اتلس ۵
اتلس ۵ (به انگلیسی: Atlas V) یک نوع موشک سامانه یک بار مصرف پرتاب از خانواده موشکهای اتلس است. اتلس ۵ در گذشته توسط شرکت لاکهید مارتین راهاندازی میشد و اکنون توسط لاکهیدمارتین-بوئینگ که شرکتی از ترکیب بویینگ و لاکهید مارتین است، ساخته و به کار میافتد. اتلس ۵ از یک موتور آردی-۱۸۰ ساخت روسیه که سوخت آن نفت سفید و اکسیژن مایع میباشد برای تأمین نیروی طبقه اول، و یک موتور آمریکایی آرال-۱۰ با سوخت هیدروژن مایع و اکسیژن مایع برای طبقه بالایی که سِنتور نام دارند، استفاده میکند. در برخی از پیکربندیها همچنین از موشکهای پیشرانهٔ سوخت جامد ساخت اروجت در اطراف بدنه نیز استفاده میشود. کلاهکهای موشکهای اتلس ۵ که ۴ متر یا ۵٫۴ متر قطر دارد و سه اندازه طولی دارند، توسط یک شرکت سوییسی راگ اسپیس ساخته میشوند. اجزا این موشک در شهرهای دیکاتور، آلاباما؛ هارلینجن، تگزاس؛ سن دیگو کالیفرنیا؛ و در شعبه مرکزی یونایتد لانچ الاینس نزدیک دنور سرهم میشوند.
[4]
در ۲۲ پرتابش از اولین پرتاب اوت ۲۰۰۲ تا اوت ۲۰۱۰ اتلس ۵ تقریباً موفقیت کامل را داشتهاست. البته در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۷ در پرتاب یکی از ماهوارههای جاسوسی انآراو ال-۳۰ در طبقه دوم موشک نابهنجاری پیش آمد و موتور سنتور زودتر از زمان برنامه خاموش شد.[5] این ماهواره در مدار پایینتری از چیزی که برنامه شده بود رسید؛ ولی به هر حال خود انآراو این پرتاب را هم جز پرتابهای موفق اعلام کرد.[6]
مأموریت | EELV/وسیله پرتاب متوسط-سنگین |
---|---|
سازنده | یونایتد لانچ الاینس |
کشور سازنده | ایالات متحده آمریکا |
هزینهٔ هر پرتاب | هزینه هربار پرتاب $187M, در پیکربندی 401[1] |
ابعاد | |
ارتفاع | 58.۳ متر (191.۲ فوت) |
قطر | ۳٫۸۱ متر (۱۲٫۴۹ فوت) |
جرم | ۳۳۴۵۰۰ کیلوگرم (۷۳۷۴۰۰پوند) |
تعداد مراحل | ۲ |
ظرفیت | |
بار مفید به مدار LEO | ۹۷۵۰–۲۹۴۲۰ کیلوگرم[2] (۲۱۴۹۰–۶۴۸۶۰ پوند) |
بار مفید به GTO | ۴۷۵۰–۱۳۰۰۰ کیلوگرم[2] (۱۰۴۷۰–۲۸۶۶۰ پوند) |
تاریخچه پرتاب | |
وضعیت | فعال |
سایتهای پرتاب | SLC-41, Cape Canaveral SLC-3E, Vandenberg AFB |
تعداد پرتابها | ۲۴ (۴۰۱: ۱۰, ۴۱۱: ۲, ۴۲۱: ۳, ۴۳۱: ۲) (۵۰۱: ۳, ۵۲۱: ۲, ۵۳۱: ۱, ۵۵۱: ۱) |
پرتابهای موفق | ۲۳ (۴۰۱: ۹, ۴۱۱: ۲, ۴۲۱: ۳, ۴۳۱: ۲) (۵۰۱: ۳, ۵۲۱: ۲, ۵۳۱: ۱, ۵۵۱: ۱) |
شکستهای جزئی | 1 (401)[3] |
اولین پرتاب | ۴۰۱: ۲۱ اوت ۲۰۰۲ ۴۱۱: ۲۰ آوریل ۲۰۰۶ ۴۲۱: ۱۰ اکتبر ۲۰۰۷ ۴۳۱: ۱۱ مارچ ۲۰۰۵ ۵۰۱: ۲۲ آوریل ۲۰۱۰ ۵۲۱: ۱۷ ژوئیه ۲۰۰۳ ۵۳۱: ۱۴ اوت ۲۰۱۰ ۵۵۱: ۱۹ ژانویه ۲۰۰۶ |
محمولههای مهم | مدارگرد شناسایی مریخ نیوهورایزنز مدارگرد شناسایی ماه رصدخانه پویاییشناسی خورشید بوئینگ ایکس-۳۷ |
بوستر (غیرسنگین) - اروجت | |
تعداد بوستر | ۰ تا ۵ عدد |
موتورها | ۱ سوخت جامد |
پیشرانه | ۱۲۷۰کیلونیوتون (۲۸۵۵۰۰ پوند) |
تکانه ویژه | ۲۷۵ ثانیه |
مدتزمان سوختن | ۹۴ ثانیه |
سوخت | سوخت جامد |
Boosters (اتلس ۵ سنگین (5HX)) - اتلس هسته پیشران اصلی | |
تعداد بوسترها | ۲ |
موتورها | 1 RD-۱۸۰ |
پیشرانش | ۴۱۵۲ کیلونیوتون (۹۳۳۴۰۶ پوند) |
تکانه ویژه | ۳۱۱ ثانیه |
زمان سوختن | ۲۵۳ ثانیه |
سوخت | نفت سفید/اکسیژن مایع |
First stage - اتلس هسته پیشران اصلی | |
موتورها | 1 RD-۱۸۰ |
پیشرانش | ۴۱۵۲ کیلونیوتون (۹۳۳۴۰۰ پوند) |
تکانه ویژه | ۳۱۱ ثانیه |
مدتزمان سوختن | ۲۵۳ ثانیه |
سوخت | نفت سفید/اکسیژن مایع |
Second stage (اتلس ۵ XX1) سنتور | |
موتورها | 1 RL10A |
پیشرانش | ۹۹٫۲ کیلونیوتون (۲۲۳۰۰ پوند) |
تکانه ویژه | ۴۵۱ ثانیه |
مدتزمان سوختن | ۸۴۲ ثانیه |
سوخت | هیدروژن مایع/اکسیژن مایع |
Second stage (اتلس ۵ XX2) - سنتور | |
موتورها | 2 RL10A |
پیشرانش | ۱۴۷ کیلونیوتون (۴۱۶۰۰ پوند) |
تکانه ویژه | ۴۴۹ ثانیه |
مدتزمان سوختن | ۴۲۱ ثانیه |
سوخت | هیدروژن مایع/اکسیژن مایع |
پانویس
- Spaceflight Now | Breaking News | NASA chooses Atlas 5 rocket to launch MAVEN to Mars
- United Launch Alliance. "Atlas V Product Card" (PDF). Archived from the original (PDF) on 16 March 2010. Retrieved 9 March 2011.
- Gunter's Space Page - Atlas V (401)
- Launch Vehicles | Lockheed Martin
- Morring, Frank, Jr. (June 22, 2007). "NRO Shortfall May Delay Upcoming ULA Missions". Aviation Week.
- «:: Welcome to the National Reconnaissance Office ::». بایگانیشده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۰۸. دریافتشده در ۹ مارس ۲۰۱۱.