پاکل گراب

روستای پاکل گراب یکی از روستاهای استان ایلام است که در چهل کیلومتری و در شرق شهر ایلام در مسیر ایلام به بدره، دره شهر قرار گرفته‌است. این روستا با شیب ملایم در دامنه کبیرکوه، قرار دارد و اطراف ان را کوهای مرتفع و برفگیر احاطه کردند. به گونه‌ای که یکی از کوهستانی‌ترین روستاهای استان ایلام به‌شمار می‌رود. زیرا منظرهٔ کوهای بلند، شمال و جنوب روستا را درگرفته. این روستا از شمال به دشت و قله چمن گل و کوه سیوان و در نهایت شهرستان سیروان، از جنوب به رشته کوه کبیرکوه، منطقه کان صیفی و در نهایت ارکواز از شرق به روستای چنار باشی و تنگه رازیانه و نهایتاً شهرستان بدره ازغرب به گردنه مله پنجاه، دهستان میش خاص و نهایتاً شهر ایلام محدود می‌شود. به دلیل همجواری روستا با کوه‌های بلند کبیرکوه از سمت جنوب، غروب آفتاب در روزهای پاییزی و زمستانی این روستا، بسیار زودتر از نقاط دیگر استان ایلام می‌باشد.[2]

بنا بر سرشماری مرکز امار ایران، جمعیت این روستا در سال ۱۳۸۵ برابر با ۲۰۳ خانوار و ۱۱۳۹ نفر بوده‌است.

پاکل گراب کلمه‌ای است کردی به زبان بدر ه‌ای (به محلی= بیری) که از دو بخش پاکل یا همان (پایِ کل) و گَر آب تشکیل شده‌است دلیل نامگذاری روستا به این دو کلمه در اصل توسط افراد بومی و به دلیل خوش اب و هوا بودن این منطقه و نشأت گرفته از مو موقعیت جغرافیایی این مکان است .(کَل) به معنای ترک، شکاف، کوره راه و سوراخ است و اشاره دارد به کوهی که در این منطقه واقع است این کوه با سطحی صاف و شیبی تند به صورت چین خوردگی همانند حصاری در طول روستا کشیده شده، که در وسط و سطح خود دارای شکافی است که عبور به بالای کوه و صعود به ارتفاع را میسر می‌سازد؛ و گَر آب به معنای بین آب اشاره دارد به چشمه‌ای کم‌نظیر در این منطقه، اب این چشمه جاری و سفید رنگ به دلیل وجود گوگرد زیاد است

پاکل در ناحیه شرقی استان ایلام قرار دارد در دامنه کبیرکوه وهم جوار با رشته کوه کبیرکوه و بلندترین نقطه ان یعنی قله کان صیفی با ارتفاع ۳۲۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد اب و هوای روستا به دلیل اینکه اطراف ان را کوهای مرتفع و برفگیر احاطه کردند معتدل کوهستانی می‌باشد درای زمستانهایی سرد و تابستان هایی نیمه گرم می‌باشد روستا از نوع روستاهای طولی می‌باشد که در طول یک رودخانه خشکیده شده (رودخانه گراب) کشیده شده‌است، نوع پوشش این منطقه به صورت نیمه جنگلی و با درختان تناور بلوط پوشیده شده و دارای مراتع حاصلخیزی برای کشاورزان و دامداران است. بخش عمده این منطقه را مناطق کوهستانی یا تپه‌های ماهوری تشکیل داده که با شیب تندی به دشت‌های کم ارتفاع منتهی می‌گردد به عقیده زمین شناسان، هر چند ناهمواری‌های این منطقه متعلق به رسوبات دوران اول تا چهارم زمین‌شناسی است ولی زمان شکل‌گیری آن به دوران دوم و سوم زمین‌شناسی می‌رسد. از مهم‌ترین کوه‌های این منطقه می‌توان به «رشته کوه کبیرکوه» در شمال غرب و جنوب شرق، «کوه سیوان» در شمال غربی پاکل و بالاخره «کوه‌های ورزرین و کان صیفی» در جنوب پاکل اشاره کرد.

روستای پاکل گراب به دلیل مهاجرت خیلی زیاد و در سالیان اخیر تولدهای کنترل شده شاهد رشد چشمگیری نبوده‌است مردم این روستا به زبان کردی فیلی و به لهجه بدره‌ای تکلم می‌کنند در این منطقه علی شروان ها که فرزندان دو فرد بنام های علی و شروان که حدود هزار سال پیش در این روستا زندگی میکرده اند تحت عنوان ایل علیشروان بدره‌ای زندگی می‌کنند. مردم این روستا به دلیل همزیستی با سایر اقوام دارای پوشش محلی خاصی نیستند و همانند دیگر قسمت استان مسلمان می‌باشند و از شیعیان میباشند پاکلی‌ ها در طی سالیان متمادی و ادوار مختلف برای فرار از بیکاری و محرومیت به اجبار تن به مهاجرتهای فراوان داده‌اند به طوری که در حال حاضر عدهٔ کثیری از آن‌ها در تهران و وسایر شهرهای ایران و حتی در نقاط مختلف جهان به ویژه استرالیا، اروپا به صورت پناهنده زندگی می‌کنند. متأسفانه در سال‌های اخیر، به علت مهاجرت بیش از حد به استرالیا، مهاجرت از ایران و فرار از بیکاری به صورتی عادت وار درآمده است

روستای پاکل گراب دارای چندین محله می‌باشد که به‌طور محلی تقسیم‌بندی شده‌اند که به نام‌های: محله بان چَمَرییِه (معنی:محل برگزاری چمر)، محله بَرآفتاب (معنی:رو به آفتاب)، محله پَلِ دَروْ (معنی: پای کوه)... اما دیگر قسمت‌های روستا فقط با نام پاکل گراب خوانده می‌شود و بهترین خیابان این روستا خیابان ولایت که در بهترین منطقه روستا قرار دارد

از نیمهٔ دوم دهه ۸۰ شمسی، در روستای پاکل گراب ساخت خانه‌های تفریحی در آن رو به افزایش می‌رود و برخی افراد محلی همان منطقه که در شهرهای دیگر ایران به سر می‌برند، در این روستا اقدام به ساخت خانه مسکونی کرده‌اند و در روزهایی از سال به روستای پاکل گراب رفته و به خانه‌های تفریحی خود می‌روند و از این روستا دارای امکانات آب و برق و گاز و تلفن است که باعث رفاه حال ساکنان شده و قیمت زمین در این روستا از قیمت پایه دو میلیون تومان در سال ۱۴۰۰ است

در شمال شرقی روستای پاکل گراب، بر روی دامنهٔ کوه سیوان، غار برزد وجود دارد که از مناطق دیدنی روستا به‌شمار می‌رود. برای رفتن به غار برزد، باید از داخل روستای پاکل گراب حرکت نمود تا به غار برزرد رسید و حرکت از روستای پاکل گراب عمومی‌ترین مسیر غار برزرد می‌باشد. بیشترین بازدید از روستای پاکل گراب به‌طور معمول در شهریور و فروردین است و در این دو ماه جمعیت گردشگران یا بازدید افراد شهری به این روستا افزایش می‌یابد.

از دیگر مناطق دیدنی تنگه رازیانه است.

1. <https://web.archive.org/web/20130130204915/http://www.iran.ir/about/city/elam /> جغرافیای طبیعی استان ایلام
2. <https://web.archive.org/web/20160304140241/http://www.ilamtoday.com/article/printable.asp?num=116%2F> ایلام امروز-اشنایی با جغرافیای ایلام
   1. اطلاعات شخصی نویسنده (از طریق پرس و جو با اهالی روستا)