آبماه
آبماه آبی است که در ماه وجود دارد. آب مایع نمیتواند در سطح ماه باقی بماند، و بخار آب توسط نور خورشید تجزیه میشود و هیدروژن به سرعت وارد فضای بیرونی میشود. بههرحال دانشمندان از دههٔ ۱۹۶۰ حدس زدهاند که یخآب میتواند در سرمای دهانههای موجود در قطبهای همیشه در سایهٔ ماه باقی بماند. در لایه نازک گازهای موجود در سطح ماه مولکولهای آب کشف شدهاست.[1][2]
آب (H2O)، و گروه هیدروکسیل شیمیایی مربوط (-OH)، میتواند به اشکال شیمیایی هیدرات و هیدروکسید هم در کانیهای موجود در ماه (بیش از آب آزاد) وجود داشته باشد، و شواهد نشان میدهد که در واقع در بیشتر سطح ماه که غلظت کم است این مورد پیش میآید.[3] در واقع، طبق محاسبات آب جذب شده از ۱۰ تا ۱۰۰۰ بخش در یکای سنجش وجود دارد.[4] در سال ۱۹۷۸ گزارش شد که۰٫۱٪ از جرم نمونه بازگردانده شده توسط لونا ۲۴ فضاپیمای ساخت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی آب است.[5][6] شواهد غیرقطعی از وجود یخآب آزاد در قطبهای ماه با استفاده از مشاهدههای متفاوت جمعآوری شده دلالت بر وجود هیدروژن محدود میکند.
در تاریخ ۱۸ نوامبر ۲۰۰۸، کاوشگر ماه از فضاپیمای هندی چاندریان-۱ در ارتفاع ۱۰۰ کیلومتری ماه آزاد شد. در طی فرود ۲۵ دقیقهای کاوشگر با طیف جرمی ۶۵۰ مدارکی از وجود آب در جو نازک بالای سطح ماه ثبت کرد.[7] در سپتامبر ۲۰۰۹، چاندریان-۱ در ماه آب[8][9] و در نور منعکس شدهٔ خورشید خطوط جذب هیدروکسیل پیدا کرد. در نوامبر ۲۰۰۹، ناسا گزارش داد که کاوشگر ال کراس مقدار قابل توجهی از گروه هیدروکسیل در مواد پرتابی از دهانهای در قطب جنوب ماه کشف کردهاست.[10] دلیل آن ممکن است وجود مواد آبدار-آنچه که تقریباً یخآب کریستالی خالص به نظر میرسد[11] - باشد.[12] در مارس۲۰۱۰ گزارش شد چاندریان-۱ بیش از ۴۰ دهانه که بهطور دائمی تاریک هستند در نزدیکی قطب شمال ماه کشف کردهاست که عقیده بر این است حاوی تقریباً ۶۰۰ میلیون تن برابر با (۱٫۳ تریلیون پوند) یخآب هستند.[11][13] آب ممکن است در دورههای زمینشناسی با برخورد دنبالهدارهای دارای آب ،سیارکها و شهابوارهها به ماه آمده باشد.[14] یا در همانجا بوسیلهٔ یونهای هیدروژن (پروتون) بادهای خورشیدی که با شدت و بهطور مداوم به مواد معدنی آبدار برخورد میکرد تولید شده باشد.[15]
جستجو برای یافتن آبماه مورد توجه زیادی قرار گرفتهاست و انگیزهٔ چند مأموریت اخیر به ماه بودهاست بیشتر به دلیل اینکه امکان اسکان طولانیمدت در ماه را فراهم میکند.
کشف آب در ماه
در ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۹ مجله ساینس گزارش داد، ابزار معدنیاب فضاپیمای چاندریان-۱ متعلق به سازمان پژوهشهای فضایی هند در ماه آب کشف کردهاست..[16]
منابع
- "Atmosphere of the Moon". space.com. Retrieved 2015-05-25.
- "Is There an Atmosphere on the Moon? | NASA". nasa.gov. Retrieved 2015-05-25.
- Lucey, Paul G. (23 October 2009). "A Lunar Waterworld". Science. 326 (5952): 531–532. Bibcode:2009Sci...326..531L. doi:10.1126/science.1181471. PMID 19779147. Retrieved 2009-11-18.
- Clark, Roger N. (23 October 2009). "Detection of Adsorbed Water and Hydroxyl on the Moon". Science. 326 (5952): 562–564. Bibcode:2009Sci...326..562C. doi:10.1126/science.1178105. PMID 19779152. Retrieved 2009-11-20.
- Akhmanova, M; Dement'ev, B; Markov, M (February 1978). "Water in the regolith of Mare Crisium (Luna-24)?". Geokhimiya (به russian) (285).
- Akhmanova, M; Dement'ev, B; Markov, M (1978). "Possible Water in Luna 24 Regolith from the Sea of Crises". Geochemistry International. 15 (166).
- Water on the Moon: Direct evidence from Chandrayaan-1's Moon Impact Probe. Published on 2010/04/07.
- Lakdawalla, Emily (13 November 2009). "LCROSS Lunar Impactor Mission: "Yes, We Found Water!"". The Planetary Society. Retrieved 2010-04-13.
- Pieters, C. M. ; Goswami, J. N. ; Clark, R. N. ; Annadurai, M. ; Boardman, J. ; Buratti, B. ; Combe, J. -P. ; Dyar, M. D. ; Green, R. ; Head, J. W. ; Hibbitts, C. ; Hicks, M. ; Isaacson, P. ; Klima, R. ; Kramer, G. ; Kumar, S. ; Livo, E. ; Lundeen, S. ; Malaret, E. ; McCord, T. ; Mustard, J. ; Nettles, J. ; Petro, N. ; Runyon, C. ; Staid, M. ; Sunshine, J. ; Taylor, L. A. ; Tompkins, S. ; Varanasi, P. (2009). "Character and Spatial Distribution of OH/H2O on the Surface of the Moon Seen by M3 on Chandrayaan-1". Science. 326 (5952): 568–72. Bibcode:2009Sci...326..568P. doi:10.1126/science.1178658. PMID 19779151.
- Dino, Jonas; Lunar Crater Observation and Sensing Satellite Team (November 13, 2009). "LCROSS Impact Data Indicates Water on Moon". NASA. Retrieved 2009-11-14.
- "Ice deposits found at Moon's pole", BBC News, 2 March 2010
- Pieters, C. M.; J. N. Goswami; R. N. Clark; et al. (23 October 2009). "Character and Spatial Distribution of OH/H2O on the Surface of the Moon Seen by M3 on Chandrayaan-1". Science. 326 (5952): 568–572. Bibcode:2009Sci...326..568P. doi:10.1126/science.1178658. PMID 19779151. Retrieved 2009-11-20.
- "NASA Radar Finds Ice Deposits at Moon's North Pole". NASA. March 2010. Retrieved 2012-03-26.
- Elston, D.P. (1968) "Character and Geologic Habitat of Potential Deposits of Water, Carbon and Rare Gases on the Moon", Geological Problems in Lunar and Planetary Research, Proceedings of AAS/IAP Symposium, AAS Science and Technology Series, Supplement to Advances in the Astronautical Sciences. , p. 441
- "NASA - Lunar Prospector". lunar.arc.nasa.gov. Archived from the original on 14 September 2016. Retrieved 2015-05-25.
- Pieters, C. M.; Goswami, J. N.; Clark, R. N.; Annadurai, M.; Boardman, J.; Buratti, B.; Combe, J. -P.; Dyar, M. D.; Green, R.; Head, J. W.; Hibbitts, C.; Hicks, M.; Isaacson, P.; Klima, R.; Kramer, G.; Kumar, S.; Livo, E.; Lundeen, S.; Malaret, E.; McCord, T.; Mustard, J.; Nettles, J.; Petro, N.; Runyon, C.; Staid, M.; Sunshine, J.; Taylor, L. A.; Tompkins, S.; Varanasi, P. (2009). "Character and Spatial Distribution of OH/H2O on the Surface of the Moon Seen by M3 on Chandrayaan-1". Science. 326 (5952): 568–572. doi:10.1126/science.1178658. PMID 19779151.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Lunar water». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۰اوت ۲۰۱۶.
پیوند به بیرون
- Ice on the Moon — NASA Goddard Space Flight Center
- Fluxes of fast and epithermal neutrons from Lunar Prospector: Evidence for water ice at the lunar poles — Science
- Moon has a litre of water for every tonne of soil — Times Online
- Unambiguous evidence of water on the Moon — Slashdot Science Story
- CubeSat for investigating ice on the Moon — SPIE Newsroom