تیکتاک (شبکه اجتماعی)
تیکتاک (به انگلیسی: TikTok) یک شبکه اجتماعی چینی است که از طریق سیستمعاملهای آیآواس و اندروید قابل دسترس است. تیکتاک در آغاز با عنوان دوئین (به چینی: 抖音) در سپتامبر ۲۰۱۶ در چین عرضه شد و عرضه آن برای خارج از چین، با عنوان تیکتاک و در سال ۲۰۱۷ صورت گرفت. تیکتاک به کاربران اجازه میدهد که موزیکویدئوهای بسیار کوتاه ۳ تا ۶۰ ثانیهای بسازند.
توسعهدهنده(ها) | بایت دنس |
---|---|
انتشار ابتدایی | سپتامبر ۲۰۱۶ |
انتشار پایدار | ۱۵٫۵٫۰
۳۱ مارس ۲۰۲۰ |
سیستمعامل | آیاواس و اندروید |
حجم | ۳۰۸ مگابایت (آیاواس)[1]
۸۰ مگابایت (اندروید)[2] |
در دسترس به | ۴۰[3] |
گونه | اشتراکگذاری ویدئو |
پروانه | رایگانافزار |
وبگاه |
این اپلیکیشن با خرید و تغییر برند اپلیکیشن آمریکایی موزیکال لی در کشورهای غربی آغاز به کار کرد. در سال ۲۰۲۰ نگرانی از تهدید امنیت ملی آمریکا و قرارگرفتن اطلاعات مردم آمریکا در دست دولت کمونیست چین باعث شد که دولت فدرال ایالات متحده آمریکا تهدید به بستن آن در محدوده خاک خود کند. با این حال گفتگوهایی از سوی شرکت آمریکایی مایکروسافت با طرف چینی آغاز شد تا بخشی از آن توسط طرف آمریکایی خریداری و بدین نحو از امنیت دادههای کاربران اطمینان حاصل شود. ضربالاجل گفتگوها ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۰ قرار داده شد. بخش آمریکای تیک تاک به یک شرکت آمریکایی با نام TikTok Global تبدیل میشود که مقر آن در آمریکا قرار خواهد داشت. از این شرکت جدید ۱۲٫۵ درصد سهم به اوراکل، ۷٫۵ درصد به والمارت و ۸۰ درصد به شرکت چینی ByteDance،صاحب فعلی تیک تاک، تعلق خواهد داشت. اما چون ۴۰ درصد از سهام شرکت بایت دنس در اختیار سرمایهگذاران آمریکایی است، عمدهی این شرکت جدید متعلق به شرکتهای آمریکایی خواهد بود. گفته میشود اوراکل و والمارت جمعاً ۱۲ میلیارد دلار برای این میزان از سهم قرارست به بایت دنس پول پرداخت کنند.[4]
ایران مجاز است به این برنامه
از ۲۱ مهر ۱۳۹۸ بهصورت یک طرفه از سوی تیک تاک دسترسی کاربران ایرانی به برنامه تیک تاک (انگلیسی) قطع و اخیراً از سمت ایران کار گروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه هم فیلتر شدهاست. اما این اپلیکیشن برای بیشتر کاربران حتی با فیلترشکن نیز در دسترس نیست و بهطور کلی از کار افتادهاست.[5] اما تیک تاک با برنامه چینی خود یعنی DouYin از ایران پشتیبانی میکندولی این برنامهی تیکتاک از زبان فارسی پشتیبانی نمیکند و فقط به زبان چینی موجود است.[6]
مسدود شدن در آمریکا
در سال ۲۰۱۹، همزمان با تشدید تنش در روابط ایالات متحده آمریکا - چین، اپلیکیشن تیکتاک و مالک آن، یعنی شرکت بایت دانس، زیر ذره بین قرار گرفتند.
خبرگزاری رویترز در نوامبر ۲۰۱۹ گزارش کرد که شرکت چینی بایت دانس، مالک تیکتاک به دلیل خرید شبکه اجتماعی آمریکایی «موزیکال. لی» به بهای یک میلیارد دلار آمریکا و همچنین نگرانیهای قانونگذاران آمریکایی در مورد شیوه گردآوری اطلاعات شخصی کاربران و ادعاهای مربوط به سانسور از سوی کمیته نظارت بر سرمایهگذاریهای خارجی مورد بررسی قرار گرفتهاست. این کمیته که زیر نظر وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا کار میکند مسئول بررسی و ارزیابی خطر سرمایهگذاریها و شرکتهای خارجی برای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا است.[7]
مایک پومپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا گفته بود دولت این کشور در حال بررسی ممنوع کردن فعالیت تیکتاک است و سخنگوی کاخ سفید نیز اظهار کرد اقدامات در مورد شرکت تیکتاک اجرا خواهد شد.
همزمان گروهی از سناتور های جمهوریخواه در مورد احتمال دخالت تیکتاک در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۰ ابراز نگرانی کردند.
به گزارش خبرگزاری رویترز مارک روبیو، تام کاتن و شماری دیگر از قانونگذاران جمهوریخواه در نامهای از دولت دونالد ترامپ خواستند تهدیدهای ناشی از احتمال دخالت این شبکه اجتماعی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را بررسی کند.[7]
این قانونگذاران در نامه خود به سانسور مضامین حساس در شبکه اجتماعی تیکتاک از جمله حذف یک ویدئوی انتقادی از شیوه رفتار دولت چین با اقلیت ایغور و ادعاهای مربوط به دستکاری و جهت دادن به بحثهای سیاسی در این شبکه توسط دولت چین استناد کردهاند. آمریکا پنجشنبه ۱۲ نوامبر اعلام کرد ممنوعیت تیک تاک در این کشور برخلاف پیشبینیها اجرایی نخواهد شد.
اقدامات
به گزارش خبرگزاری رویترز این نخستینباری است که مقامات دولت آمریکا اعلام میکنند فعالیت تیکتاک از سوی کمیته نظارت بر سرمایهگذاریهای خارجی در حال بررسی است. در ۸ مرداد ۱۳۹۹ استیو منوچین گفت: «فعالیت تیکتاک از سوی کمیته نظارت بر سرمایهگذاریهای خارجی در دست بررسی است و ما توصیههای خود را در روزهای آینده به رئیسجمهور ارائه خواهیم کرد و گزینههای مختلف را در نظر داریم.».[8][7][7]
رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا دونالد ترامپ نیز روز همان روز پس از سخنان استیو منوچین گفت: «ما در حال بررسی فعالیتهای تیکتاک هستیم».
واکنش تیکتاک
یک سخنگوی تیکتاک گفت نمیتواند در مورد تحقیقات کمیته نظارت بر سرمایهگذاریهای خارجی اظهار نظر کند ولی این شرکت «در حال تولید بهترین ساختارهای امنیتی» و ارائه امنترین خدمات به کاربران است. مدتی پیش از آن یک سخنگوی شرکت تیکتاک گفت که با وجود آنکه شبکه اجتماعی ما مخصوص بحثهای سیاسی نیست «با سرمایهگذاری و اقدامات مؤثر سعی میکند امنیت این شبکه را تأمین کند و از تجارب سایر شبکههای اجتماعی در انتخابات ریاست جمهوری پیشین، بیاموزد».[7] او افزود: «تیکتاک هماکنون سیاستهای مشخصی در مقابله با انتشار اطلاعات غلط دارد و این شرکت، آگهیهای سیاسی را نمیپذیرد و کنترل مضامینی که در شبکه اجتماعی تیکتاک منتشر میشود بر عهده کارمندانی است که در کالیفرنیا کار میکنند و تحت نفوذ هیچ قدرت خارجی نیستند».[7]
دخالت در انتخابات آمریکا
گروهی از سناتورهای جمهوریخواه نیز در مورد احتمال دخالت این شبکه اجتماعی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا در ماه نوامبر سخن گفتهاند.[9]
در ۱۷ تیر ۱۳۹۹ مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، در مصاحبهای با شبکه خبری فاکس نیوز با هشدار به مردم آمریکا در مورد استفاده از این شبکه ارسال ویدئو گفت: «اگر میخواهید اطلاعات شما به دست حزب کمونیست چین بیفتد این اپلیکیشن را دانلود کنید». بر پایه قوانین داخلی چین «شرکتها موظف به همکاری با فعالیتهای امنیتی هستند که توسط حزب کمونیست چین کنترل میشود».[9]
پیشنهاد خرید توسط مایکروسافت
به نوشته نشریه فوربز، پس از گفتگوی دونالد ترامپ با خبرنگاران مبنی بر بررسی طرح ممنوعیت استفاده از تیکتاک در آمریکا، گفتگوهای بین مایکروسافت و شرکت چینی «بایت دَنس» مالک اصلی این شبکه اجتماعی، به حالت تعلیق درآمد. پس از مدتی، در ۱۲ مرداد ۱۳۹۹ وبلاگ رسمی مایکروسافت، در مطلبی تازه از موافقت ترامپ با ادامه گفتگوهای برای خرید احتمالی تیکتاک خبر داد.[9]
مدیر عامل مایکروسافت اعلام کرد در پی جلب موافقت رئیسجمهوری آمریکا برای خرید شبکه اجتماعی تیکتاک، گفتگو با مالک چینی اپلیکیشن تیکتاک از سر گرفته خواهد شد. خبرگزاری رویترز در ۱۳ مرداد ۱۳۹۹ خبر داد که رئیسجمهوری آمریکا به «بایت دنس» ۴۵ روز مهلت داده تا در مورد فروش این اپلیکیشن به مایکروسافت به نتیجه برسد.[9]
مهلت زمانی برای خرید
در ۱۳ مرداد ۱۳۹۹ دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا گفت، در صورتی که اپلیکیشن تیکتاک تا ۱۵ سپتامبر بخش فعالیتهای خود را در آمریکا نفروشد فعالیت این شبکه در ایالات متحده ممنوع خواهد شد. رئیسجمهوری آمریکا در ادامه گفت، من مهلت تا ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۰ را تعیین کردم، در این مقطع زمانی فعالیت این اپلیکیشن در ایالات متحده متوقف خواهد شد. دونالد ترامپ تصریح کرد: من این را خواهم بست، مگر این که مایکروسافت یا یک شرکت دیگر بتواند آن را بخرد و به توافق برسد. او در ادامه افزود که به دلایل امنیتی نباید اجازه داد توسط «چین کنترل شوید».
واکنش چین به گفتههای ترامپ
در ۱۴ مرداد ۱۳۹۹ یک روز پس از آن که رئیسجمهور آمریکا فشار را بر اپلیکیشن چینی تیکتاک افزایش داد و برای فعالیت آن شرط گذاشت، چین این کشور را به قلدری متهم کرد. به گفته سخنگوی وزارت خارجه چین، موضعگیری رئیسجمهور آمریکا «خلاف اصول اقتصاد بازار و اصول شفافیت و عدم تبعیض» است. این مقام چینی اقدام آمریکا را «چیزی جز قلدرمآبی» ندانستهاست. وانگ وِنبین در ادامه دولت ترامپ را متهم کرد که «بدون ارائه مدرک… و بدون دلیل بر بعضی از شرکتهای غیر آمریکایی فشار میآورد».[10]
تحریم مالکان تیکتاک
در ۱۶ مرداد ۱۳۹۹ دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا با صدور فرمانی اعلام کرد که از یک ماه و نیم دیگر انجام معامله میان آمریکاییها با شرکتهای چینی مالک اپلیکیشنهای «تیکتاک» و «ویچت» ممنوع است. این ممنوعیت از ۴۵ روز پس از ۱۶ مرداد ۱۳۹۹ آغاز و شامل دو شرکت «بایت دانس» و «تنسنت» شد. بر پایه این فرمان، مجوزهای این دو شرکت برای کاربرد اپلیکیشنهای یادشده در آمریکا اجازه تمدید ندارند.[11][12]
ترامپ در فرمان خود عنوان کرد که اپلیکیشن تیکتاک میتواند در کمپینهای دروغپراکنی به سود حزب کمونیست چین به کار گرفته شود و از این رو ایالات متحده «باید به منظور حفاظت از امنیت ملی ما دست به اقدامی تهاجمی علیه مالکان تیکتاک بزند». رئیسجمهوری آمریکا در فرمان دیگری گفت اپلیکیشن ویچت «به شکل خودکار بخش بزرگی از اطلاعات کاربران خود را ضبط میکند که این گردآوری اطلاعات این اجازه را به حزب کمونیست چین میدهد که به اطلاعات شخصی و حقوقی آمریکاییها دسترسی داشته باشند».[11][12]
استعفای مدیرعامل
روز ۲۷ اوت ۲۰۲۰ کوین مایر، یکی از مدیران پیشین شرکت والت دیزنی که در مه ۲۰۲۰ فعالیت خود به عنوان مدیر عامل تیکتاک را آغاز کرده بود بخاطر فشارهای دولت آمریکا استعفا کرد. به گزارش آسوشیتدپرس، او در نامهای خطاب به کارمندان تیکتاک گفت «تحت تأثیر تغییر چشمگیر در فضای سیاسی» تصمیم گرفته کنارهگیری کند. کوین مایر در بخشی از نامه خود خطاب به کارمندان تیکتاک نوشت:[13]
«من در مورد الزامات تغییر ساختار شرکت و تأثیر آن روی نقش و وظایف من خیلی فکر کردهام. با در نظر گرفتن این مسایل و با توجه به اینکه ما باید خیلی سریع به یک راه حل برسیم با کمال تاسف به شما اطلاع میدهم که تصمیم گرفتهام از مقام خود استعفا داده و شرکت را ترک کنم.»
شرکت تیکتاک در بیانیهای از آقای مایر تشکر کرد و افزود: «ما متوجه هستیم که تغییرات سیاسی ماههای اخیر روی وظایف و برنامههای آقای مایر تأثیر زیادی خواهد داشت و به تصمیم او کاملاً احترام میگذاریم».[13]
نهایی شدن خرید
در اوایل سپتامبر ۲۰۲۰ پس از تغییر قوانین صادرات چین، گفتگوهای مایکروسافت برای خرید تیکتاک متوقف شد.[14] اما در همان ماه، گفتگوهای بین شرکت بایت دنس و ابرشرکت اورکل و والمارت به نتیجه رسید. این نتیجه، با پشتیبانی دونالد ترامپ و شرکت بایت دنس همراه بود. بر پایه این توافق، شرکت تازهای به نام «تیکتاک جهانی» آغاز به کار میکند که ستاد آن در آمریکا و سهم اوراکل ۱۲/۵ درصد و سهم والمارت ۷/۵ درصد از این شرکت است.[15]
منابع
- "TikTok - Real Short Videos". App Store. Archived from the original on 8 June 2019. Retrieved 3 June 2019.
- "TikTok". Play Store. Archived from the original on 26 June 2019. Retrieved 3 June 2019.
- "Tik Tok - including musical.ly". iTunes. Archived from the original on 3 May 2019. Retrieved 3 August 2018.
- «Trump Blesses Oracle's TikTok Deal, Delays App Store Ban». www.bloomberg.com. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۶.
- «چرا اپلیکیشن تیک تاک در ایران از کار افتادهاست؟». itiran.com. آیتیایران. دریافتشده در ۲۳ مهر ۱۳۹۸.
- «【抖音】记录美好生活-Douyin.com». www.douyin.com. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۶.
- «منوچین: بهزودی توصیهها دربارهٔ «تیک تاک» را به رئیسجمهوری آمریکا ارائه میکنیم». رادیو فردا. ۹ مرداد ۱۳۹۹. دریافتشده در ۹ مرداد ۱۳۹۹.
- «U.S. Treasury to make recommendation on TikTok to Trump this week: Mnuchin». ۲۹ ژوئن ۲۰۲۰.
- رادیو فردا (۱۳ مرداد ۱۳۹۹). «با چراغ سبز ترامپ، عزم مایکروسافت برای خرید تیکتاک جدی شد».
- رادیو فردا (۱۴ مرداد ۱۳۹۹). «واکنش تند چین به موضع دولت ترامپ در برابر اپلیکیشن تیکتاک».
- رادیو فردا (۱۷ مرداد ۱۳۹۹). «مهلت ۴۵ روزه ترامپ به دو اپلیکیشن چینی برای فعالیت مجاز در آمریکا».
- بیبیسی فارسی (۱۷ مرداد ۱۳۹۹). «ترامپ دستوری را برای مقابله با 'تهدید' تیکتاک امضا کرد».
- «استعفای مدیرعامل تیکتاک تحت فشارهای دولت آمریکا». رادیو فردا. ۶ شهریور ۱۳۹۹. دریافتشده در ۷ شهریور ۱۳۹۹.
- «شراکت تیک تاک با اوراکل، توقف مذاکرات فروش با مایکروسافت». بیبیسی فارسی. ۲۴ شهریور ۱۳۹۹.
- «چراغ سبز دونالد ترامپ برای فعالیت 'تیکتاک' در آمریکا». بیبیسی فارسی. ۳۰ شهریور ۱۳۹۹.
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ تیکتاک (شبکه اجتماعی) موجود است. |