روز جهانی زنان

روز جهانی زنان بزرگداشتی است که هر ساله در روز ۸ مارس برابر با ۱۸ اسفند برگزار می‌شود و نقطه کانونی در جنبش حقوق زنان است. بسته به مناطق مختلف، تمرکزِ جشن بر بزرگداشت و دفاع از حقوق زنان و برگزاری جشنی برای دستاوردهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی زنان است.[3]

روز جهانی زنان
پوستر آلمانی روز جهانی زنان، ۸ مارس ۱۹۱۴.[persian-alpha 1] این پوستر در آلمان ممنوع شد.[2]
برپایی توسطجهانی
نوعبین‌المللی
اهمیتروز آگاهی مدنی
روز زنان و دختران
روز مبارزه با تبعیض جنسیتی
روز ضد جنسیت‌زدگی
تاریخ۸ مارس، ۱۸ اسفند
تناوبسالیانه
مرتبط بهروز جهانی کارگر
روز جهانی کودک
انقلاب روسیه

از مجموعه مقاله‌های
فمینیسم
گرایش‌های فمینیسم
فهرست • آمازون • آنارشیست • بی‌خدا • سیاه‌پوست • چیکانا • مسیحی • کنون‌خواه • فرهنگی • مجازی • تفاوت‌های فردی • اکو • جنسیت و برابری • برابری طلب • چاق • ساخت گرای فرانسوی • جنسیت • جهانی • فردگرا • اسلامی • یهودی • همجنس‌گرا • لیبرال • ماتیکی • مارکسیست • مادی • نو • پسااستعماری • پست‌مدرن • ضد سقط جنین • پروتوفمینیست • رادیکال • جدایی‌طلب • جنس-مثبت • سوسیالیست • نقطه‌نظر • الهیات • جهان‌سوم • ترنس‌فمینیسم • زن‌گرایی
مفاهیم
جنبش فمینیستی • حقوق زنان • اثرات فمینیسم بر جامعه‎ • فرهنگ فمینیسم • همجنس‌گرایی سیاسی • پرو-فمینیسم • ضدفمینیسم • بهداشت زنان • پسافمینیسم
نظریه‌ها
مطالعات جنسیت • جنسیت‌زدگی در رسانۀ اصلی • برابری جنسیتی • برابری • مطالعات زنان • مطالعات مردان • اقتصاد • نظریه سیاسی • شناخت‌شناسی • الهیات • سکس‌شناسی • جامعه‌شناسی • نظریهٔ قانونی • هنر • نقد ادبی • نظریهٔ فیلم • بوم شناسی سیاسی • معماری • انسان‌شناسی • باستان‌شناسی • جرم‌شناسی • جغرافیا • فلسفه • روان‌شناسی زنان • روابط بین‌الملل • اگزیستانسیالیسم • مطالعات دانشگاهی تاریخ فمینیسم • تاریخ زنان
تاریخ
تاریخ فمینیسم • موج‌اول • موج‌دوم • موج‌سوم
حق رأی زنان
در طول تاریخ • حق رای • برپایه کشور • کانادا • نیوزلند • بریتانیا • امریکا
فمینیسم در کشورها
جنبش‌های زنان در جهان • خاورمیانه • ایران (جنبش، حقوق) • افغانستان (جنبش، حقوق) • ترکیه • چین • مصر • فرانسه • هند • ایرلند • ژاپن • نپال • نیکاراگوئه • لهستان • اوکراین • عربستان سعودی • بریتانیا • آمریکا • کردستان • حقوق زنان در کشورها
لیست‌ها و فهرست‌ها
مقالات • فمینیست‌ها • ادبیات • فمینیسم کنون‌خواه

این روز در ابتدا به‌عنوانِ یک رویدادِ سیاسیِ سوسیالیستی در میانِ احزاب سوسیالیستِ آمریکا، آلمان و اروپای شرقی آغاز شد، اما بعد از مدتی در فرهنگ بسیاری از کشورها آمیخته شد.[4][5] روز بین‌المللی زنان در برخی از مناطق، رنگ و بوی سیاسی خود را از دست داده و تبدیل به مناسبتی برای مردان شده تا عشقِ خود را به زنان نشان دهند و آمیزه‌ای از روز مادر و روز ولنتاین شده‌است. با این حال در مناطقی دیگر، اصل سیاسی و زمینهٔ حقوق بشری که توسط سازمان ملل متحد تعیین شده، با قدرت اجرا می‌شود و آگاهیِ سیاسی و اجتماعیِ امیدوارکننده‌ای از مبارزاتِ زنان در سراسر جهان به ارمغان می‌آورد. سازمان ملل هم از سال ۱۹۷۷ این روز را به‌عنوانِ «روز حقوق زنان و صلح بین‌المللی» به‌رسمیت می‌شناسد.

گیاه حساس (یا حساسه یا درخت گل ابریشم)، نمادی از جشن روز زنان در کشورهای ایتالیا و روسیه است.[6] همچنین گل میموزا یکی از نمادهای این روز است.

اولین مراسم، در سال ۱۹۰۹ به عنوان یک رویداد سیاسی سوسیالیستی برگزار شد. این مراسم حاصل آمیختگی فرهنگ چندین کشور و در درجهٔ اول کشورهای اروپایی به ویژه بلوک شرق بود.[7] این روز در سال ۱۹۱۷ در اتحاد جماهیر شوروی یک مناسبت ملی اعلام شد و به دیگر کشورهای همسایه نیز سرایت یافت. در حال حاضر در بسیاری از کشورها این روز جشن گرفته می‌شود.

پیشینه

نخستین مراسم روز زن در ۲۸ فوریهٔ سال ۱۹۰۹ در نیویورک آمریکا برگزار شد. این مراسم توسط حزب سوسیالیست آمریکا، برای یادبود اعتصاب «اتحادیه جهانی زنان کارگر صنایع پوشاک» در سال ۱۹۰۸ سازمان یافت.[8] با وجود ادعاهای بعدی، اعتصاب خاصی در ۸ مارس اتفاق نیفتاده بود.[9]

۱۹۱۰ میلادی

در ماه اوت ۱۹۱۰، کنفرانس جهانی زنان قبل از جلسه عمومی سوسیالیست‌های بین‌الملل دوم در کپنهاگ دانمارک برگزار شد.[7] با الهام از سوسیالیست‌های آمریکایی، لوییس زیتس سوسیالیست آلمانی پیشنهاد تأسیس سالانه روز بین‌المللی زن را داد و کلارا زتکین سوسیالیست پیشرو که بعدها یک رهبر کمونیست شد از او حمایت کرد، البته در آن کنفرانس روز خاصی مشخص نشد.[4][5] نمایندگان که مجموعه‌ای از ۱۰۰ زن از ۱۷ کشور بودند، با این ایده برای ترویج حقوق برابر، شامل حق رای برای زنان، موافقت کردند.[10] سال بعد در ۱۹ مارس ۱۹۱۱ روز بین‌المللی زن برای میلیون‌ها نفر در اتریش، دانمارک، آلمان و سوییس برای اولین بار شناخته شده بود.[8] فقط در امپراتوری اتریش-مجارستان، ۳۰۰ تظاهرات برگزار شد.[4] در وین، زنها در رینگ‌اشتراسه رژه می‌رفتند و بنرهایی به افتخار شهدای کمون پاریس حمل می‌کردند.[4] زنان خواستار حق رای و مناصب عمومی بودند. آن‌ها همچنین نسبت به تبعیض جنسیتی در استخدام اعتراض داشتند.[3] آمریکایی‌ها در آخرین یکشنبه فوریه روز ملی زن را به پا داشتند.[4]

۱۹۱۳ میلادی

در ۱۹۱۳ زنان روسی اولین روزِ جهانیِ زن را در آخرین شنبهٔ فوریه (برپایهٔ گاه‌شماری ژولینی) برپا داشتند.[9]

۱۹۱۴ میلادی

همچنین تا سال ۱۹۱۴، اعتصاباتی به رهبری زنان، راهپیمایی‌ها و تظاهرات دیگری وجود داشت که هیچ‌کدام از آن‌ها در ۸ مارس اتفاق نیفتاد.[9] در ۱۹۱۴ روز جهانی زنان در ۸ مارس برگزار شد، احتمالاً به این دلیل که آن روز یکشنبه بود و در حال حاضر این روز در همه کشورها در ۸ مارس برگزار می‌شود.[9] در سال ۱۹۱۴ برگزاری روز زن در آلمان به حق رای زنان اختصاص داده شد که البته زنان آلمانی تا سال ۱۹۱۸ این حق را به دست نیاوردند.[9][11]

در ۸ مارس ۱۹۱۴ در لندن راهپیمایی از میدان بو تا ترافالگار در حمایت از حق رای زنان برگزار شد. سیلویا پنکهرست در راه میدان ترافالگار برای سخنرانی، جلوی ایستگاه چارلز کراس دستگیر شد.[12]

پس از ۱۹۱۷ میلادی

در ۱۹۱۷ تظاهراتی تحت عنوان روز بین‌المللی زن در سنت پترزبورگ در آخرین پنجشنبهٔ فوریه (مصادف با ۸ مارس در گاه‌شماری میلادی) برپا شد که سرآغاز انقلاب فوریه بود.[3] در این روز، زنان در سنت پترزبورگ برای «نان و صلح» در اعتصابات شرکت کردند و خواستار پایان دادن به جنگ جهانی اول، کمبود مواد غذایی روسیه و حکومت استبدادی مطلقه شدند.[9] لئون تروتسکی می‌نویسد: «۲۳ فوریه (۸ مارس) روز بین‌المللی زن بود و جلسات و اقدامات پیش‌بینی شده بود ولی ما تصور نمی‌کردیم که این روز زن، انقلاب به پا می‌کند. اقدامات انقلابی پیش‌بینی می‌شدند اما زمان آن‌ها مشخص نبود. برخلاف دستورها، کارگران نساجی در چندین کارخانه کارشان را رها کرده و نمایندگانشان را برای حمایت از تظاهرات فرستادند… که منجر به اعتصاب توده‌ها شد… همه به خیابان‌ها ریختند.»[9][13]

پس از انقلاب اکتبر انقلابی بلشویک الکساندرا کولونتای و ولادمیر لنین، این روز را در اتحاد جماهیر شوروی مناسبتی رسمی اعلام کردند. اما تا ۱۹۶۵ یک روز غیر تعطیل بود. در ۸ می ۱۹۶۵ شورای عالی ریاست اتحاد جماهیر شوروی روز بین‌المللی زنان را یک روز تعطیل در اتحاد جماهیر شوروی اعلام کرد. «برای یادبود مقاومت و ایستادگی زنان شوروی در ساختار کمونیست، در دفاع از سرزمین مادری در جنگ بزرگ وطن، در قهرمانی و از خودگذشتگی در جلو و عقب (جبهه‌ها) و همچنین نشان دادن مشارکت عظیم زنان برای تقویت دوستی در بین مردم و تلاش برای صلح، روز زن باید مانند دیگر وقایع برپا شود.»

پس از رسمی شدن این روز در روسیه، بعد از انقلاب شوروی در ۱۹۱۷ این مراسم عمدتاً در کشورهای کمونیستی و سوسیالیستی برگزار شده‌است. در چین از سال ۱۹۲۲ و در اسپانیا از سال ۱۹۳۶ توسط کمونیستها برگزار شد.[14] پس از تأسیس جمهوری خلق چین در اول اکتبر ۱۹۴۹، در تاریخ ۲۳ دسامبر، شورای دولتی اعلام کرد که روز ۸ مارس مناسبتی رسمی است و به زنان در چین نصف روز مرخصی داده خواهد شد.[15]

در غرب، روز بین‌المللی زنان اولین بار بعد از سال ۱۹۷۷ مشاهده شد که در این تاریخ مجمع عمومی سازمان ملل دول عضو را دعوت کرد تا روز ۸ مارس را به عنوان روز سازمان ملل متحد برای حقوق زنان و صلح جهانی بنامند؛[16] ولی زنان اروپای شرقی که در آمریکای شمالی ساکن بودند، روز جهانی زن را دهه‌ها پیش از این برگزار می‌کردند.[17] در طول جنگ جهانی دوم بعضی از کشورهای غربی، بر این روز به عنوان مشارکت زنان در جنگ و شکست فاشیسم تأکید کردند.[18] النور روزولت بزرگداشت وحدت جهانی زنان را در ستونِ «روز من» در سال ۱۹۴۴ ستایش کرد.[19]

بزرگداشت سالانه

۲۰۲۱

موضوع بزرگداشت ۲۰۲۱ سازمان ملل متحد برای روز جهانی زنان "زنان در رهبری: دستیابی به آینده برابر در جهان COVID-19" است، و تأثیری را که دختران و زنان در سراسر جهان به عنوان کارکنان مراقبت‌های بهداشتی، مراقبان، نوآوران و سازمان دهندگان جامعه در طول دنیاگیری کووید ۱۹ داشتند برجسته می‌کند.[20] در این سال از هشتگ‌های مرتبط با آن # IWD2021 و #InternationalWomensDay در شبکه‌های اجتماعی استفاده شد.

در ایران
نوشتار اصلی: روز جهانی زنان در ایران
نوشتار(های) وابسته: تظاهرات ۱۷ اسفند ۱۳۵۷

هشتم مارس در ایران توسط حکومت به عنوان روز جهانی زنان به رسمیت شناخته نمی‌شود. فعالانی که برای تحقق حقوق زنان بر اساس معیارهای جهانی تلاش می‌کنند مورد آزار و تعقیب کیفری قرار می‌گیرند.[21]

نگارخانه

جستارهای وابسته

پانویس
  1. English: "Give Us Women's Suffrage. Women's Day, March 8, 1914. Until now, prejudice and reactionary attitudes have denied full حقوق مدنی و سیاسی to women, who as, mothers, and citizens wholly fulfill their duty, who must pay their taxes to the state as well as the municipality. Fighting for this natural human right must be the firm, unwavering intention of every woman, every female worker. In this, no pause for rest, no respite is allowed. Come all, you women and girls, to the 9th public women's assembly on Sunday, March 8, 1914, at 3 pm."[1]

منابع
  1. "Give Us Women's Suffrage (March 1914)". German History in Documents and Images. Retrieved January 26, 2014.
  2. Frencia, Cintia; Gaido, Daniel (8 March 2017). "The Socialist Origins of International Women's Day". Jacobin.
  3. "UN WomenWatch: International Women's Day – History". سایت سازمان ملل متحد. Retrieved ۲۰۱۴–۰۳–۰۵. Check date values in: |accessdate= (help)
  4. Temma Kaplan, "On the Socialist Origins of International Women's Day", Feminist Studies, 11/1 (Spring, 1985)
  5. "History of International Women's Day". United Nations. Retrieved May 26, 2012.
  6. «Women's day in Italy | Italy». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۸ مارس ۲۰۱۱.
  7. Rochelle Goldberg Ruthchild, "From West to East: International Women’s Day, the First Decade”, Aspasia: The International Yearbook of Central, Eastern, and Southeastern European Women's and Gender History, vol. 6 (2012): 1-24.
  8. "United Nations page on the background of the IWD". Un.org. Archived from the original on 5 March 2016. Retrieved March 8, 2012.
  9. "8th of March – International woman's day: in search of the lost memory". Archived from the original on March 13, 2011. Retrieved March 14, 2014.
  10. "About International Women's Day". Internationalwomensday.com. March 8, 1917. Retrieved February 26, 2016.
  11. "Women's Suffrage". Inter-Parliamentary Union. Retrieved January 26, 2014.
  12. "Suffragist Disorders". The Times. March 9, 1914. Retrieved May 9, 2014.
  13. "8th of March - International woman's day: in search of the lost memory". Archived from the original on 2011-03-13.
  14. Nelson, Jinty. "International Women's Day: a centenary to celebrate". History Workshop Online. Retrieved August 28, 2011.
  15. "Anniversaries of important events". China Factfile. Chinese Government. Retrieved August 28, 2011.
  16. "WomenWatch: International Women's Day". Un.org. Retrieved March 8, 2012.
  17. "Ukrainian Women's Organization Marks Women's 'May Day'" Winnipeg Tribune (March 10, 1937): 10. via Newspapers.com
  18. "International Day Celebrated" Sydney Morning Herald (March 8, 1943): 3. via Newspapers.com
  19. Eleanor Roosevelt, "My Day" Ottawa Journal (January 13, 1944): 19. via Newspapers.com
  20. "International Women's Day 2021". UNWomen. Retrieved January 15, 2021.
  21. «هشت مارس در ایران؛ زن بدون زن - DW - 07.03.2021». DW.COM. ۲۰۲۱-۰۳-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۹.

Wikipedia contributors, "International Women's Day," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=International_Women%27s_Day&oldid=417738620 (accessed March 8, 2011).

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ روز جهانی زنان موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.