جنسیت

جنسیت طیفی از ویژگی‌ها و تمایزهای بین مردانگی و زنانگی است. بسته به بستر، این ویژگی‌ها می‌توانند شامل ژاد (مانند وضعیت مرد، زن یا بیناجنس بودن)، ساختار اجتماعی مبتنی بر جنسیت (مانند نقش جنسیتی) یا هویت جنسیتی باشد.[1][2][3] در بیشتر فرهنگ‌ها جنسیت به دو گروه کلی تقسیم می‌شود (پسر/مرد و دختر/زن).[4] افرادی که خارج از این دو گروه باشند، خارج از جنسیت به‌شمار می‌آیند. بعضی از جوامع علاوه بر مرد و زن جنسیت‌های دیگری را نیز به رسمیت می‌شناسند، مانند هجرا در جنوب آسیا. این افراد معمولاً به عنوان جنس سوم (و جنس چهارم و غیره) شناخته می‌شوند.

نمادهای جنسیتی در هم تنیده شده‌اند. قرمز (سمت چپ) نماد ونوس برای زن است. آبی (سمت راست) نماد مریخ برای مرد است.

جان مانی، سکس‌شناس، تمایز واژگانی بین ژاد و جنسیت به عنوان یک نقش را در سال ۱۹۵۵ تعریف کرد. پیش از کار او، واژه جنسیت تنها برای جنس دستوری در زبان‌شناسی به کار می‌رفت.[1][2] با این حال معنای جدید این واژه تا دهه ۱۹۷۰ استفاده نمی‌شد، در این زمان جنبش فمینیسم تمایز بین ژاد و جنسیت (ساختار اجتماعی) را پذیرفت. امروزه این تمایز در برخی حوزه‌ها، به ویژه علوم اجتماعی[5][6] و اسنادی که توسط سازمان جهانی بهداشت نوشته شده‌اند، رعایت می‌شود.[3]

کاربرد واژهٔ جنسیت در سایر حوزه‌ها از جمله برخی از حوزه‌های علوم اجتماعی، شامل مفهوم جنس (زیست‌شناسی) نیز می‌شود یا جای گزین آن می‌شود.[1][2] به عنوان مثال، در تحقیقات جانوری از واژهٔ جنسیت معمولاً برای اشاره به جنس (زیست‌شناسی) جانوران استفاده می‌شود. این تغییر در معنای جنسیت را می‌توان در دهه ۱۹۸۰ ردیابی کرد. در سال ۱۹۹۳، سازمان غذا و دارو (آمریکا)(FDA) شروع به استفاده از واژهٔ جنسیت به جای جنس کرد.[7] بعد در سال ۲۰۱۱، FDA موضع خود را عوض کرد و از واژهٔ جنس (زیست‌شناسی) به عنوان طبقه‌بندی زیستی و از واژهٔ جنسیت در یکی از این دو مفهوم استفاده کرد: «چه گونه یک نفر خودش را به عنوان مرد یا زن معرفی می‌کند» یا این که «چه گونه یک نفر بر اساس بروز جنسیتی اش از نهادهای اجتماعی بازخورد می‌گیرد».[8]

علوم اجتماعی شاخه ای دارد که به مطالعات جنسیت اختصاص دارد. علوم دیگری مانند سکس‌شناسی و علوم اعصاب نیز به این موضوع می‌پردازند. علوم اجتماعی گاهی اوقات به جنسیت به عنوان یک ساختار اجتماعی می‌پردازد، و مطالعات جنسیت هم چنین از این دیدگاه به موضوع می‌پردازد، در حالی که پژوهش‌های علوم طبیعی بررسی می‌کند که آیا جنس (زیست‌شناسی) در مردان و زنان بر رشد جنسیت در انسان تأثیر دارد. این هر دو مطالعه بحث در مورد میزان اثرگذاری اختلاف‌های زیستی در شکل‌گیری هویت جنسیتی را می‌سازند. در برخی از متون انگلیسی جنس (زیست‌شناسی)، جنسیت روان شناختی و جنسیت اجتماعی یک سه‌گانه را می‌سازند. این چارچوب برای اولین بار در سال ۱۹۷۸ در یک مقاله فمینیستی پیرامون تراجنسی گرایی شکل گرفت.

جستارهای وابسته

منابع
  1. Udry, J. Richard (November 1994). "The Nature of Gender" (PDF). Demography. 31 (4): 561–573. doi:10.2307/2061790. JSTOR 2061790. PMID 7890091. Archived from the original (PDF) on 2 September 2017. Retrieved 12 September 2019.
  2. Haig, David (April 2004). "The Inexorable Rise of Gender and the Decline of Sex: Social Change in Academic Titles, 1945–2001" (PDF). Archives of Sexual Behavior. 33 (2): 87–96. CiteSeerX 10.1.1.359.9143. doi:10.1023/B:ASEB.0000014323.56281.0d. PMID 15146141. Archived from the original (PDF) on 15 June 2012.
  3. "What do we mean by "sex" and "gender"?". World Health Organization. Archived from the original on 30 January 2017. Retrieved 26 November 2015.
  4. Kevin L. Nadal, The SAGE Encyclopedia of Psychology and Gender (2017, شابک ‎۱۴۸۳۳۸۴۲۷۶), page 401: "Most cultures currently construct their societies based on the understanding of gender binary—the two gender categorizations (male and female). Such societies divide their population based on biological sex assigned to individuals at birth to begin the process of gender socialization."
  5. "GENDER". Social Science Dictionary. Archived from the original on 2 February 2011. Retrieved 20 March 2015.
  6. Lindsey, Linda L. (2010). "Ch. 1. The Sociology of gender" (PDF). Gender Roles: A Sociological Perspective. Pearson. ISBN 978-0-13-244830-7. Archived from the original (PDF) on 5 April 2015.
  7. "Guideline for the Study and Evaluation of Gender Differences in the Clinical Evaluation of Drugs" (PDF). Archived from the original (PDF) on 6 April 2015. Retrieved 3 August 2014.
  8. "Evaluation of Sex-Specific Data in Medical Device Clinical Studies – Guidance for Industry and Food and Drug Administration Staff". U.S. Food and Drug Administration. 22 August 2014. Retrieved 26 February 2019.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.