شیرینی دانمارکی
شیرینی دانمارکی، نوعی شیرینی خشک که در تهیه آن از آرد سفید، شیر، شکر، تخم مرغ، کره یا مارگارین، مایه خمیر، وانیل و نمک استفاده می‌شود.[1]
علت نامگذاری شیرینی دانمارکی[2]
برخی از شیرینی‌ها به حدی معروف بوده و جاافتاده‌اند که وقتی جایی نامی از آن برده می‌شود هیچ شبه ای برای شنونده باقی نمی‌گذارد و نیاز به توضیح و معرفی ندارند. شیرینی دانمارکی هم که یکی از این شیرینی‌ها است در گروه شیرینی‌های خشک دسته‌بندی می‌شود. این شیرینی مقبول بسیاری از افراد است، در بسیاری از مجالس و مهمانی‌ها سرو می‌شود، اما آن‌قدر جذابیت دارد که برای صبحانه یا عصرانه نیز انتخاب خیلی خوبی به‌حساب بیاید. در نمودار زیر میزان محبوبیت این در پنج سال گذشته مشاهده می‌شود که نشان از رشد بسیار زیاد آن دارد.
ولی قبل از آن شاید بدتان نیاید که کمی در مورد این شیرینی اطلاعات بیشتری کسب کنید. به‌طور مثال بفهمید که این شیرینی چطور تهیه می‌شود و اصولاً تاریخچه آن چیست و علت نامگذاری شیرینی دانمارکی چیست؟
در تاریخچه شیرینی دانمارکی آمده‌است که منشأ پیدایش این شیرینی به اعتصاب کارگران نانوایی در دانمارک به سال ۱۸۵۰ میلادی برمی‌گردد. این اعتصاب باعث شد صاحبان نانوایی‌ها کارگرهایی را از خارج از کشور استخدام کنند که در میان آن‌ها چند نانوای اتریشی نیز حضور داشتند. این نانواهای اتریشی با خود، راه و روش جدید در پخت‌وپز شیرینی و نان را هم آوردند. با استفاده از دستورالعمل‌های این افراد، شیرینی اتریشی Plundergebäck خیلی زود در دانمارک محبوب شد. پس از پایان یافتن منازعات کارگران و صاحبان نانواها، نه‌تنها پخت شیرینی‌های اتریشی در دانمارک فراموش نشد بلکه دانمارکی‌ها دستور تهیه این شیرینی را به میل و ذائقه خود تغییر دادند. به‌طور مثال تغییراتی در میزان روغن و تخم‌مرغ آن ایجاد کردند. نتیجه این تغییرات پخت آن چیزی شد که ما در حال حاضر به‌عنوان شیرینی دانمارکی می‌شناسیم.
یکی از روش‌های پخت‌وپزی که نانواهای اتریشی با خود به ارمغان آوردند روش لایه‌های وینی (Viennese) بود. با توجه به همین نام در ابتدا این شیرینی را در دانمارک به نام wienerbrød/wienerbröd (نان وینی Viennese) می‌خواندند، نامی که هنوز در شمال اروپا مانند نروژ و سوئد کاربرد دارد. در ضمن این لغت ریشه فنلادی به نام viineri دارد. اگر به نظرتان این نام کمی عجیب است، تعجب نکنید. در آن زمان تقریباً به بسیاری از محصولات پخته‌شده در دانمارک نامهای عجیب‌وغریبی داده می‌شده‌است.
در این تصویر یک نمونه از شیرینی در نروژ، فنلاند و سوئد را مشاهده می‌کنید.
مواد تشکیل دهنده شیرینی دانمارکی
شیرینی دانمارکی که در زبان انگلیسی صرفاً دانمارکی خوانده می‌شود؛ نوعی شیرینی خشک است که در تهیه آن از آرد سفید، شیر، شکر، تخم‌مرغ، کره یا کرهٔ گیاهی، مایه‌خمیر، وانیل و نمک استفاده می‌شود. این شیرینی دارای لایه‌های بسیاری است که اضافه نمودن مخمر باعث تورم یا پف آن می‌شود. پف شیرینی به دمای فر و تردی خمیر آن بستگی دارد. کره، روغن و چربی سنتی مورد استفاده در شیرینی دانمارکی است اما در تولید صنعتی از چربی شیرینی‌پزی برای تولید شیرینی دانمارکی استفاده می‌کنند.
طرز تهیه شیرینی دانمارکی[3]
مواد تشکیل دهنده:
شیر گرم ۲/۳ لیوان. روغن ۱/۳ لیوان. آرد ۳ و نیم لیوان. شکر ۴ قاشق غذاخوری. تخم مرغ ۲ عدد
کره ۲۰۰ گرم. پودر خمیر مایه ۲ قاشق چایخوری. نمک ۱ قاشق چایخوری. اسانس وانیل مقداری
کرم شیرینی برای داخل شیرینی. زرده تخم مرغ برای رومال شیرینی. شکر و آب برای شیره شیرینی
طرز تهیه:
ابتدا شیر گرم شده را به همراه خمیر مایه و یک قاشق غذاخوری شکر و کمی آرد را باهم مخلوط کنید. اجازه دهید مخلوط فوق ۱۰ دقیقه استراحت و پف کند. پس از این زمان تخم مرغ‌ها را به آن اضافه کنید و سپس بقیه آرد را به این مخلوط بیفزایید. در آخرین مرحله روغن را به خمیر اضافه کنید و اجازه دهید خمیر در ظرفی به مدت یک ساعت استراحت کند تا حجم آن به دو برابر افزایش یابد. در مرحله نهایی چند بار خمیر را با وردنه پهن کنید و فرم مورد نظر را به آن بدهید. می‌توانید از انواع کرم مخصوص دانمارکی به عنوان مغز شیرینی استفاده کنید. خمیر فوق ر ابه اندازه‌های مورد نظر شکل دهید و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد قرار دهید.
تنوع شیرینی دانمارکی در کشورهای مختلف جهان
بد نیست حالا که از منشأ شیرینی دانمارکی مطلع شدیم ببینیم که گستره این شیرینی غیر از ایران به چه نحوی است. برای این کار از اروپا به آمریکا و دیگر نقاط مختلف جهان رفته‌ایم.
دانمارک
تنوع شیرینی دانمارکی در دانمارک و دیگر کشورهای جهان شیرینی دانمارکی در این کشور انواع و حتی اشکال مختلفی دارد. برخی از آن‌ها با شکلات، شکر، شکر و تخم‌مرغ، آجیل، مربا (معمولاً سیب یا آلو) و فرنی تهیه می‌شوند. شیرینی دانمارکی با طعم دارچین نیز در این کشور بسیار شناخته‌شده‌است. این شیرینی در اشکال مختلفی نیز پخته می‌شود. ازجمله به‌صورت حلقه‌ای یا به شکل ۸ و همچنین مارپیچی که به نام حلزونی شناخته‌شده‌است یا به شکل چوب‌شور که به آن کینگل می‌گویند، از نظر ظاهری متفاوت هستند.
در تصویر روبرو یک نمونه شیرینی از دانمارکی با شکلات و آجیل در یک نانوایی در دانمارک را ملاحظه می‌کنید.
اتریش
سوغات وین (Viennoiserie) شیرینی‌هایی است که به‌وسیله طبخ مایه‌خمیری به همان سبک پخت نان یا کیک خامه‌ای تهیه می‌شود. به کمک افزودنی‌های مانند تخم‌مرغ، کره، شیر، خامه و شکر، محصول نهایی غنی‌تر، شیرین‌تر به‌دست می‌آید که آن را بیشتر به‌ظاهر یک شیرینی نزدیک می‌کند. بیشتر این شیرینی‌ها به‌وسیله خمیرهایی که لایه‌لایه شده‌اند تهیه می‌شود. این شیرینی‌ها معمولاً در وعده‌های صبحانه یا به‌صورت اسنک سرو می‌شود. این شیرینی‌ها تنوع بسیاری دارند که بخشی از آن نمونه‌هایی است که در تصاویر زیر موجود هستند:
فرانسه
بامطالعه تاریخچه شیرینی دانمارکی در فرانسه که امروزه به‌عنوان مهد شیرینی دنیا شناخته می‌شود در می‌یابیم که با افتتاح یک شیرینی‌پزی در سال ۱۸۳۹ به نام '' نانوایی وینی '' (Viennese Bakery) توسط آگوست زانگ (August Zang) شیرینی دانمارکی به سبک اتریشی محبوبیت خاصی در بین فرانسوی‌ها برای خود دست‌وپا کرد. اولین بار اصطلاح شیرینی‌پزی وینی (pâtisseries viennoises) در سال ۱۸۷۷ در کتاب Le Nabab توسط یک نویسنده فرانسوی به نام آلفونس داودت (Alphonse Daudet) دیده می‌شود. جالب اینکه بعدها این شیرینی توسط فرانسوی‌ها به‌صورت شیرینی‌های خامه‌ای که ما امروزه می‌شناسیم تنوع و توسعه داده شد، پس ریشه شیرینی خامه‌ای فرانسه و نه وین (اتریش) است.
انگلستان
در انگلستان این نوع شیرینی با مواد مختلفی مانند مربا، فرنی، زردآلو، گیلاس، کشمش، بادام یا گردو پخته می‌شود. همچنین برای عطر بهتر این شیرینی به مواد آن هل را نیز اضافه می‌کنند.
سوئد
در سوئد برای تهیه شیرینی دانمارکی از شکلات و پودر شکر استفاده می‌کنند. همچنین سوئدی‌ها علاقه زیادی به پخت شیرینی دانمارکی با فرنی وانیلی دارند.
آمریکا
.jpg.webp)
این شیرینی به‌وسیله مهاجرین به آمریکا برده شده‌است که معروف‌ترین آن‌ها مهاجری دانمارکی به نام لوریس کلیتنگ (Lauritz C. Klitteng) می‌باشد. به‌وسیله این مهاجرین از حدود سال‌های ۱۹۱۵ تا ۱۹۲۰ شیرینی دانمارکی در این کشور محبوبیت بسیار زیادی پیدا کرده‌است، به‌طوری‌که در جشن ازدواج رئیس‌جمهور وودرو ویلسون در دسامبر سال ۱۹۱۵ با این شیرینی از مهمانان پذیرایی کردند. آقای کلیتنگ با برگزاری تورهایی بین‌المللی نقش مهمی در ترویج این شیرینی داشته‌است به‌طوری‌که در حدود سال ۱۹۲۰ توسط نشریات معروفی چون National Baker , Bakers' Helper و هفته‌نامه آشپزی (Bakers' Weekly) برجسته شد. آقای کلیتنگ کارگاه آشپزی دانمارکی کوچکی در نیویورک برای خود داشت.
بعدها شخصی به نام هرمان گرتنر (Herman Gertner) که صاحب رستوران‌های زنجیره‌ای در نیویورک بود با آوردن آقای کلیتنگ به این شهر کمک کرد تا بتواند شیرینی دانمارکی‌های خود را به فروش برساند.
در آمریکا شیرینی دانمارکی با میوه یا پنیر شیرین تهیه می‌شود و البته شیرینی دانمارکی همراه با آجیل نیز در آمریکا طرفداران زیادی دارد.
آرژانتین
در آرژانتین با تغییر محتویات شیرینی دانمارکی با استفاده از شیرین‌کننده مخصوصی مانند شیر شیرین جوشانده (dulce de leche) یا ژله به (dulce de membrillo) نوع متفاوتی از این شیرینی را طبخ می‌کنند.
علاوه بر تصاویر ابتدای مقاله در تصاویر زیر نمونه ای از شیرینی‌های مختلف دانمارکی در ملل مختلف وجود دارد:
.jpg.webp) |
 |
 | ||
| برشی از یک کینگل با شیرینی Romance، یه نوع مرسوم از شیرینی دانمارکی در دانمارک | انواع مختلف شیرینی دانمارکی متداول در قنادی‌های دانمارک | نوعی شیرینی دانمارکی در فرانسه | ||
 |
 |
|||
| نوعی شیرینی دانمارکی مخصوص در آرژانتین با مغز ژله به (dulce de membrillo) | نمونه ای از شیرینی‌های دانمارکی در فیلیپین |
با بررسی موارد بالا علت نامگذاری شیرینی دانمارکی بیشتر روشن می‌گردد و باعث می‌شود شناخت ما از شیرینی دانمارکی بیشتر شود.
جنجال کاریکاتوری
پس از جنجال کاریکاتورهای محمد پیامبر اسلام در روزنامه دانمارکی یولاندز پستن، یکی از اسرای سابق ایرانی جنگ ایران و عراق، در نامهای خطاب به وزارت بازرگانی، خواستار تغییر نام «شیرینی دانمارکی» به «شیرینی گل‌محمدی» شد.[4]
جستارهای وابسته
منابع
- «شیرینی دانمارکی». تبیان. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۱۰.
- «علت نامگذاری شیرینی دانمارکی و تنوع آن در ملل مختلف». مجله قنادباشی. ۱۴ فروردین ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۳ آوریل ۲۰۱۸.
- شیرینی یاب. «طرز تهیه انواع شیرینی خشک».
- «شیرینی گل محمدی بجای شیرینی دانمارکی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مارس ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۱۰.