جایزه شعر احمد شاملو

اولین بار فراخوان جایزه شعر احمد شاملو در سال ۱۳۹۴ انتشار یافت و دبیر نخستین دوره رقابت ادبی جایزه شعر احمد شاملو حافظ موسوی بود. بر اساس گزارش دبیر رقابت در نخستین دوره ۱۵۹ کتاب شعر منتشر شده در سال ۱۳۹۳ به دبیرخانه رقابت رسید و مورد داوری قرار گرفت و ۲۲ اثر به عنوان نامزد اولیه معرفی شدند.[8]

داوران و اهداء جایزه

احمد پوری، خلیل درمنکی، فرشته ساری، انوشه سالیانی، پروین سلاجقه، محمد ضیمران، حسن عالی زاده و شهاب مقربین داوری مرحله اول و دوم نخستین دوره جایزه شعر احمد شاملو را عهده‌دار بودند و بر اساس گزارش وبگاه این رقابت مراسم پایانی رقابت به‌طور خصوصی و محدود روز روز ۱۸ دی ماه ۱۳۹۴ در محل خانه و موزه احمد شاملو برگزار شد. در مراسم پایانی رقابت محمود دولت‌آبادی و جواد مجابی هدایا برگزیدگان را به آن‌ها اهداء کردند و محمود دولت‌آبادی در بزرگداشت احمد شاملو سخن گفت و همچنین علی‌اشرف درویشیان مهمان ویژه جشن بود.[9][10][11][12][13]

مسئولیت دبیری دومین دوره رقابت هم بر عهده حافظ موسوی بود به گفته او فراخوان دومین دوره جایزه شعر احمد شاملو خرداد ماه سال ۱۳۹۵ منتشر شد. در این دوره از رقابت ۱۷۰ کتاب شعر منتشر شده در سال ۱۳۹۴ داوری شد و در نهایت ۱۶ کتاب شعر به عنوان نامزد این دوره از رقابت معرفی شدند.[16][17][18]

داوران و اهداء جایزه

داوری در دو مرحله انجام گرفت، علیرضا بهنام، علیرضا عباسی و حافظ موسوی داوران بخش نخست بودند. در مرحله نهایی داوری آثار به عهده علیرضا بهنام، خسرو پارسا، رؤیا تیموریان، هوشنگ چالنگی، فرزان سجودی، عنایت سمیعی، محمد صنعتی، علیرضا عباسی و لیلی گلستان بود.[19]

در این دوره از رقابت میان معرفی اعلام برگزیدگان و اهداء جوایز آن‌ها فاصله افتاد و بر این اساس ۲۱ آذرماه ۱۳۹۵ سالروز تولد احمد شاملو با حضور آیدا سرکیسیان، حافظ موسوی و لیلی گلستان در مؤسسه بهاران، برگزیده‌های این دوره معرفی شدند.[20]

در مراسم بزرگداشت احمد شاملو مورخ ۵ دی ماه سال ۱۳۹۵ محمود دولت‌آبادی، ایران درودی، جواد مجابی، لوریس چکناواریان، علی رفیعی و فرزان سجودی در دانشگاه هنر تهران سخن گفتند، بر اساس توافق اعلام شده قرار بود اهداء تندیس و هدایا برگزیدگان هم در این مراسم باشد، اما مسئولان دانشکده دانشگاه هنر تهران اجازه اهداء جوایز برگزیده‌ها را ندادند و به معرفی شاعران برگزیده و شایسته تقدیر دومین دوره جایزه احمد شاملو در پایان مراسم اکتفا شد.[21]

تصویر، پوستر سومین دوره جایزه شعر احمد شاملوست که تیرماه سال ۱۳۹۶ منتشر شده‌است.

در سومین دوره جایزه شعر احمد شاملو حافظ موسوی از دبیری این رقابت کناره‌گیری کرد و فعالیت‌های اجرایی جایزه شعر شاملو زیر نظر دبیرخانه به دبیری سولماز سپهری پیگیری شد و فراخوان سومین دوره جایزه شعر احمد شاملو سال ۱۳۹۶ منتشر و در کتاب‌های شعر آزاد و مدرن چاپ شده در سال ۱۳۹۵ حایز شرایط شرکت در این رقابت بودند.[23][24]

در سومین دوره رقابت ادبی شعر شاملو بر خلاف دوره‌های پیشین فقط کتاب آشویتس خصوصی من به عنوان برگزیده معرفی شد و هیچ اثر دیگری حائز رتبه عنوان مقام‌های دوم و سوم یا تقدیری شناخته نشد.[25]

داوران و اهداء جایزه

بر اساس گزارش‌ها علیرضا عباسی، رضا چایچی و فؤاد نظیری داوران مرحله نخست سومین دوره جایزه شعر احمد شاملو بودند و همچنین مراد فرهادپور، احمد پوری، ضیا موحد، هوشنگ چالنگی، محمدرضا اصلانی داوران مرحله نهایی بودند. نشست خبری معرفی برگزیدگان مرحله اول مورخ ۱۵ آذر با حضور علیرضا عباسی و رضا چایچی از اعضاء هیئت داوران در مؤسسه بهاران برگزار شد، دو داور مرحله نخست با معرفی نامزدها این دوره از رقابت دربارهٔ ملاک‌ها و معیارهای داوری کتاب‌های شعر نیز توضیح دادند.[26]

مراسم پایانی سومین دوره جایزه شعر احمد شاملو برخلاف دوره‌ها پیشین به صورت عمومی برگزار شد و جایزه شعر احمد شاملو فرصت یافت در شامگاه سالروز تولد احمد شاملو ۲۱ آذر، نود و دومین سالگرد تولد این شاعر را در بنیاد موقوفات افشار جشن بگیرد و برگزیده دوره سوم را معرفی کند. همچنین مراد فرهادپور و محمدرضا اصلانی دو تن از اعضای هیئت داوران دربارهٔ شعر و جایزه شعر احمد شاملو سخنرانی کردند در حالی که اجرا برنامه را رؤیا تیموریان بر عهده داشت. ستاره اسکندری نیز در این مراسم شعر در آستانه احمد شاملو را دکلمه کرد. در بخش دیگری از این مراسم با پخش نماهنگ و شعرهایی، از شماری شاعران مدرن ایرانی یاد شد. در این مراسم چهرهای متعدد ادبی و هنری حضور داشتند. آیدا سرکیسیان جایزه حسن همایون شاعر برگزیده را به او اهدا کرد.[27]

تصویر پوستر فراخوان چهارمین دوره جایزه شعر احمد شاملو است که در سال ۱۳۹۷ منتشر شده‌است.

دوره چهارم رقابت ادبی شعر احمد شاملو فعالیتش را با انتشار فراخوان در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ آغاز کرد.[31] بر اساس گزارش دبیرخانه رقابت، ۲۰۴ عنوان کتاب شعر در چهارمین دوره بررسی ۳۵ عنوان کتاب، فاقد شرایط شرکت در رقابت بودند. در دوره چهارم هم کسی به عنوان دبیر معرفی نشد و فعالیت‌های اجرایی رقابت مانند دوره قبل با مسئولیت دبیرخانه جایزه شعر احمد شاملو انجام شد و کتاب‌های منتشر شده در سال ۱۳۹۶ در ۲ مرحله داوری شدند. بر اساس گزارش دبیرخانه از ۱۶۹ مجموعهٔ شعر واجد شرایط حضور در رقابت ۱۵ کتاب نامزد ورود به مرحله دوم معرفی شدند.[32][33][34]

داوران و اهداء جایزه

کاظم کریمیان، محمود معتقدی، شهریار وقفی‌پور داوران مرحله نخست چهارمین دوره جایزه شعر احمد شاملو بودند و محمود نیکبخت، عبدالله کوثری، کاظم سادات اشکوری و محمدرضا پارسایار هم داوران مرحله نهایی این رقابت ادبی بودند.[35]

تصویر پوستر فراخوان دوره پنجم جایزه شعر احمد شاملو است که اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۸ منتشر شد

دور پنجم جایزه شعر احمد شاملو اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۸ کارش را آغاز کرد.[38] در پنجمین دوره ۱۵۸ کتاب داوری شد.[39]

داوران و اهداء جایزه

علیرضا آدینه، فرزاد کریمی، سعدی گل‌بیانی داوران مرحله نخست دور پنجم جایزه شعر احمد شاملو بودند. دوره پنجم رقابت برگزیده نداشت و صرفاً دو کتاب را به عنوان شایسته تقدیر معرفی کرد و به همین دلیل مراسم پایانی در این دوره تدارک دیده نشد.[40] دبیرخانه جایزه شعر احمد شاملو صرفاً به اعلام نام افراد شایسته تقدیر در رسانه‌ها اکتفا کرد. در اطلاعیه دبیرخانه جایزه قید شده بود «این جایزه شامل تندیس، لوح تقدیر و جایزه نقدی است که در مراسمی در سال‌روز تولد احمد شاملو، ۲۱ آذر، به برنده اهدا می‌شود ولی امسال برگزار نخواهد شد.»[41]

انتقاد

در پنجمین دوره رقابت انتقادهایی نیز درگرفت از جمله برخی از شاعران جوان عنوان کردند ضرورت دارد این رقابت کتاب‌های شعر نشر شده در فضای غیررسمی هم در جایزه شعر احمد شاملو داوری شود و درخواست کردند به کتاب‌های شعری که به دلیل اعمال سانسور، در بازار رسمی فرصت چاپ و عرضه پیدا نمی‌کنند در بخشی دیگر توجه شود و مورد داوری قرار گیرند. همچنین برخی منتقدان این رقابت ادبی ادعا کردند در پنجمین دوره جایزه شعر احمد شاملو به آثار اندک شماری از ناشران شعر و ادبیات توجه شده‌است. علیرضا آدینه عضو هیئت داوران و حافظ موسوی دبیر سه دوره از این رقابت، ادعای منتقدان را رد کردند.[42][43]

آثار

در پنجمین دوره جایزه شعر احمد شاملو اثری به عنوان برگزیده معرفی نشد و فقط دو اثر تقدیر شد. در بیانیه هیئت داوران مرحله نهایی این رقابت آمده بود. «آثار رسیده به مرحله دوم این دوره از نظر اکثریت هیئت داوران پنجمین دوره جایزه شعر احمد شاملو به تمام و کمال واجد شاخص‌ها و معیارهای مد نظر داوران نبوده و از سوی دیگر هیچ‌یک از آثار به حد نصاب امتیازی مدنظر دبیرخانه دست نیافته‌اند.»[44]

تصویر پوستر فراخوان دوره ششم جایزه شعر احمد شاملو است که اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۹ منتشر شد

فراخوان ششمین دوره جایزه شعر احمد شاملو بهار سال ۱۳۹۹ منتشر شد.[46][47][48] در این دوره نیز سولماز سپهری به عنوان دبیر ششمین دوره جایزه شعر احمد شاملو معرفی شد.[49][50] در این دوره از رقابت ۱۸۰ اثر به دبیرخانه جایزه شعر احمد شاملو رسید.[51][52]

داوران و اهداء جایزه

احمد پوری، هوشنگ چالنگی و علی ثباتی داوری مرحله نخست ششمین دوره جایزه شعر احمد شاملو را برعهده داشتند. همچنین سعید سعیدپور، گراناز موسوی، مهران مهاجر و مجیب مهرداد داوران مرحله دوم بودند.[53] در این دوره از رقابت دو بخش دیگر به جایزه شعر احمد شاملو اضافه شد.

بخش غیر رقابتی

در ششمین دوره جایزه شعر احمد شاملو دو بخش تقدیری به آن افزوده شد. این دو بخش جدید که غیررقابتی و بیشتر جنبه تقدیر دارد. از آثار شاعران نوگام ذیل بخشی به نام هوای تازه عنوان برگرفته از یکی مجموعه شعرهای احمد شاملو تقدیر و معرفی می‌شوند و همچنین از آثار شاعران پیشکسوت در بخش مدایح بی‌صله تقدیر می‌شود. این بخش هم عنوان کتابی دیگر از الف. بامداد است. بر اساس اعلام دبیرخانه جایزه شعر احمد شاملو شاعران این دو حوزه، هر سال در مرحله نخست انتخاب و معرفی می‌شوند و جوایزی در مراسم پایانی به ایشان تعلّق خواهد گرفت.[54][55][56][57]

بخش رقابتی

نامزدهای ششمین دوه جایزه شعر احمد شاملو معرفی و برگزیدگان این دوره از رقابت ۲۱ آذرماه معرفی شدند.[53]