خاندان اودا

خاندان اودا (به ژاپنی: 織田氏 Oda-shi) یک خاندان از دایمیوهای (امیران محلی) ژاپنی بود که در اواسط قرن شانزدهم به نیروی سیاسی مهمی در جهت اتحاد ژاپن تبدیل شد. زادگاه اصلی این خاندان در ولایت اچیزن (امروزه استان فوکوئی، بخش نیو، شهر فوکوئی) و معبد تسوروگی (نام دیگر اودا میوجین) بوده‌است. نسب این خاندان به خاندان فوجی‌وارا و پس از آن خاندان تایرا نسبت داده شده‌است. خاندان اودا در ولایت اچیزن به عنوان شوگودای (معاون فرماندار) در خدمت خاندان شیبا بوده‌است. سپس خاندان اودا به ولایت اُواری مهاجرت کرده و از دوره موروماچی عهده‌دار شوگودای ولایت اُواری شده و به مرور زمان به چندین شاخه تقسیم شده‌است. در دوره سنگوکو، اودا نوبوناگا از «شاخه دانجو نو جو» این خاندان شروع به گسترش قلمروی خود می‌کند اما درست کمی از تسلط بر تمامی خاک ژاپن در حادثه معبد هوننو به همراه پسر ارشدش اودا نوبوتادا جان خود را از دست می‌دهد. پس از مرگ او و پس از درگیری برای جانشینی اش سرانجام تویوتومی هیده‌یوشی به عنوان جانشین او و به نیابت نوه خرد سالِ نوبوناگا اودا هیده‌نوبو (پسر ارشد اودا نوبوتادا) در رأس قدرت قرار می‌گیرد. اما هیده‌یوشی حتی بعد از رسیدن اودا هیده‌نوبو به سن بلوغ نیز قدرت را به او بازپس نمی‌دهد. قلعه گیفو متعلق به خاندان اودا مصادره شده و اودا هیده‌نوبو به اراضی جدیدی که از طرف هیده‌یوشی به او داده شده در ولایت مینو منتقل می‌شود. در نبرد سکیگاهارا اودا هیده‌نوبو در سپاه غربی با توکوگاوا ایه‌یاسو وارد جنگ می‌شود و پس از شکست زمین‌هایش توسط وی مصادره شده و خود او نیز ۵ سال بعد به مرگ طبیعی می‌میرد. با درگذشت او شاخه اصلی خاندان اودا که به‌طور سنتی از طریق پسران ارشد حفظ می‌شود از بین می‌رود اما این خاندان از طریق نسل پسر دوم نوبوناگا بنام اودا نوبوکاتسو به حیات خود ادامه داده و در دوره ادو مناسبت سیاسی زیادی را به دست می‌آورد. این خاندان هنوز نیز در ژاپن ادامه دارد.

خاندان اودا
نشان خانوادگی (مون) خاندان اودا
استان بومیاچیزن
ولایت اُواری
خاندان مادرخاندان تایرا، (خاندان فوجیوارا، خاندان اینبه)
القابگوناگون
بنیانگذارتایرا نو چیکازانه نام دیگر (اودا چیکازانه)
آخرین حاکماودا نوبوتوشی
سال بنیانگذاریقرن سیزدهم
انحلالهنوز ادامه دارد
پایان حکومت۱۸۷۱, لغو نظام هان

خاستگاه
انتساب به خاندان تایرا

در دوره ادو در کتابی که شجره‌نامه‌های سامورایی‌ها به صورت یک مجموعه جمع‌آوری شده، بنام کانسی چُو شوشُوکافو (۱۷۸۹–۱۸۰۱ زمان تدوین کتاب)، انتساب خاندان اودا از طریق تایرا نو چیکازانه به خاندان تایرا به چشم می‌خورد اما تحقیقات تاریخی صحت انتساب خاندان اودا به خاندان تایرا را رد می‌کند.

انتساب به خاندان فوجیوارا

اودا نوبوناگا نیز خود را منتسب به خاندان فوجیوارا می‌دانسته و در سال ۱۵۴۹ در معبد آتسوتا خود را «فوجیوارا نوبوناگا» خوانده است. بر اساس فرضیه‌ها اجداد خاندان اودا از طریق فوجیوارا نو توشی‌هیتو از خاندان فوجیوارا منشعب شده‌اند.

انتساب به خاندان اینبه

خاستگاه خاندان اودا معبد تسوروگی (اودا میوجین) بوده‌است. تسوروگی یک معبد شینتویی است که امروزه در شهر چیزن، بخش نیو، استان فوکوئی واقع شده‌است. بر اساس نتایج تحقیقی تاریخ محلی، خاندا اودا در اصل یک شاخه از خاندان اینبه بوده‌است.

از دوره تجدید حیات کن‌مو تا دوره آزوچی مومویاما

معاون خاندان شیبا

در سال ۱۳۳۳ و آغاز تجدید حیات کن‌مو، چهارمین رهبر خاندان شیبا بنام شیبا تاکاتسونه به عنوان فرماندار ولایت اچیزن منصوب شد و از آن پس این مقام در خاندان شیبا به صورت موروثی باقی ماند. خاندان اودا نیز به عنوان یکی از همکاران فرماندار درآمد. در سال ۱۴۰۰ فرمانداری ولایت اُواری نیز به خاندان شیبا واگذار شد همچنین در سال ۱۴۰۵ فرمانداری ولایت توتومی نیز به وظایف قبلی خاندان شیبا اضافه شد. در همین دوران بود که خاندان شیبا، خاندان اودا را به عنوان شوگودای (معاون فرماندار) در ولایت اُواری برگزید و خاندان اودا از ولایت اچیزن به ولایت اُواری مهاجرت کردند. اولین معاون فرماندار ولایت اُواری از خاندان اودا اودا نوری‌نوبو (احتمالاً شخصی یکسان با اودا جوشو) (織田常松/織田教信/織田常昌) نام داشت.

دو شاخه شدن خاندان پس از شورش اونین

در سال ۱۴۵۹ فرماندار ولایت اُواری بنام شیبا یوشی‌توشی با معاون خود کای جوشچی در طی نبرد چوروکو درگیر شد. این نبرد موجب خشم آشیکاگا یوشی‌ماسا (۱۴۳۵–۱۴۹۰) هشتمین شوگون در شوگون‌سالاری آشیکاگا شد و او را از منصب خود برکنار کرد و بجای او پسر شیبا یوشی‌توشی بنام شیبا یوشی‌هیرو به مدت دو سال تا سال ۱۴۶۱ جانشین پدرش شد. در این سال شوگون او را نیز برکنار کرد و شیبا یوشی‌کادو را به عنوان فرماندار اُواری، اچیزن و توتومی منصوب کرد. وی در اصل به خاندان شیبا که به‌طور ارثی فرماندار ولایت اُواری بودند، تعلق نداشته بلکه منتسب به یک شاخه از خاندان آشیکاگا بنام خاندان شیبوکاوا بود. در درگیری که پس از آن در سال ۱۴۶۸ و در طی شورش اونین رخ داد شیبا یوشی‌کادو به سپاه غربی ملحق شد و دهمین رهبر خاندان شیبا، و فرماندار اُواری شیبا یوشی‌توشی، به سپاه شرقی پیوست.

در سال ۱۴۷۵ شیبا یوشی‌کادو از کیوتو به ولایت اُواری آمد و در آن زمان در محل اقامت فرماندار در قلعه اوریزو ساکن شد از همین زمان به عنوان شوگودای یا معاون فرماندار مشغول به کار شد. در سال ۱۴۷۶ قلعه اوریزو به علت درگیری‌های بین خاندان اودا سوخت و از بین رفت.

در سال ۱۴۷۸ به فرمان شوگون‌سالاری آشیکاگا اودا توشی‌هیرو از مقام معاونی فرماندار اخراج شد و اودا توشی‌سادا که تا بحال زیردست شوگودای بود، بجای او به این مقام منصوب شد. توشی‌هیرو به همراه ارباب خود یوشی‌کادو این فرمان را نپذیرفتند. در این زمان قلعه کیوسو که مقر فرمانداری جدید شده بود و نزدیک به پایین ولایت اُواری قرار داشت، مورد حمله قرار گرفت و اودا توشی‌سادا توانست قلعه را تصرف کند اما دو ماه بعد توشی‌هیرو دوباره توانست قلعه را بازپس بگیرد. سرانجام مداخله شوگون‌سالاری آشیکاگا توسط دو طرف درگیری نادیده گرفته شد و آن‌ها ولایت اُواری را به دو قسمت بالایی و پایینی که هر کدام دارای چهار بخش بود، تقسیم کرده و توشی‌سادا به عنوان معاون فرماندار چهار بخش پایینی درآمد.

در سال ۱۴۷۹ توشی‌هیرو قلعه ایواکورا را در نزدیک ولایت مینو بنا کرد و محل اقامت خود قرار داد و قلعه کیوسو به عنوان محل اقامت شوگودای جدید چهار بخش پایینی ولایت اُواری، یعنی توشی‌سادا درآمد.

رهبران خاندان‌های ایواکورا اودا (ایسه نو کامی) و کیوسو اودا (یاماتو نو کامی)

شجره‌نامه شاخه خاندان کیوسواودا (یاماتو نو کامی)
اودا جوچیکو
اودا هیساناگا
اودا توشی‌سادااودا تسونه‌هیرو
اودا هیروسادااودا نوبوسادا (پدربزرگ نوبوناگا)?(藤左衛門家) شاخه توزائمون
اودا هیرومورا5(弾正忠家) شاخه دانجو نو جو
اودا تاتسوسادا6
اودا تاتسوکاتسو7
اودا نوبوتومو8

سه خاندان در خدمت معاون فرماندار

سه بوگیوی کیوسو یا کیوسو سان بوگیو به سه خاندان در دوره سنگوکو گفته می‌شود که به خاندان کیوسواودا (اودا یاماتو نو کامی) که مقام شوگودای (معاون فرمانداری) ولایت اُواری را داشت، خدمت می‌کردند. این سه خاندان عبارت بودند از:

  • «اینابا نو کامی» (因幡守家): اودا نوبوتومو در زمان قدرت‌گیری نوبوناگا عضوی از این شعبه از خاندان اودا بود بنا برفرضیه‌ها وی یا فرزند اودا تاتسوکاتسو رهبر «خاندان کیوسواودا» (清洲織田氏（織田大和守家）) یا فرزند خواندهٔ وی بود به همین جهت پس از مرگ پدر یا پدرخوانده‌اش مقام شوگودای ولایت اُواری را به دست آورد. بعدها در اثر جنگ با اودا نوبوناگا وی جان خود را از دست داد.
  • «توزائمون» (藤左衛門家): اودا نوبوهارو در زمان قدرت‌گیری نوبوناگا رهبر این شعبه از خاندان اودا بود و به تابعیت از نوبوناگا درآمد.
  • «دانجو نو جو» (خاندان شوباتا اودا‏) (弾正忠家): اودا نوبوناگا رهبر این شعبه از خاندان اودا بود.

دانجو نو جو (خاندان شوباتا اودا‏)

نام دیگر خاندان «دانجو نو جو» (弾正忠家)، خاندان «شوباتا اودا» (勝幡織田氏) است. این نام از قلعه شوباتا (محل تولد اودا نوبوناگا) اقتباس شده‌است.

شجره‌نامه خاندان شوباتا اودا
شجره‌نامه خاندان شوباتا اودا
اودا یوشی‌نوبو1
|نوبوسادا2
هیده‌توشی
تسودا هیده‌توشی
نوبوهیده3نوبویاسونوبومیتسونوبوزانهنوبوتسوگویاتسو
نوبوکیوهیرویوشینوبوتوکینوبویورینوبوماسا
نوبوهیرونوبویوکینوبوکانهنوبوهارونوبوتوکینوبواوکیهیده‌تاکاهیده‌نارینوبوتروناگاماسوناگاتوشیاوایچیاواینو
نوبوناگا4
انشعاب خاندانانشعاب خاندانناکانه تاداهاروناکانه چوکوانشعاب خاندان
نوبوماسانوبوتادا5نوبوکاتسونوبوتاکاهاشیبا هیده‌کاتسونوبوهیدهنوبوتاکا (۲)کاتسوناگانوبویوشینوبوسادا نوبویوشی (۲)ناگاتسوگوتوکوهیمهسان نو مارو دونواوفوریای‌هیمه
نوبوموریماتوهیساشیانشعاب خاندانشیگه‌هاروانشعاب خاندانانشعاب خاندانانشعاب خاندانانشعاب خاندان
هیده‌نوبو6هید‌ه‌نوری

شجره‌نامه خاندان اودا به نقل از کتاب تاریخ کیوسوچو

بر طبق شجره‌نامه‌ای که در کتاب تاریخ کیوسوچو درج شده خاندان اودا به خاندان فوجیوارا منتسب شده‌اند.

فوجیوارا دویی
جیتاما
فوجیوارا نوبوماسا
اودا جوشو
（فوجیوارا ماساهیرو）		اودا جوچیکو
اودا نوری‌ناگااودا ساتوهیرواودا هیساناگااودا یوشی‌نوبو
اودا توشی‌هیرواودا هیروچیکااودا توشی‌سادااودا نوبوسادا
اودا هیروهیرواودا کویوئنتسودا تاکه‌ناگااودا هیروسادااودا هیرومورااودا نوبوهیده
اودا هیروتاکا
（ایسه نو کامی）		اودا تاتسوسادا
（یاماتو نو کامی）		اودا نوبوهیرواودا نوبوناگا
（دانجو نو جو）		اودا نوبویوکی

منابع

    پیوند به بیرون
    در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ خاندان اودا موجود است.
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.