گارد جاویدان (ساسانی)
گارد جاویدان (پارسی میانه: žāyēdān) یک گردان ده هزار نفره از نیروهای نخبه سپاه ساسانی بود.[1] هدف از تشکیل این گردان احیای گارد جاویدان سابق شاهنشاهی هخامنشی بود که از نظر تاریخی در ذهن ایرانیان باقی مانده بوده زیرا شواهد نشان میدهد که از نظر لباس هم یکسان بوده‌اند. این جنگجویان از بهترین تجهیزات دوران ساسانی برخوردار بودند که در کل ارتش ساسانی بی‌مانند بود.
| گارد جاویدان شاهنشاهی ساسانی | |
|---|---|
| سال‌های فعالیت |
۲۲۴ تا ۶۴۴ میلادی |
| وفاداری به | |
| نوع |
سواره نظام سنگین اسلحه |
| اندازه |
۱۰٬۰۰۰ |
| درگیری |
جنگ‌های ایران و روم |
حضور در جنگ
سربازان جاویدان که از کاتافراکت بودند، یک نوع سواره نظام سنگین برای ایجاد شک در نبرد یا رهبری نبرد ساخته شده بود. هر چند نیروهای ویژهٔ جاوید در جنگ‌های ایران و روم به عنوان ذخایر در کنار سپهبدها می‌ایستادند ولی هنگامی که به نبرد فرستاده می‌شدند تلفات سنگینی بر دشمن وارد می‌کردند. کاوه فرخ در کتاب سایه در کویر: ایران باستان در جنگ می‌نویسد آنها اغلب در برابر اعراب در قرن هفتم استفاده می‌شدند مثل نبرد دارا، نبرد پل و نبرد قادسیه.
سلاح
نیروهای جاوید از برترین سلاح‌های روز آن زمان برخوردار بودند از جمله آنها می‌توان نیزه ، شمشیر، گرز، خنجر و کمان اشاره کرد. پوشش زرهی آنها نیز از پولاد یا برنج ساخته شده که بسیار سنگین و محکم بود. به گفته برخی از تاریخ نگاران آنها زنجیرهای طلایی و دستبند به عنوان درجهٔ نظامی در ارتش ساسانی می‌پوشیدند. آنها از کلاه خودهای گردی برخوردار بودند که سبک آن در جنگ‌های دیگر در دنیا از جمله کشورهای اروپایی از ساسانی‌ها الهام گرفته شده‌است.
جستارهای وابسته
- گارد جاویدان (پهلوی)
- گارد جاویدان (هخامنشی)
- گارد پرتورین (گارد ویژه امپراتوران روم باستان)
منابع
- ساسانیان نخبگان سواره آگهی 224-642 توسط کاوه فرخ؛ p. 6 بایگانی‌شده در آوریل ۱۷, ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine