کاترین یکم
کاترین یکم، اِکاتِرینا آلِکسِییِونا (به روسی: Екатерина I Алексеевна) (۱۵ آوریل ۱۶۸۴ – ۱۷ مه ۱۷۲۷)[1] همسر دوم پتر کبیر بود و ولیعهد و ملکه روسیه بود و قدرتمندترین همسر تزار در تاریخ روسیه به حساب می آمد و اولین زن قدرتمند روسیه بود که حکومت میکرد.
کاترین اول | |||||
---|---|---|---|---|---|
تزاریس و امپراتریس روسیه | |||||
سلطنت | ۷ مه ۱۷۲۴ تا ۱۷ مه ۱۷۲۷ میلادی | ||||
تاجگذاری | ۷ مه ۱۷۲۴ میلادی (به عنوان همکار پادشاه) | ||||
پیشین | پتر یکم | ||||
جانشین | پتر دوم | ||||
زاده | ۱۵ آوریل ۱۶۸۴ (۵ آوریل ۱۶۸۴ در تقویم قدیم) رینگن، دوک نشین لیفونیا | ||||
درگذشته | ۱۷ مه ۱۷۲۷ (۶ مه ۱۷۲۷ در تقویم قدیم) سن پترزبورگ، روسیه | ||||
همسر(ان) | همسر دوم پتر کبیر | ||||
| |||||
دودمان | خاندان رومانوف | ||||
پدر | ساموئل اسکافرونسکایا | ||||
مادر | الیزابت موریتز | ||||
امضاء |
پس از درگذشت پتر کبیر با پشتیبانی نظامی ژنرال مِنچیکوف به عنوان «تزار روسیه» تاجگذاری کرد و دو سال بر امپراتوری روسیه فرمانروایی کرد.[2]
مارتا ملکه روسیه
پتر کبیر با معیارهای غربی مرد متمدن و با فرهنگی نبود. سفرهای متعدد او و آشنایی او با فرهنگ و تمدن اروپا خوی وحشی او را تغییر نداد و با همه ترقیاتی که در دوران سلطنت او نصیب روسیه شد، ملت روس از نظر معنوی تغییر زیادی نکرد. یکی از عوامل موفقیت پتر کبیر، به کار گماردن اشخاص لایق و کاردان در رأس امور بود که صادقانه در انجام کارهایی که تزار به آنها محول میکرد میکوشیدند. با وجود این صمیمیترین و نزدیکترین دوست پتر کبیر، دوست ایام جوانی او، منشیکوف بود. پتر کبیر در همنشینی با او بدمستیها و عیاشیهای دوره جوانی خود را از سر میگرفت.
در یکی از همین شبهای میگساری و بدمستی بود که پتر با خدمتکاری زیبا و لوند به نام مارتا همبستر شد و به قدری از این زن عامی خوشش آمد که روز بعد او را به کاخ سلطنتی برد و با وجود داشتن همسر قانونی، مارتا را به عنوان معشوقه خود در کاخ سلطنتی نگاه داشت. عیاشیهای پتر و بدرفتاری او با همسر قانونیاش، پسرش الکسی را که ولیعهد روسیه بود در مقابل او قرار داد، ولی پتر به خاطر مارتا، الکسی را از ولیعهدی خلع و به زندان افکند و او را زیر شکنجه کشت. و مادرش را به صومعه تبعید کرد. مارتا شش دختر از پتر به دنیا آورد که چهارتای آنان در زمان حیات پتر درگذشتند و فقط آنا و الیزابت تا زمان مرگ پدر زنده بودند. پتر پس از طلاق از همسر اول خود، رسماً با مارتا ازدواج کرد و او را با نام کاترین ملقب ساخت. پتر همچنین رسم معمول دربار روسیه را که تعیین فرزند اول تزار به عنوان ولیعهد و جانشین قانونی او بود برهم زد و برگزیدن جانشین را، به خود تزار محول کرد و در سال ۱۷۲۴ ملکه کاترین را ولیعهد روسیه کرد و تاجگذاری کاترین در همان روز انجام شد و بسیار باشکو و نیز شد در روی سر کاترین همان روز تاجی بسیار بزرگ و بروی آن ۴۵۰۰ هزار جواهر زیبا و ارزشمند بود و واسط آن یاقوتی به بزرگی تخم مرغ بود و با لباس سلطنتی و . پس از مرگ پتر، امپراتریس کاترین با نام تزاریس کاترین یکم بر تخت سلطنت نشست و تا زمان مرگ بر روسیه حکومت کرد.
ارزیابی و میراث
کاترین نخستین زنی بود که به سلطنت روسیه امپریالیست حکومت کرد و راه قانونی را برای یک قرن تقریباً کاملاً تحت تسلط زنان ، از جمله دخترش الیزابت و نوه اش کاترین دوم ، گشود ، که همگی به سیاست های پیتر بزرگ در نوسازی روسیه ادامه دادند. در زمان مرگ پیتر ، ارتش روسیه ، متشکل از ۱۳۰.۰۰۰مرد و با ۱۰۰.۰۰۰قزاق دیگر ،بزرگترین کشور اروپا بود. با این حال ، هزینه ارتش برای اقتصاد روسیه بد بود و حدود ۶۵ درصد از درآمد سالانه دولت را مصرف می کرد. از آنجا که ملت در صلح بودند ، کاترین مصمم بود که مخارج نظامی را کاهش دهد.وی در بیشتر دوران سلطنت خود تحت کنترل مشاورانش بود. با این حال با کاهش هزینه های نظامی ، کاترین توانست راه خود را ادامه دهد.تخفیف مالیاتی حاصل از دهقانان باعث شد تا شهرت كاترین اول به عنوان یك حاكم عادل و عادلانه به دست آید.
شورای عالی امتیازات قدرت را به دست یک حزب متمرکز سپرده بود و بنابراین اجرایی بود. در امور خارجه ، روسیه با بی میلی به دفاع از منافع داماد کاترین ،کارل فریدریش، علیه بریتانیا پیوست.
کاترین نام خود را به کاترینهاف در نزدیکی سن پترزبورگ داد و اولین پل ها را در پایتخت جدید ساخت.جایی که کاخ کاترین هنوز نام وی را بر آن وجود دارد.
وی همچنین نام خود را بر پارک کادریورگ و شهربعدی تالین ، استونی ، که امروز کاخ ریاست جمهوری استونی است ، داد.
به طور کلی ، سیاست های كاترین منطقی و محتاطانه بود. داستان خاستگاه فروتنانه او توسط نسل های بعدی تزارها راز دولتی تلقی می شد.
پانویس و منابع
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ کاترین یکم موجود است. |
- (۵ آوریل ۱۶۸۴ –۶ مه ۱۷۲۷ در تقویم میلادی قدیمی
- کنیزی که امپراتور شد، دویچهوله فارسی
- Massie, Robert K. Peter the Great. Random House; New Jersey, 1980.
- History of the Russian Empire Under Peter the Great (Vol. I 1759; Vol. II 1763).