سده ۵ (میلادی)
رویدادها
- ۳۹۹-۴۱۲ (میلادی)؛ فاژیان راهب بودایی چینی از اقیانوس هند گذشت و سراسر سری‌لانکا و هندوستان را در نوردید تا نوشته‌های آیین بودایی را بیابد.
- ۴۰۶؛ هون‌ها، سوئبی‌ها و وندال‌ها از رود یخ‌زده راین در نزدیکی ماینتس گذشتند. این رویداد پایه‌ریز فروپاشی بخش باختری امپراتوری روم بود.
- ۴۱۰ (میلادی)؛ ویزیگوت‌ها رم را تاراج‌کردند. آگوستین قدیس، کتاب شهر خدا را نوشت.
- ۴۳۹ (میلادی)؛ وندال‌ها بر کارتاژ چیره‌شدند.
- پس از ۴۴۰؛ آنگلوساکسون‌ها در بریتانیا جاگیرشدند.
- ۴۵۱ (میلادی)؛ هون‌ها به رهبری آتیلا بر سرزمین گل تاختند.
- ۴۵۲ (میلادی)؛ دیدار پاپ لئوی یکم با آتیلا و قانع‌کردن او برای گذشتن از تاراج رم.
- ۴۵۵ (میلادی)؛ وندال‌ها رم را تراج کردند.
- ۲۸ اوت۴۷۶ (میلادی)؛ کنارگذاشته‌شدن رومولوس آگوستولوس به دست اودوآسر، تاریخ رسمی فروپاشی بخش باختری روم.
- ۴۸۰ (میلادی)؛ مرگ ژولیوس نپوس در دالماتیا، واپسین امپراتور تشریفاتی امپراتوری روم غربی.
- ۴۹۰ (میلادی)؛ جنگ مونت بدون (تاریخ تقریبی)
- ۴۹۳ (میلادی)؛ تئودوریکِ اوستروگوت اودوآسر را کنار زد تا خود شاه ایتالیا شود.
- ۴۹۴ (میلادی)؛ بخش شمالی سرزمین گل به رهبری کلوویس یکم بنیادگذار دودمان فرانکی مروونژی‌ها یکپارچه‌شد.
- بودایی‌گری به میانمار و اندونزی رسید.
- جاگیرشدن آفریقایی‌ها و اندونزیایی‌ها در ماداگاسکار.
- فرهنگ هوپ‌ول به پایان‌رسید.
چهره‌های برجسته
- آگاتارکوس هنرمند یونانی.
- فلاویوس آئه‌تیوس واپسین ارتشتار بزرگ رومی.
- آلاریک یکم پادشاه ویزیگوت‌ها که رم را تاراج‌نمود.
- آتیلا.
- آگوستین قدیس.
- بودیدارما پایه‌ریز ذن بودایی.
- ژان کریزوستوم پاتریارک کنستانتینوپول.
- کوریل اسکندریه‌ای پاتریارک اسکندریه.
- فاژیان بودایی چینی.
- هاوایی‌لو یابنده هاوایی.
- هوئی‌یوآن بودایی چینی.
- هوپاتیای اسکندریه‌ای زن فیلسوف.
- جرمی قدیس زاهد، کشیش و برگرداننده انجیل.
- پاپ لئوی یکم.
- مسروب قدیس راهب ارمنی.
- نیال نوئی‌گایالاخ بنیادگذار یکی از بزرگ‌ترین دودمان‌های ایرلند.
- پاتریک قدیس دین مسیحیت را در ایرلند گستراند.
- سقراط استاد تاریخ‌نویس کلیسایی بیزانس.
- سوزومن تاریخ‌نویس کلیسایی.
- تئودوریک بزرگ پادشاه اوستروگوت‌ها.
یافته‌ها و نوآوری‌ها
- کاربرد خیش سنگین میان اسلاوها.
- همه‌گیری کاربرد نعلِ اسب میان گل‌ها.
- ساخت الفبای ارمنی به دست مسروب قدیس.
دهه‌ها و سال‌ها
منبع
- نویسندگان ویکی‌پدیای انگلیسی، 5th century. (نسخه ۴ ژوئن ۲۰۰۷)
| هزاره | سده | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۹ پ‌م: | ۹۰ پ‌م | ۸۹ پ‌م | ۸۸ پ‌م | ۸۷ پ‌م | ۸۶ پ‌م | ۸۵ پ‌م | ۸۴ پ‌م | ۸۳ پ‌م | ۸۲ پ‌م | ۸۱ پ‌م |
| ۸ پ‌م: | ۸۰ پ‌م | ۷۹ پ‌م | ۷۸ پ‌م | ۷۷ پ‌م | ۷۶ پ‌م | ۷۵ پ‌م | ۷۴ پ‌م | ۷۳ پ‌م | ۷۲ پ‌م | ۷۱ پ‌م |
| ۷ پ‌م: | ۷۰ پ‌م | ۶۹ پ‌م | ۶۸ پ‌م | ۶۷ پ‌م | ۶۶ پ‌م | ۶۵ پ‌م | ۶۴ پ‌م | ۶۳ پ‌م | ۶۲ پ‌م | ۶۱ پ‌م |
| ۶ پ‌م: | ۶۰ پ‌م | ۵۹ پ‌م | ۵۸ پ‌م | ۵۷ پ‌م | ۵۶ پ‌م | ۵۵ پ‌م | ۵۴ پ‌م | ۵۳ پ‌م | ۵۲ پ‌م | ۵۱ پ‌م |
| ۵ پ‌م: | ۵۰ پ‌م | ۴۹ پ‌م | ۴۸ پ‌م | ۴۷ پ‌م | ۴۶ پ‌م | ۴۵ پ‌م | ۴۴ پ‌م | ۴۳ پ‌م | ۴۲ پ‌م | ۴۱ پ‌م |
| ۴ پ‌م: | ۴۰ پ‌م | ۳۹ پ‌م | ۳۸ پ‌م | ۳۷ پ‌م | ۳۶ پ‌م | ۳۵ پ‌م | ۳۴ پ‌م | ۳۳ پ‌م | ۳۲ پ‌م | ۳۱ پ‌م |
| ۳ پ‌م: | ۳۰ پ‌م | ۲۹ پ‌م | ۲۸ پ‌م | ۲۷ پ‌م | ۲۶ پ‌م | ۲۵ پ‌م | ۲۴ پ‌م | ۲۳ پ‌م | ۲۲ پ‌م | ۲۱ پ‌م |
| ۲ پ‌م: | ۲۰ پ‌م | ۱۹ پ‌م | ۱۸ پ‌م | ۱۷ پ‌م | ۱۶ پ‌م | ۱۵ پ‌م | ۱۴ پ‌م | ۱۳ پ‌م | ۱۲ پ‌م | ۱۱ پ‌م |
| ۱ پ‌م: | ۱۰ پ‌م | ۹ پ‌م | ۸ پ‌م | ۷ پ‌م | ۶ پ‌م | ۵ پ‌م | ۴ پ‌م | ۳ پ‌م | ۲ پ‌م | ۱ پ‌م |
| ۱: | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ |
| ۲: | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ | ۱۵ | ۱۶ | ۱۷ | ۱۸ | ۱۹ | ۲۰ |
| ۳: | ۲۱ | ۲۲ | ۲۳ | ۲۴ | ۲۵ | ۲۶ | ۲۷ | ۲۸ | ۲۹ | ۳۰ |
| ۴: | ۳۱ | ۳۲ | ۳۳ | ۳۴ | ۳۵ | ۳۶ | ۳۷ | ۳۸ | ۳۹ | ۴۰ |
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.