بخش شیبکوه (بندر لنگه)

بخش شیبکوه در جنوب کشور و غرب هرمزگان ، از شمال به لاور نادردون و بخش کوخرد، و از جنوب به خلیج فارس و بخش کیش، و از مغرب به شهر پارسیان، و از مشرق به بخش مرکزی شهرستان بندر لنگه منتهی می‌شود.

• جمعیت بخش شیبکوه طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۴۰۴۸ نفر بوده‌است.[1]

در دوران قدیم منطقه شیبکوه به چهار قسمت تقسیم شده بوده و زیر نفوذ چهار قبیله عرب، بوده‌است. این قبائل عربی در سده دهم یا نهم هجری قمری از شبه جزیره عربستان به منطقه «شیبکوه» هجرت کرده بودند. شیبکوه به معنی زیرتپه ها بوده و این نام به نواری ساحلی به طول 280 کیلومتردر امتداد خلیج فارس اشاره دارد که از از شمال به طیف وسیعی از تپه های دامنه زاگرس می رسد. این منطقه از بنک تا لنگه کشیده شده و برخی نیز معتقدند مگام، شمالی ترین نقطه نوار شیبکوه است. عرض این نوار در کنگان به 10 کیلومتر و در مقو به 50 کیلومتر می رسد. این سواحل باریک، شامل بندرهای متعدد و چندین جزیره می باشند، در حالی که جزایر شیخ شعیب (لاوان کنونی)، شاتوار، هندورابی، کیش و به طور مدیریتی بخشی از بنادر شیبه نمونه هایی از این جزایر هستند.[2]

هر کدام از این قبائل چهارگانه بر گوشه‌ای از این منطقه وسیع حاکم بودند که به شرح زیر است:

• قبیله قبیله آل علی یا (آل مُعلی) بر قسمت شمالی شیبکوه حاکم بودند که شامل دهستان‌های وسیعی بود.
• قبیله بنی البشر قسمت جنوبی شیبکوه را تحت نفوذ خود داشتند.
• قبیله آل حمادی بر قسمت غربی شیبکوه حاکم بودند.
• قیبله آل عبیدل اما این قبیله قمست شرقی شیبکوه تحت نفوذ داشتند.

این چهار گوشه از منطقهٔ گسترده ((شیبکوه)) شامل دهستان‌ها و روستاهای بزرگ و کوچک بوده که قسمت زیادی از آن روستاها به همان نام پیشین خود باقی مانده‌است. مرکز رئیسی منطقه «شیبکوه» در آن دوران بندر چارک بوده. البته به مرور زمان و گذشت دوران این حکومات برچیده می‌شود، و منطقهٔ شیبکوه از جانب دولت و تقسیمات کشوری به بخش‌های مختلف تقسیم می‌شود.

اعراب ایران همگی ساکن حاشیۀ خلیج فارس هستند. این دسته از اعراب که در داخل مرزهای ایران زندگی می‌کنند، بازمانده‌های ارتش اعراب مسلمانی هستند که در سده 7 و 8.م و پس از پیروزی‌های پی‌در‌پی مسلمانان از عراق به ایران آمدند. با اینکه اعراب حاشیه خلیج فارس از بصره و عمان به ایران آمده اند، اما این احتمال هم وجود دارد که برخی یا بسیاری از این اعراب مهاجر، رگ و ریشه هوله ای داشته باشند. چون مهاجرت اعراب به ایران در سده 19و20 میلادی همچنان ادامه داشت. حتی اعرابی هم هستند که از جنوب عراق به خوزستان مهاجرت کرده اند. در نتیجه در کشور ایران دو منطقه عرب نشین داریم. اولین ناحیه پرجمعیت عرب نشین، جنوب خوزستان است و دومین منطقه عرب‌ نشین ایران هم ناحیه شیبکوه است.[3]

• دهستان مقام
• دهستان بندر چارک
• شهر: بندر چارک

1. رستاق[4]
2. بندر مقام
3. بندرچارک
4. مرباغ
5. نخل خلفان
6. بوجراش
7. باغویه
8. نخل جمال
9. عرمکی
10. گریشه
11. شکرویه
12. بوجبرائیل
13. لشتانی
14. سه کنار
15. گزدان
16. بلعسکر

• فهرست بخش‌های ایران
• استان هرمزگان
• شهرستان بندر لنگه

• الوحیدی الخنجی، حسین بن علی بن احمد، «تاریخ لنجه»، چاپ دوم، دبی: دار الأمة للنشر والتوزیع، ۱۹۸۸ میلادی.
• محمد صدیق، عبدالرزاق، «صهوة الفارس فی تاریخ عرب فارس»، چاپ اول، شارجه: چاپ خانه المعارف، ۱۹۹۳ میلادی.
• بختیاری، سعید، «اتواطلس ایران» ، “ مؤسسه جغرافیایی وکارتگرافی گیتاشناسی، بهار ۱۳۸۴ خورشیدی
• العصیمی، محمد بن دخیل، عرب فارس، چاپ اول، دمام (عربستان سعودی): انتشاراتی الشاطیء الحدیثة، ۱۴۱۸ هجری قمری.
• حاتم، محمد بن غریب، تاریخ عرب الهولة، چاپ اول، قاهره: دارالعرب للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۹۹۷ میلادی.
• کامله، القاسمی، بنت شیخ عبدالله، (تاریخ لنجة) مکتبة دبی للتوزیع، الامارات:، چاب دوم، انتشار سال ۱۹۹۳ میلادی. (به عربی).
• بختیاری، سعید،، «اتواطلس ایران» ، “ مؤسسه جغرافیایی وکارتگرافی گیتاشناسی، بهار ۱۳۸۴ خورشیدی
• بلوری فرد، الناز. کتاب خلیج فارس، اعراب هوله سواحل شیبکوه ایران. تهران: انتشارات سازمان نظام مهندسی معدن ایران، ۱۳۹۷.

• تقسیمات استانی استان هرمزگان