رز آبی
رز آبی در طبیعت موجود نیست. گیاه رز فاقد یک ژن برای ایجاد رنگ آبی است. در سال ۲۰۰۴ یک شرکت ژاپنی به نام سانتوری Suntory و یک شرکت استرالیایی بنام فلوریژن Florigene یک ژن آبی از بنفشه را به گل رز اضافه کرد و برای اولین بار رز آبی در جهان با موفقیت ایجاد شد. دلفینیدین رنگدانه گیاهی است که رنگ آبی را تولید میکند این رنگدانه بهطور طبیعی در گل رز یافت نمیشود.[1]
نقش مهندسی ژنتیکی در تغییر رنگ گل
رنگ گل تحت تأثیر سه نوع رنگدانه، فلاونوئیدها، کاروتنوئیدها و بتالائینها است.
- فلاونوئیدها: معمولترین رنگدانه بوده و طیف رنگی زیادی از زرد تا قرمز تا آبی را ایجاد میکنند. از فلاونوئیدهای مهم در ایجاد رنگ گل، آنتوسیانینها هستند که در سلولهای اپیدرمی گلبرگ یافت میشوند.
- کاروتنوئیدها: در پلاستید سلولی قرار گرفته و رنگهای زرد را ایجاد میکنند. این رنگدانهها همراه با آنتوسیانینها رنگهای برنز، قهوهای و نارنجی یا قرمز را در گلبرگ موجب میشوند.
- بتالائینها: به ندرت یافت شده و رنگهای شیری، زرد، نارنجی و بنفش را ایجاد مینمایند.
تنوع در رنگ گل با استفاده از مهندسی ژنتیک بر ایجاد تغییر در مسیرهای متابولیکیِ تولید فلاونوئیدها متمرکز شدهاست. بسیاری از گلهای آبی رنگ دارای مشتقات دلفینیدین هستند اما سه گیاه رز، گل میخک و گل داوودی فاقد این عنصر هستند بنابراین یکی از اهداف برنامههای مهندسی ژنتیک سعی بر القای سنتز مشتقات دلفینیدین به منظور ایجاد گلهای آبی در این گیاهان بودهاست.[2]
حضور مبدع گل رز آبی در ایران
پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران میزبان دو دانشمند ژاپنی که نخستین و تنها تولیدکننده رز، میخک و ارکیدههای آبی رنگ در دنیا هستند، بودهاست؛ یاشیکازو تاناکا و ماشیرو می به منظور بازدید و برگزاری کارگاه آموزش اصلاح مولکولی گیاهان زینتی به پژوهشکده دعوت شده بودند؛ در این کارگاه یاشیکازو تاناکا، ماساهیرو می، پژمان آزادی و مریم جعفرخانی کرمانی به عنوان مدرس حضور داشتند.[3][4][5][6]
منابع
- «About Blue Roses». Garden Guides. دریافتشده در ۱۴ مه ۲۰۱۳.
- جعفریخانی کرمانی، مریم؛ جوکار، علیاکبر؛ حبشی، ابوالفضل. «مروری بر روشهای بهنژادی مدرن گل و گیاهان زینتی» (PDF). فصلنامه ژنتیک نوین. دریافتشده در ۱۷ مه ۲۰۱۳.
- "ABRII Hosted the Developers of Blue Roses". پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی. 2017-05-07. Retrieved 2018-12-12.
- «برگزاری کارگاه آموزش اصلاح مولکولی گیاهان زینتی در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی/ گردش مالی 200 میلیارد دلاری گل و گیاهان زینتی در جهان». خبرگزاری ایانا. ۲۰۱۸-۱۲-۰۹. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۹.
- «انجمن گل و گیاهان زینتی ایران». انجمن گل و گیاهان زینتی ایران. ۲۰۱۸-۱۲-۰۹. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۹.
- «آموزش تکنولوژی تولید گلهای آبی رنگ جهان در ایران». خبرگزاری جمهوری اسلامی. ۲۰۱۸-۱۲-۱۲. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۲-۱۲.
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ رز آبی موجود است. |
- Rudyard Kipling's poem on the lack of blue rosesWarning — pop-under ad