رمزارز
رمزارز (به انگلیسی: Cryptocurrency) یکی از گونههای ارز مجازی است که از فناوری رمزنگاری در طراحی آن استفاده شده و معمولاً به صورت نامتمرکز اداره میشود.[1][2]
رمزارزها معمولاً به صورت نامتمرکز کنترل میشوند[3] و از این رو در مقابل نظامهای بانکداری متمرکز قرار میگیرند.[4] نامتمرکزسازی در رمزارزها از طریق فناوری زنجیره بلوکی امکانپذیر شدهاست که خود گونهای دفتر کل توزیعشده است.[5] تاریخچهٔ شکلگیری رمزارزها به دههٔ ۱۹۸۰ میلادی میرسد. نخستین رمزارز نامتمرکز بیتکوین است که در سال ۲۰۰۹ توسط شخصی به نام مستعار ساتوشی ناکاموتو ایجاد و عرضه شد.[6] از آن زمان تاکنون رمزارزهای متعددی ایجاد شدهاند[7] که بسیاری از آنها با لفظ «سکههای جایگزین بیتکوین»[persian-alpha 1] نیز نامیده میشوند.
تعریف
رمزارز (یا رمزپول، یا ارز رمزپایه) گونهای پول دیجیتال است که در آن تولید واحد پول و تأیید اصالت تراکنش پول با استفاده از الگوریتمهای رمزگذاری کنترل میشود و معمولاً بهطور نامتمرکز (بدون وابستگی به یک بانک مرکزی) کار میکند.[8][9] با توجه به تعدد تعاریف و تغییرات در مصادیق رایج رمزارز این عبارت از نظر حقوقی دقت کافی ندارد.[1]
در واژهنامه مریم-وبستر رمزارز به صورت «هرگونه ارزی که تنها به صورت دیجیتالی وجود دارد، معمولاً صادرکننده یا تنظیم کننده مرکزی ندارد، اما از سامانه توزیع شده برای ذخیره تراکنشها و مدیریت انتشار واحدهای جدید استفاده میکند و برای ممانعت از جعل و تراکنشهای متقلبانه بر رمزنگاری تکیه دارد» تعریف شدهاست.[10] در واژهنامه آکسفورد ابتدا در سال ۲۰۱۴ رمزارز همان ارز دیجیتالی تعریف شده بود که در آن از فنون رمزنگاری برای مقرراتگذاری تولید واحدهای جدید ارز و تأیید انتقال وجوه استفاده میکند و مستقل از یک بانک مرکزی وجود دارد[11] اما امروزه هر گونه سامانه پول الکترونیکی که برای خرید و فروش آنلاین استفاده میشود و نیازی به بانک مرکزی نداشته باشد را رمزارز تعریف میکند.[12]
تاریخچه
در سال ۱۹۸۳، دیوید شام یک گونه پول دیجیتال مبتنیبر رمزنگاری اختراع کرد که ایکش[persian-alpha 2] نام داشت.[13][14] او در سال ۱۹۹۵ یک پول دیجیتال دیگر به نام دیجیکش[persian-alpha 3] ابداع کرد که روش رمزنگاری آن به گونهای بود که نه بانکی که پول در آن حفظ میشد، نه دولت و نه هیچ شخص ثالثی قادر به ردگیری تراکنشهای مالی نبودند.[15]
در سال ۱۹۹۶ در فهرست پستسپاری دانشگاه امآیتی مطالبی منتشر شد که در آن یک نظام رمزپول به تفصیل شرح داده شده بود. این سلسله مطالب در همان سال توسط آژانس امنیت ملی آمریکا در قالب یک گزارش با عنوان «چگونه یک ضرابخانه بسازیم: رمزنگاری پولهای الکترونیکی گمنام» منتشر شد.[16]
نخستین رمزارزی که به صورت نامتمرکز شروع به کار کرد بیتکوین است که در سال ۲۰۰۹ توسط شخصی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد. این رمزارز از الگوریتم اساچای-۲ برای اثبات کار خود استفاده میکند.[17][18]
کاربرد
ارزهای رمزنگاری شده میتوانند مانند سایر ارزهای فیات (بدون پشتوانه) قابلیت مبادله داشته باشند و در انجام تراکنشهای مالی به کار بروند.
نقد
از آنجا که رمزارزها به صورت نامتمرکز اداره میشوند، قدرت کشورها برای کنترل اقتصاد (که معمولاً از طریق بانک مرکزی اعمال میشود) را تضعیف میکنند. این امر توسط برخی از دوستداران رمزارزها یک ویژگی مثبت تلقی میشود، اما توسط برخی از دولتها یک ویژگی منفی محسوب میگردد. همچنین ماهیت رمزنگاریشدهٔ تراکنشهای مبتنی بر رمزارز باعث میشود که ردگیری این تراکنشها دشوار یا غیرممکن باشد که این امر به عقیدهٔ برخی منتقدین زمینهای مناسب برای استفاده از رمزارزها جهت پولشویی فراهم میکند.
بسیاری از رمزارزها از الگوریتمهایی برای استخراج[persian-alpha 4] پول جدید یا ثبت اثبات کار یا کسر هزینهٔ تراکنش استفاده میکنند که مبتنی بر روشهای رمزنگاری پیچیده هستند. معمولاً این الگوریتمها، هر چه شمار کاربرانی که در تلاش برای استخراج رمزارز یا کسب حق تراکنش هستند بیشتر بشود سختگیر میشوند و حل آنها نیازمند محاسبات پیچیدهتر و وقتگیرتری توسط رایانه خواهد بود. این امر منجر به مصرف مقدار فراوانی از انرژی برق میشود که این نیز مورد نقد منتقدین بودهاست. در مقابل، مدافعان رمزارزها ذکر میکنند که بانکداری رایج نیز با مصرف مقدار بسیاری منابع و انرژی همراه است و محاسباتی را ارائه میکنند که نشان میدهد که رمزارزها از این جهت کمهزینهتر از بانکداری رایج هستند. استدلال دیگر مدافعان رمزارزها آن است که همینک مقدار بیشتری انرژی توسط دستگاههایی که در حالت روشن رها شدهاند تلف میشود، چنانکه مصرف برق یک سال آنها برای مصرف چهارسال تمام شبکهٔ بیتکوین کافی است.[19]
با فراگیر شدن کاربرد رمزارزها، میزان مصرف برق برای استخراج آنها نیز به طرز چشمگیری افزایش یافتهاست، چنانکه در سال ۲۰۱۸ پیشبینی شد که مقدار برقی که کشور ایسلند در این سال مصرف رمزارزها میکند بیشتر از مقدار برقی باشد که برای مصارف خانگی به کار میگیرد.[20] در برخی کشورها نیز دولتها اقدام به تعیین تعرفههای مالیاتی کردهاند که ویژه مصرف برق برای رمزارزها است؛ ایران از جملهٔ این کشورها است که قیمت برق مصرفی برای استخراج رمزارزها را متفاوت از برق مصرفی خانگی تعیین کرده است.[1][21]
جستارهای وابسته
یادداشت
- alternative coins
- ecash
- DigiCash
- mining
منابع
- ابوالقاسم رجبی (۱۱ شهریور ۱۳۹۷). «ارز مجازی: قانونگذاری در کشورهای مختلف و پیشنهادها برای ایران».
- Andy Greenberg (20 April 2011). "Crypto Currency". Forbes.com. Retrieved 8 August 2014.
- McDonnell, Patrick "PK" (9 September 2015). "What Is The Difference Between Bitcoin, Forex, and Gold". NewsBTC. Retrieved 15 September 2015.
- Allison, Ian (8 September 2015). "If Banks Want Benefits Of Blockchains, They Must Go Permissionless". NewsBTC. Retrieved 15 September 2015.
- "All you need to know about Bitcoin". timesofindia-economictimes.
- Sagona-Stophel, Katherine. "Bitcoin 101 white paper". Thomson Reuters. Missing or empty
|url=
(help) - Tasca, Paolo (7 September 2015). "Digital Currencies: Principles, Trends, Opportunities, and Risks". Social Science Research Network. Retrieved 21 January 2016.
- Schueffel, Patrick (2017). "The Concise FINTECH Compendium" (PDF). Switzerland: Geneva School of Business. p. 8.
- "Cryptocurrencies: A Brief Thematic Review". Economics of Networks Journal. Social Science Research Network (SSRN). Archived from the original on 25 December 2017. Retrieved 28 August 2017.
- "Definition of CRYPTOCURRENCY". www.merriam-webster.com. Retrieved 2019-08-10.
- Rizzo, Pete (2014-05-20). "'Cryptocurrency' Officially Added to Oxford Dictionary Online". CoinDesk. Retrieved 2019-08-10.
- «cryptocurrency noun - Definition, pictures, pronunciation and usage notes | Oxford Advanced Learner's Dictionary at OxfordLearnersDictionaries.com». www.oxfordlearnersdictionaries.com. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۸-۱۱.
- "Archived copy" (PDF). Archived (PDF) from the original on 18 December 2014. Retrieved 26 October 2014.
- "Archived copy" (PDF). Archived (PDF) from the original on 3 September 2011. Retrieved 10 October 2012.
- Pitta, Julie. "Requiem for a Bright Idea". Archived from the original on 30 August 2017. Retrieved 11 January 2018.
- "How To Make A Mint: The Cryptography of Anonymous Electronic Cash". groups.csail.mit.edu. Archived from the original on 26 October 2017. Retrieved 11 January 2018.
- Jerry Brito and Andrea Castillo (2013). "Bitcoin: A Primer for Policymakers" (PDF). Mercatus Center. George Mason University. Archived (PDF) from the original on 21 September 2013. Retrieved 22 October 2013.
- "Bitcoin developer chats about regulation, open source, and the elusive Satoshi Nakamoto". PCWorld. 26 May 2013. Archived from the original on 3 October 2014.
- Huillet, Marie (3 Jul 2019). "Energy Used by Idle Devices in the US Can Power Bitcoin For 4 Years". Coin Telegraph.
- "Iceland Could Use More Energy Mining Bitcoin Than Powering Homes in 2018". Yale Environment 360. 12 Feb 2018.
- "Iran Finalizes Electricity Pricing Scheme for Cryptocurrency Miners". Bequant Pro. 21 Jul 2019.