رمزارزها در ایران
با گسترش رمزارزها در جهان، کاربرد آن در ایران نیز گسترش یافتهاست. با این حال، در ایران هنوز مانند بسیاری از کشورهای دیگر، تصمیم قطعی دربارهٔ استفاده و تولید از این نوع پول گرفته نشدهاست. البته به تازگی استخراج رمز ارزها به عنوان یک صنعت به رسمیت شناخته شدهاست و صحبتهایی مبنی بر تولید یک رمز ارز ملی در دولت روحانی به میان آمده است.
قوانین
اداره نظامهای پرداخت معاونت فناوریهای نوین بانک مرکزی، نسخه ۰.۰ قوانین حوزه رمزارز را بر روی سایت خود قرار داد. این قواعد در ۱۳ صفحه و ۷ سرفصل زیر تدوین شدهاند:
- الزامات حوزه رمزارزهای جهانروا
- الزامات ICO
- الزامات حوزه رمزارز بانک مرکزی * الزامات حوزه رمزارز منطقهای
- الزامات عمومی صرافیها
- الزامات عمومی حوزه کیف پولهای رمزارزی
- استخراج
نکات
- اولین نکته مهم در این متن، استفاده از واژه «رمزارز» به جای واژه غلط «ارز دیجیتال» است.
- نکته دوم اشاره بانک مرکزی به مرور شش ماهه تحولات این حوزه و اعمال تغییرات در این قواعد در صورت لزوم است.
- چهار رمزارز و توکن مورد اشاره در نسخه انتشاری بانک مرکزی: بیت کوین، اتریوم، XRP ، تتر
- قیمت بیت کوین و قیمت اتریوم امروز با سقوط قابل توجه در لحظه نگارش این متن در سایت کوین مارکت کپ به ترتیب برابر با 3457 دلار و 104 دلار میباشد. همچنین قیمت ریپل (XRP) برابر با ۲۹ سنت است.
- بانک مرکزی توکن را رمزارزی جدید و صرفاً نتیجهای از یک ICO در نظر گرفته است.
- بانک مرکزی هر چند صرافی رمزارز را تعریف کرده است، اما از تعریف قوانین ارائه مجوز به صرافی خودداری کرده و آن را به بعد موکول کرده است.
- بانک مرکزی از ارائه قوانین حوزه استخراج خودداری کرده و به دلیل «صنعت خوانده شدن استخراج» آن را به سازمانهای دیگر واگذار کرده است.
- بانک مرکزی ارائه قوانین توکنهای با پشتوانه غیر از فلزات باارزش، ارز و ریال را به بورس ایران واگذار کرده است.
- بانک مرکزی تنها رمزارزهای منطقهای و رمزارز با پشتوانه ریال (که انتشار و ساخت آن در اختیار بانک مرکزی است) را برای پرداختهای درون کشور مجاز دانسته است.
تعریف رمزارز از نظر بانک مرکزی
رمزارز یک نوع دارایی مالی است که بر بستری دیجیتال، غیر متمرکز و شفاف به نام زنجیره بلوک موجودیت مییابد. این داراییها میتوانند در شرایطی کارکرد پولی به خود بگیرند.
- رمزارز بانک مرکزی: شکل الکترونیک همان پولی است که توسط بانک مرکزی خلق و صادر میشود و قابلیت آن را دارد که منطبق بر اصول رمزنگاری، در یک بستر توزیع شده و بهصورت فرد به فرد بدون دخالت هیچ نهاد واسط پرداخت تبادل شود. این نوع رمزارز به پشتوانه پول ملی کشور (ریال) صادر میشود.
- رمزارز منطقهای: رمزارزی است که به پشتوانه یک دارایی مورد توافق در یک پیمان چندجانبهی پولی بین چند کشور و با هدف تسهیل و تسریع تبادلات تجاری بین آن کشورها صادر و استفاده میشود.
- صرافی رمزارزی: نهادی است که وظیفه تبدیل رمزارز کاربران به سایر رمزارزها، پول ملی کشور یا سایر ارزهای رایج دنیا و برعکس را برعهده دارد.
رمزارزهای جهانروا تنها در صرافیهایی که مقررات آن در بخش الزامات عمومی صرافیها آورده شده است، قابل خرید و و فروش و تبادل هستند. در حال حاضر استخراج رمزارزهای جهانروا در کشور به عنوان یک صنعت در نظر گرفته شده و مقرراتگذاری در این حوزه از حیطه وظایف و نظارت بانک مرکزی خارج است. انتشار توکن با پشتوانه ریال تنها در کنترل و اختیار بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است. توکن با پشتوانه ریال تنها در بانکهای مجاز و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران قابل تبادل است.
انتشار توکن با پشتوانه سایر داراییها از حیطه نظارت و اختیارات بانک مرکزی خارج بوده و تابع قوانین بورس جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. مقررات در این حوزه با محوریت سازمان بورس و اوراق بهادار و با همکاری بانک مرکزی جهوری اسلامی ایران تدوین و ابلاغ خواهد شد.
توکن با پشتوانه سایر داراییها در بورس کالا و اوراق بهادار، قابل تبادل است. انتشار توکن بدون پشتوانه از حیطه وظایف بانک مرکزی خارج بوده و تابع قوانین بورس جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. توکن بدون پشتوانه در بورس کالا و اوراق بهادار، قابل تبادل است. استفاده از توکن بدون پشتوانه به عنوان ابزار پرداخت در کشور ممنوع است. رمزارز منطقهای میتواند به عنوان ابزار پرداخت در کشور مورد استفاده قرار گیرد. صرافیهای دارای مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، پس از احراز شرایطی که توسط بانک مرکزی اعلام میگردد، مجاز به ارائه خدمات صرافی رمزارزی میباشند. فهرست رمزارزهای قابل مبادله در صرافیهای رمزارزی، توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین و در بازههای سه ماهه به صرافیهای رمزارزی ابلاغ خواهد شد. صرافیهای رمزارزی ملزم به رعایت قوانین مبارزه با پولشویی و شناسایی مشتریان (KYC) خواهند بود. خرید و فروش رمزارز به صورت فردی تنها در صورت احراز کامل هویت و ردوبدل شدن اطلاعات هویتی و اسناد و اطلاعات مربوط به منشأ منابع مالی یا رمزارز مجاز است. سقف تبدیل ریال به رمزارزها و بالعکس، در صرافیهای مجاز تابع مقررات عمومی قوانین ارزی کشور خواهد بود.
منابع
- «انتشار نسخه اولیه قوانین رمز ارز توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران». فینمگ - مجله مالی اقتصادی. ۲۰۱۹-۰۱-۲۸. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۲-۰۶.