عبدالکریم قاسم

عبدالکریم قاسم (۲۱ نوامبر ۱۹۱۴ – ۹ فوریه ۱۹۶۳) سرتیپ ناسیونالیست ارتش عراق بود که در جریان کودتای ضدسلطنتی عراق که در طی آن پادشاهی عراق منحل شد. او به عنوان ۲۴امین نخست وزیر عراق زمام امور عراق را تا سقوط دولتش و قتل‌اش در دست گرفت. شروع به کار کرد. در دوران حکومتش قاسم معمولا با نام الزعیم شناخته می‌شد..[1]

عبدالکریم قاسم
نخستین نخست‌وزیر جمهوری عراق
مشغول به کار
۱۴ ژوئیه ۱۹۵۸ – ۸ فوریه ۱۹۶۳
رئیس‌جمهورشورای حاکمیت
پس ازاحمد مختار بابان (پادشاهی عراق)
پیش ازعبدالسلام عارف
اطلاعات شخصی
زاده۲۱ نوامبر ۱۹۱۴
بغداد،
درگذشته۹ فوریه ۱۹۶۳ (۴۸ سال)
بغداد
ملیت عراق
پیشهسیاستمدار
دیناسلام
خدمات نظامی
خدمت/شاخهارتش عراق
درجهژنرال

ژنرال عبدالکریم قاسم در روز ۲۳ تیر ۱۳۳۷ در کودتای ضدسلطنتی عراق (۱۴ ژولای ۱۹۵۸) به حیات رژیم پادشاهی فیصل دوم در عراق خاتمه داد.

عبدالکریم قاسم که در هنگام کودتا ۴۴ سال داشت، در فاصله سالهای ۱۳۱۹ تا ۱۳۳۵ توانسته بود تمامی مدارج نظامی ارتش عراق را طی کند و به فرماندهی آن دست یابد. او توانسته بود عقاید چپگرایانه خود را در فاصله حداقل دو دهه پر حادثه عراق از دید رژیم غربگرا و انگلیسی نوری سعید مخفی نگاه دارد و با همین گرایش، حساسترین منصب نظامی کشور یعنی ریاست ستاد ارتش عراق را به مدت چند سال بر عهده داشته باشد. کودتای قاسم موجب خشنودی مسکو و قاهره و نگرانی تهران و واشینگتن و لندن شد.

ادعای حاکمیت بر شهرهای ایران

عبدالکریم قاسم اولین رئیس دولت عراق بود که مدعی شد شهرهای خرم‌شهر و آبادان و نیز کشور کویت متعلق به عراق هستند.[2] محققان معتقدند برای یافتن ریشه جنگ ایران-عراق و جنگ عراق-کویت باید به این دوره رجوع کرد.

سقوط و مرگ
عبدالکریم قاسم (راست) به همراه عبدالسلام عارف

حکومت عبدالکریم قاسم جهت‌گیری آشکاری را به سمت شوروی شروع کرد. قاسم در سال ۱۹۵۹ اعلام کرد که از پیمان سنتو خارج می‌شود. عراق در سال ۱۹۵۰ به این پیمان پیوسته بود.

حادثه ترور قاسم در روز ۷ اکتبر ۱۹۵۹ برنامه‌ریزی شد. به اتوموبیل قاسم حمله کردند. اما ترور نافرجام ماند.

حزب بعث سرانجام موفق شد در فوریه سال ۱۹۶۳ با پشتیبانی از توطئه چند افسر ارتش، کودتای عبدالسلام عارف و عبدالرحمن عارف را علیه عبدالکریم قاسم ترتیب داد. صدام حسین به بغداد برگشت و شبکه امنیتی مخفی حزب بعث (جهازالخاص) را به دست گرفت. این امر با به قدرت رسیدن عبدالسلام عارف هم‌زمان شد؛ عارف در نوامبر همان سال پیگرد بعثی‌ها را در پی تلاش آنها برای کودتا آغاز کرد.

حزب بعث، در پایان سال ۱۹۶۳ از حکومت عراق کنار گذاشته شد، اما این حزب مخفیانه به تدارک کودتا پرداخت تا سرانجام در کودتای سال ۱۹۶۸ (۱۳۴۷) قدرت را به دست گرفت.

جستارهای وابسته

پیوند به بیرون

منابع
  1. Dawisha (2009)، ، ص.  174
  2. Farhang Rajaee, The Iran-Iraq War (University Press of Florida, 1993), pp. 111-112.
  • عبدالکریم قاسم ۵۹۹۴۷۲۴۹۶۴:شابک


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.