گل‌رود

لاهار یا گِل‌رود (انگلیسی: Lahar‎) نوعی جریان گِلی یا جریان واریزه‌ای است که از ترکیب دوغاب سنگ‌های آذرآواری، واریزه‌های سنگی و آب پدید می‌آید. معمولاً مواد تشکیل‌دهنده لاهار از دهانه آتشفشان و در امتداد دره رودخانه به پایین جاری می‌شود. لاهار بسیار مخرب بوده و می‌تواند با سرعت ده‌ها متر بر ثانیه و با عمق ۱۴۰ متری جریان یابد و در مسیر خود همه سازه‌ها را نابود کند. جریان‌های لاهاری کوه پیناتوبو و نوادو دل روئیس نمونه‌های مشخصی از این پدیده است که هزاران نفر را به کام مرگ کشاند.

برای شهری در هند، لاهار (هند) را ببینید.
جریان لاهار پس از فوران آتشفشان گالونگانگ در سال ۱۹۸۲

واژه لاهار از زبان جاوه‌ای گرفته شده و برای تشریح جریان‌های گِلی یا واریزه‌ای به‌کار می‌رود.

علل پدید آمدن

لاهار ممکن است بر اثر چندعلت پدید آید:

  • ذوب شدن برف و یخچال طبیعی بر اثر جریان گدازه یا جریان آذرآواری در هنگام فوران آتشفشان
  • خروج جریان گدازه و آمیخته‌شدن آن با خاک و گل بر روی دامنه‌ها و تشکیل لاهار بسیار چسبناک و دارای توان تخریبی بالا
  • سیل ناشی از ذوب یخچال، شکسته‌شدن دریاچه یا بارندگی سنگین و تشکیل لاهار
  • ترکیب آب موجود در دریاچه دهانه آتشفشان با مواد آتشفشانی در هنگام فوران
  • بارندگی سنگین بر روی رسوبات ناپیوسته آذرآواری
  • زمین‌لغزش‌های آتشفشانی

جستارهای وابسته

منابع
    در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ گل‌رود موجود است.
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.