کندو (عسل)

مصری‌های باستان اولین کسانی هستند که کندوهای مصنوعی ساختند و پس از آن یونانی‌ها و رومی‌ها این کار را انجام دادند. در گذشته کندوها به صورت استوانه‌ای شکل و افقی بوده و از گل و سفال و خیزران و شاخه درخت اقاقیا یا رشته‌های به هم بافته از شاخ و برگ نرم درختان بید مجنون ویا مدفوع گاو ویا از چوب ساخته می‌شدند و امروزه نیز بسیاری از کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی این نوع کندوهای افقی را همچنان به کار می‌برند، اما در کشورهای دیگر کندوهای عمودی رایج بوده‌اند.

کندوهای مذکور در آغاز شکلی بسیار ساده داشتند و در حقیقت عبارت از کندوهای مخروطی شکلی ساخته از شاخه‌های درخت فندق یا شاخه‌های نرم و به هم بافته درخت بید مجنون بودند که با مخلوطی از شن و آهک پوشیده می‌شدند و سپس آن را برعکس می‌کردند تا به صورت کلاهی مخروطی درآید. در مرحله بعدی کندوهای کاهی رایج شد که آن را در دیوارهای خارجی خانه تعبیه می‌کردند تا از تغییرات آب وهوایی در امان باشد و پس از آن به تدریج کندوهای چوبی جدید جایگزین آن‌ها گردید. کندوهای شبیه به کلاه‌های مخروطی تا پایان قرن نوزدهم میلادی رایج و مورد استفاده بود، اما کندوهای ساخته شده از کاه، که به سبد بزرگ شبیه بودند هنوز توسط کندوداران برای گرفتار کردن زنبورهای مهاجر (بچه کندو) مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کندوهای زنبورعسل در منطقه خفر پادنا

تا قرن هفدهم میلادی، کندوهای مصنوعی برای جمع‌آوری عسل بدون آسیب رساندن به کلونی زنبور مناسب نبودند و معمولاً کندوداران پس از خالی کردن کندو از عسل و موم آن را رها می‌کردند تا زنبورها از گرسنگی بمیرند و گاهی نیز برای محافظت از نیش زنبورها، قبل از جمع‌آوری عسل کندو را گوگرد پاشی می‌کردند. اما بعدها کندو داران دریافتند روش‌های آنان برای جمع‌آوری عسل و تخریب کندو، کار صحیحی نیست؛ و کندوهایی ساختند که هم‌زمان می‌توانستند عسل تولیدی را به راحتی جمع‌آوری کنند و به کلونی زنبور نیز آسیبی وارد نکنند و بدین گونه کندوهای چند طبقه به وجود آمد و چندی نگذشت که کندوهای چند طبقه کشودار جانشین کندوهای سنتی گردید و کندو به صورت ساختمان چند طبقه‌ای درآمد که در هر طبقه ورقه‌ای از موم گذاشته می‌شد تا زنبورها بتوانند از آن برای ساختن سلول‌های شش ضلعی خود استفاده کنند و پس از این که سلول‌های مذکور با عسل پر شد کندودار به سراغ کندو می‌رود تا عسل تولیدی را برداشت نماید و برای این کار بالای کندو را دود می‌داد، و این کار باعث می‌شود که زنبور عسل به طبقات پایینی کندو برود، و اما ملکه اصولاً توانایی بالا آمدن و به طبقات بالایی رفتن و تخم‌گذاری در آن جا را ندارد زیرا که مدخل ورودی آن بسیار تنگ است و بدین گونه کندودار می‌تواند بدون این که آسیبی به کندو برساند محصول تولیدی را جمع‌آوری نماید زیرا که فقط کافی است شان حاوی عسل را از کندو خارج نماید.