جلیل زندی

جلیل زندی در تاریخ ۱۲ اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۰ در گرمسار زاده شد. پدرش «عزت‌الله زندی»؛ تکنسین راه‌آهن و زادهٔ روستای لجران و مادرش «گوهرتاج فولادی»؛ خانه‌دار و از اهالی شهر گرمسار بود. جلیل به همراه خانواده‌اش تا پایان کلاس نهم دبیرستان (۱۳۴۴) در گرمسار زندگی می‌کرد و به علت انتقالی پدرش به تهران (محلهٔ خزانهٔ فرح‌آباد) نقل مکان کرد. او دورهٔ دبیرستان را در تهران، «دبیرستان وحید» واقع در محله خانی‌آباد به پایان رساند.

وی در سال ۱۳۴۷ دیپلم گرفت. در آن دوران در آزمون ورودی دانشگاه پهلوی شیراز در رشته مهندسی کشاورزی پذیرفته شد، ولی به علت زیادی مخارج، از رفتن به شیراز بازماند. به دلیل آن که سن اعزام به خدمت سربازی در آن دوران ۲۰ سالگی بود، باید ۲ سال دیگر صبر می‌کرد و چون بدون کارت پایان خدمت سربازی، اجازهٔ استخدام در ادارات را نداشت، به ارتش شاهنشاهی ایران پیوست.

او در اواخر سال ۱۳۴۸ به‌عنوان همافر، به نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی ایران پیوست، اما پس از چند ماه در اوایل سال ۱۳۴۹ به علت علاقه‌ای که به خلبانی داشت، به عنوان هنرجوی خلبانی، به ایالات متحده آمریکا اعزام شد و پس از گذراندن یک دوره ۱۴ ماهه در آمریکا، به‌عنوان خلبان به ایران بازگشت.

زندی پس از بازگشت به ایران، زیر نظر شهرام رستمی، که به‌تازگی به عنوان معلم پرواز معرفی شده بود، به یادگیری پرواز با هواپیمای اف-۴ ئی پرداخت. سپس به‌عنوان خلبان جنگنده اف-۴ به همدان منتقل گردید. وی تا آبان ۱۳۵۷ دورهٔ خلبانی اف-۱۴ را نیز سپری کرد و از آن پس فعالیت خود را در پایگاه هشتم شکاری مستقر در اصفهان ادامه داد.

در نخستین روز جنگ ایران و عراق هنگامی که هواپیماهای عراقی فرودگاه مهرآباد را بمباران کردند، او برای دیدن بستگانش در تهران به سر می‌برد، که با شنیدن خبر بمباران، به اصفهان بازگشت.

هنگامی که سروان نیروی هوایی بود، اغلب با مافوق خود؛ که فرماندهٔ پایگاه هشتم شکاری اصفهان بود، درگیری داشت.[3]

زندان

در روز ۲۳ تیر ۱۳۶۱ با مراجعه مأموران به درب منزل وی را به اتهام تمرد از یک دستور، به بازداشتگاه منتقل کردند. این اتهام توسط فرمانده وقت پایگاه شکاری اصفهان، به زندی نسبت داده شده بود. اندکی پس از بازداشت، برای محاکمه او را به دادگاه انقلاب تحویل دادند.

درخواست‌نامهٔ خلبانان پایگاه هشتم شکاری اصفهان برای آزادی جلیل زندی، صفحهٔ یکم

درخواست‌نامهٔ خلبانان پایگاه هشتم شکاری اصفهان برای آزادی جلیل زندی، صفحهٔ دوم

دادگاه انقلاب، جلیل زندی را به ۱۰ سال زندان محکوم کرد، که البته به درخواست فرمانده وقت نیروی هوایی؛ هوشنگ صدیق و درخواست تعدادی از خلبانان نیروی هوایی، پس از ۶ ماه از زندان آزاد گردید.[4]

دلیل اتهام تمرد از دستوری که به او نسبت داده شد، این بود که از او خواسته شد تا با هواپیمای بونانزا، که هواپیمای تک‌موتورهٔ ملخ‌دار است و فاقد سیستم‌های لازم ناوبری جهت پرواز مسیرهای دور و در شب می‌باشد، به هنگام غروب در یک مأموریت به بوشهر پرواز کند و او به علت آشنا نبودن با مسیر، درخواست یک بلد را داشت و زمانی که با درخواست او مخالفت شده بود، از انجام این دستور امتناع نمود. گزارش کتبی زندی به مسئول عملیات پایگاه، مبنی بر عدم توانایی انجام آن مأموریت و ارجاع این گزارش به فرمانده وقت پایگاه هشتم شکاری، سپس ارسال مدارک از سوی فرماندهٔ پایگاه هشتم شکاری اصفهان به دادگاه انقلاب اصفهان، باعث زندانی شدن وی به مدت ۶ ماه گردید.[4]

آخرین سِمَت رسمی زندی پیش از درگذشت، معاونت طرح و برنامه ستاد نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بود.

زندی در تاریخ ۱۲ فروردین ۱۳۸۰ در سن ۴۹ سالگی در یک حادثهٔ رانندگی به همراه همسرش؛ «زهرا محب شاهدین» در تهران درگذشت. پیکر هر دو آنها در آرامستان بهشت زهرا قطعه ۶۶، ردیف ۱۳۷، شماره ۵۰ به خاک سپرده شد.

شرح دقیق سانحه :. مرحوم زندی باتفاق همسرش در راه بازگشت از بیشه کلا به تهران (منزل قصر فیروزه) بود که در انتهای مسیر و‌ نرسیده به اتوبان بعثت ، در منطقه ای که کامیونهای زباله کش شهرداری رفت و آمد میکنند، با یکی از کامیونهایی که بصورت دنده عقب در حال خارج شدن از این متطقه بود ، تصادف میکنند که در نهایت متاسفانه باعث فوت آنی مرحوم زندی و سپس همسرشان در مسیر بیمارستان میگردد

این بخش شامل نشان‌ها و جایزه‌های رسمی امیر زندی است که بر روی لباس همسان او نصب می‌شود ولی جایزه‌های غیرنظامی و غیررسمی را دربر نخواهد گرفت.[7]

آرم‌ها

آرم‌های سینه
خلبان F14
دانشگاه فرماندهی و ستاد	آجا

آرم‌های بازو

نهاجا

نوار نشان‌ها

• خلبان جنگنده

۱. مانفرد فون ریشتهوفن، خلبان تک‌خال جنگ جهانی اول

۲. اریش هارتمان خلبان تک‌خال جنگ جهانی دوم

۳. نااووین ون کوک خلبان تک‌خال جنگ ویتنام

۴. گیورا اپستین خلبان تک‌خال جنگ اعراب و اسرائیل

۵. جلیل زندی خلبان تک‌خال جنگ ایران و عراق

۸. محمد عتیقه چی خلبان تکخال جنگ ایران و عراق

لایوها و مصاحبه های مستقیم با خلبانان زنده تامکت ایرانی در سال ۱۳۹۹ خورشیدی