سرده (رودسر)

روستای ییلاقی تابستان‌نشین سرده در ۶۷ کیلومتری جنوب شرقی بخش رحیم‌آباد در یک منطقه کوهستانی و در ارتفاع ۲۲۴۸ متر از سطح دریا، در ۵۰/۲۸۴۷۱ طول جغرافیایی و در ۳۶/۷۱۰۵۰ عرض جغرافیایی در دهستان سیارستاق ییلاقی قرار دارد. [1]

1. سرده (رودسر) روستایی در دهستان سیارستاق ییلاقی بخش رحیم‌آباد شهرستان رودسر استان گیلان
2. سرده (فیروزه) روستایی در دهستان تخت جلگه بخش مرکزی شهرستان فیروزه استان خراسان رضوی
3. سرده (میرجاوه) روستایی در دهستان تمین بخش لادیز شهرستان میرجاوه استان سیستان و بلوچستان
4. سرده (غزنی) روستایی در ولسوالی اندر در ولایت غزنی در افغانستان
5. سرده (بامیان) روستایی در ولسوالی شیبر در ولایت بامیان در افغانستان
6. سرده (بلخ) روستایی در ولسوالی دولت‌آباد در ولایت بلخ در افغانستان

براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۱ نفر (۵ خانوار) بوده‌است.
براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۱ نفر (۱۴ خانوار) و ترکیب جنسیتی جمعیت آن، ۱۹ مرد و ۱۲ زن بود.

سرده روستایی ییلاقی و تابستان‌نشین (بهار و تابستان) است. مردمان سرده در پاییز و زمستان در در روستاهای قشلاقی جلگه بخش رحیم‌آباد یعنی کج محمدگوابر، سی‌سرا (رودسر)، گوزلبن، خورتابسرا و کوشکوه ساکن می‌شوند.

شغل اصلی مردم روستا، دامداری یعنی پرورش سنتی گوسفند، بز و گاو است. تعداد ۴۰ خانواد در حال حاضر دارای پروانه چرای دام در مراتع سرده بوده که حدود ۳۰۰۰ رأس گوسفند و بز و بیش از ۵۰۰ رأس گاو و احشام بارکش پرورش می‌دهند. [2] تولیدات پروتئینی، لبنی، پشم از جمله نتایج فعالیت آنان است. البته گندمکاری، باغبانی، گل گاوزبان، فندوق و گردو نیز به عنوان پیشه دوم مردمان سرده رواج داشته و دارد.

مراتع سرده دارای ۳۲ چشمه دائمی و فصلی است.[3] کارکرد اصلی آنها آشامیدنی، زراعت و دامداری است. مشهورترین چشمه ها عبارتند از:

مردم سرده گیلک هستند و به زبان گیلکی اشکوری سخن می‌گویند.

آستانه آقا سام و لام بر قله سوادکوه (صلواتکوه)در سرده است. این ساختمان به شمارهٔ ۲۸۲۳۴۴۹۱۴ اداره اوقاف به ثبت رسیده‌است. [4] آستانهٔ سواته کوه... بر قله کوه بنا شده است. بنای اصلی بقعه از سنگ و چوب و در ورودی آن چوبین و ساده است. از در اصلی وارد کفش‌کن می‌شود و از کفش‌کن به حرم بقعه می‌رود. حرم شامل دو قسمت اصلی است: قسمت اول دارای شش ستون چوبین چهارسو با سرستون‌های ظریف است. واشانهای بنا بر سرکشی است که بر این ستونها متکی است. متصل به صندوق ساده و چوبین بقعه، ستونی عظیم چهارسوی پخ‌زده با سرستون است. سقف موقع پل‌کوبی با درزپوش و سقف کفش‌کن فقط پل‌کوبی است. یکی دو بنای سنگی محقر برای متولی و زوّار در جنب امامزاده است. بام بقعه تا چندی پیش لت‌پوش بود اخیراً حلب‌پوش کرده‌اند. [5]
در سال ۱۴۰۰ به همت گروه‌های مردمی و خودیاری، ساختمان آستانه سام و لام بطور کامل بازسازی می‌شود.

پیکر درگذشتگان روستاهای سرده و زبران در قبرستان زورسنگ گردن، پای قله سوادکوه به خاک سپرده می‌شد. برخی از خفتگان این قبرستان عبارتند از:

"وَ لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ" ﴿۱۶۹﴾
"هرگز کسانی را که در راه خدا کشته شده‌اند مُرده مپندار بلکه زنده‌اند و نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند.(۱۶۹)"[6]

1. باقر محمدبیگی خورتابی
2. رسول امیرپور خورتابی
3. کامران شاهنظری کرباسرائی
   

مشهورترین جاذبه‌های گردشگری سرده: [7]

• «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.