زبان‌های صحرایی
زبان‌های صحرایی یک خانواده کوچک از زبان‌ها در سراسر بخش‌های شرقی صحرا هستند که از شمال غربی دارفور تا جنوب لیبی، شمال و مرکز چاد، شرق نیجر و شمال شرقی نیجریه گسترش یافته‌اند. زبان‌های صحرایی اصلی شامل کانوری (۴ میلیون گوینده، اطراف دریاچه چاد در چاد، نیجریه، نیجر و کامرون)، دازا (۳۳۰٬۰۰۰ سخنران، چاد)، تدا (۴۹٬۰۰۰ سخنران، شمال چاد) و زاگاوا (۱۷۰٬۰۰۰ سخنران، چاد شرقی و دارفور) هستند. آن‌ها بخشی از خانواده پیشنهادی نیلوصحرایی به شمار می روند.
| صحرایی | |
|---|---|
| پراکنش: | چاد، نیجریه، نیجر، سودان، کامرون |
| تبار: | نیلوصحرایی
|
| زیرگروه‌ها: |
صحرایی شرقی
صحرایی غربی
|
| گلاتولوگ | saha1256[1] |
 محدوده زبان‌های صحرایی (نارنجی) | |
دسته‌بندی درونی
| صحرایی |
| ||||||||||||
دسته‌بندی بیرونی
راجر بلنچ استدلال می‌کند که زبان‌های صحرایی و سنغایی شاخه سنغایی-صحرایی را با یکدیگر در خانواده بزرگتر نیلوصحرایی تشکیل می‌دهند.[2]
مقایسه واژگان
نمونه واژگان اساسی زبان‌های صحرایی از بلاژک (۲۰۰۷):[3]
| زبان | چشم | گوش | بینی | دندان | زبان | دهان | خون | استخوان | درخت | آب | خوردن | نام |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| کانوری[4] | shîm | sə́mò | kə́nzà | tímì; shélì | tə́làm | cî | bû | shíllà | kə̀ská | njî | bù | cû |
| توبو | *samo> sómo> sao / sā /sa | súmo/šímo> sĩ/šiĩ /si/ši | kya / ca | tomai / tẽ̱ <*temi, pl. toa / tī́ | tirmḗsu> tirišī́ / tərše> tərhi | kai> kī> ci | gẹrε | súru / súrki | akkέ, pl. akká / εkέ | iyī́ / yi | bo / bu | súro / súru |
| دازا | sama, sa, pl. saã | ši, pl. šiĩ | ca | tei, pl. teẽ / tiĩ | teleši / East terihi | ci, pl. ka | gəre | sọr(o) | ekke, pl. akka | yi / ii | bọr / owe / bọdər | sorọ, pl. sora |
| تدا | samo, saõ, pl. sama | šimi, šiĩ, pl. šima | ca | tome, pl. toma | termeso | koe, pl. ka | gɔrε, gəre | sọr(o), sọrce | ekke, pl. akka | yi | bọr / cọbo / bọdər | cεr / cero / curo |
| زاگاوا | í | kέbέ | síná | màrgi: | tàmsi: | áá | ógú | úrú | bɛ̀gìdi: | bí | sε:gì | tír |
| بریا | íī: | kέbέ | sɪ́na: | màrgi: | tàm(ì)si: | áá | ógu: | úrú | bɛ̀gìdi: | bíi: | sέ- | tɪ́r |
| بیدیات | ’é | kèmé | šéna | margé | tamišé | a | uru | ʔèbè | bi | šé | ||
| برتی / ساگاتو | ke(i)ng | sano / sāno | tam(ī)si | a / á / ā | àkú | shuru / shírung | mi / mī /mī́ | tir(r) |
جستارهای وابسته
منابع
- Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Saharan". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- Blench, Roger. m.s. Saharan and Songhay form a branch of Nilo-Saharan.
- Blažek, Václav. 2007.]https://www.muni.cz/en/research/publications/763232 On application of Glottochronology for Saharan Languages]. In Viva Africa 2007. Proceedings of the IInd International Conference on African Studies (April 2007). Plzeň: Dryáda, 2007. p. 19-38, 19 pp. شابک ۹۷۸−۸۰−۸۷۰۲۵−۱۷−۸ .
- Doris Löhr, H. Ekkehard Wolff (with Ari Awagana). 2009. Kanuri vocabulary. In: Haspelmath, Martin & Tadmor, Uri (eds.) World Loanword Database. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology, 1591 entries.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.