گویش گالشی
گویش گالشی (دیلمی)[1] نام گویشی از زبان زبان گیلکی است. این گویش در مناطق کوهپایه ای و کوهستانی جنوب و جنوب شرقی گیلان شامل نواحی رودبار، رستم‌آباد، سیاهکل و دیلمان، املش، رحیم آباد، اشکورات و همچنین در غرب مازندران مانند رامسر و تنکابن تکلم می‌گردد.[2]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
به گفته حسین احمدی گالشها به احتمال قوی همان کادوسیان هستند که پیش از آریایی‌ها در این منطقه می‌زیستند و زبان ایشان به زبان پارتی نزدیک است.[3] بر اساس دانشنامه ایرانیکا و پروفسور رادیگر اشمیت کادوسیان جزو اقوام ایرانی بودند[4]. در برخی از منابع گیلک‌های گالش را دیلمی خوانده‌اند.[5]
یکی از نکات جالبی که دربارهٔ گویش گالشها وجود دارد این است که علیرغم وجود گویش‌های مختلف گیلکی که در شرق و غرب جلگه گیلان وجود دارد و هر دسته‌ای گیلکی را با لهجه مخصوص به خود صحبت می‌کنند، اما زبان گالشها شباهت بسیاری به هر دو گویش گیلکی دارد. گویشی از زبان گیلکی که گالشها بدان سخن می‌گویند، دست نخورده‌تر و اصیل‌تر از گویشی است که سایر گیلک‌ها با آن سخن می‌گویند.[6]
منابع
- https://www.ethnologue.com/language/glk
- «محمود رنجبر» و «رقیه رادمرد»؛ «بررسی وتوصیف گویش گالشی»؛ نشر گیلکان
- حسین احمدی؛ تالشان (از دوره صفویه تا پایان جنگ دوم ایران و روس)، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، تهران ۱۳۸۰.
- Cadusii in Encyclopædia Iranica by Rudiger Schmitt
- Marcel Bazin- Gilan in Encyclopædia Iranica:Geography and Ethnography but the gālešī Gīlak or deylamī in the southwestern mountains have quite another language as well as an agropastoral way of life opposed to that of the Gīlak paddy-growers in the plain
- سجادی. تاریخ و جغرافیای رامسر. تهران: نشر معین