globalsecurity.org/military/world/afghanistan/airforce-equipment.htm Afghanistan - Air Force Equipment] Global Security
- فرودگاه هرات بینالمللی شد، (بیبیسی فارسی)، ۱۷ فوریه ۲۰۱۱–۲۸ بهمن (دلو) ۱۳۸۹
- «تارنمای وزارت ترانسپورت (راه و ترابری) و هوانَوَردی کشوری جمهوری اسلامی افغانستان، میدانهای هوایی». بایگانیشده از اصلی در ۳۱ مه ۲۰۱۱. دریافتشده در ۸ مارس ۲۰۱۱.
- تلاشها برای تقویت نیروهای هوایی افغانستان (بیبیسی فارسی)
- انجمن نجوم جمهوری اسلامی افغانستان
پیوند به بیرون
- "وزارت ترانسپورت (راه و ترابری) و هوانَوَردی کشوری جمهوری اسلامی افغانستان". Archived from the original on 12 April 2010. Retrieved 7 March 2011.
- تاریخچۀ سقوط هواپیماهای مسافربری در افغانستان، تارنمای لَراوبَر
- نقش ترانسپورت در اقتصاد افغانستان، تارنمای کوفی.نِت
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ قوای هوائی افغانستان موجود است. |
.