وارتان گریگوریان

وارتان گریگوریان (به ارمنی: Վարդան Գրիգորեան) (زاده ۸ آوریل ۱۹۳۴ در تبریز – درگذشته ۱۵ آوریل ۲۰۲۱ در نیویورک) دانشگاهی، آموزگار و مورخ ارمنی-آمریکایی زاده ایران بود.[6] وارتان گریگوریان خود را "شهروند جهان" می‌دانست.[6]

وارتان گریگوریان
Վարդան Գրիգորեան
در سال ۲۰۱۰
۱۲مین رئیس بنیاد کارنگی
مشغول به کار
ژوئن ۱۹۹۷ – آوریل ۲۰۲۱
پس ازDavid A. Hamburg
۱۶مین رئیس دانشگاه براون
مشغول به کار
آوریل ۱۹۸۹ – ژوئن ۱۹۹۷
پس ازHoward Swearer
پیش ازE. Gordon Gee
۹مین رئیس کتابخانه عمومی نیویورک
مشغول به کار
۱ ژوئیه ۱۹۸۱ – ۱ دسامبر ۱۹۸۹
پس ازRichard W. Couper
پیش ازTimothy S. Healy
23rd Provost of دانشگاه پنسیلوانیا
مشغول به کار
ژانویه ۱۹۷۹ – اکتبر ۱۹۸۰
پس ازEliot Stellar
پیش ازBenjamin S. Shen (سرپرست)
اطلاعات شخصی
زاده۸ آوریل ۱۹۳۴
۱۹ فروردین ۱۳۱۳
تبریز، دودمان پهلوی (ایران)
درگذشته۱۵ آوریل ۲۰۲۱ (۸۷ سال)
۲۶ فروردین ۱۴۰۰[1][2]
نیویورک، ایالات متحده آمریکا[2]
شهروندایالات متحده آمریکا
ملیتارمنی[3][4]
همسر(ان)کلر آر. گریگوریان
فرزندانداره ای. گریگوریان، رافی گریگوریان، واهه گریگوریان
اقامتگاهنیویورک
محل تحصیلدانشگاه استنفورد
تخصصتاریخ‌نگار، آموزگار و انسان‌دوست[5]
دینکلیسای حواری ارمنی
جایزه‌هانشان ملی انسانیت (۱۹۹۸)
نشان افتخار آزادی رئیس‌جمهوری (۲۰۰۴)

آغاز زندگی

وارتان گریگوریان در ۱۹ فروردین ۱۳۱۳ در تبریز از پدر و مادری ارمنی زاده شد. هنگامی که وارتان شش سال داشت مادر ۲۶ ساله او به دلیل سینه‌پهلو درگذشت. پدر وارتان در شرکت نفت ایران و انگلیس در شهر آبادان کار حسابداری می‌کرد و بیشتر اوقات دور از خانه بود. از همین رو بزرگ کردن وارتان و خواهرش بر عهده مادربزرگ مادری آنها افتاد.[6]

تحصیل

وارتان گریگوریان تحصیلات ابتدایی را در مدرسه مموریال تبریز به پایان رساند. او وقت آزاد خود را در کتابخانه آمریکایی تبریز می‌گذراند. سپس با پیشنهاد کنسولگری آن هنگام فرانسه در تبریز و با پشتیبانی یکی از کسبه محلی (عینک‌ساز) برای دریافت گذرنامه، برای تحصیلات متوسطه به لبنان رفت. پدر وارتان موافق رفتن او از ایران نبود. وارتان گریگوریان در هنگام تحصیل در کالج ارمنیان بیروت با زبان‌های فرانسوی و انگلیسی نیز به خوبی آشنا شد. پس از پایان تحصیلات با توصیه رئیس وقت جامعه کمک به ارمنیان در لبنان تصمیم به ادامه تحصیل در ایالات متحده آمریکا گرفت. او درخواست پذیرش برای تحصیلات تکمیلی را به دو دانشگاه استنفورد و دانشگاه کالیفرنیا، برکلی فرستاد و موفق به گرفت پذیرش از هر دو دانشگاه شد. به دلیل آنکه نامه پذیرش استنفورد را زودتر دریافت نموده بود این درخواست را پذیرفت.[7]

وارتان گریگوریان هنگامیکه می‌خواست از لبنان به آمریکا برود در فرودگاه نیویورک بلیتش به سانفرانسیسکو را گم کرد. او تلاش کرد که موضوع را به مامور بلیت توضیح داد اما آن مامور در آغاز با خواسته وارتان مخالفت کرد. اما پس از مدتی نظر مامور تغییر کرد و پاکت خالی بدون بلیت وارتان را مُهر زد ولی به او گفت تا در هنگام توقف و پیش از رسیدن به مقصد از هواپیما خارج نشود تا کسی متوجه موضوع نشود. وارتان گریگوریان همیشه خود را مدیون آن مامور فرودگاه می‌دانست که با کمک خود را زندگی وارتان را عوض کرد. او بعدها تلاش کرد آن مامور را پیدا کند اما موفق نشد. در عوض تلاش کرد تا با آوردن خاطره آن مامور در کتاب خود از وی سپاسگذاری کند.[6]

وارتان در سال ۱۹۵۶ وارد دانشگاه استنفورد شد و در سال ۱۹۶۴ دکترای خود را در رشته‌های تاریخ و علوم انسانی در این دانشگاه به پایان رساند.[7] عنوان پایان‌نامه وی «سنت‌گرایی و مدرنیسم در افغانستان» بود.[6]

زندگی حرفه‌ای

وارتان گریگوریان می‌خواست برای آموزش در دبیرستان به بیروت باز گردد اما گرفتن بورس تحصیلی از بنیاد فورد بورسیه برای آموزش و توسعه مناطق خارجی راه زندگی او را تغییر داد. پس از آن، در دانشگاه ایالتی سان فرانسیسکو، دانشگاه تگزاس در آستین و دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا به آموزش پرداخت. وارتان گریگوریان از سال ۱۹۷۴ در دانشگاه پنسیلوانیا در تگزاس به عنوان بنیان‌گذار رئیس گروه هنر و علوم کار کرد و در آن دانشگاه بود که روش‌های استخدام و جذب بودجه را آموخت.[6]

وی همچنین پیشینه تدریس در کالج سانفرانسیسکو (۱۹۶۲–۱۹۶۸)، دانشیار دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس (برای مدتی کوتاه)، دانشگاه تگزاس در آستین (که در سال ۱۹۷۲ لقب استادی خود را از همان‌جا دریافت نمود) و دانشگاه پنسیلوانیا را دارد.

گریگوریان از ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۹ ریاست کتابخانه عمومی نیویورک را برعهده داشت که در آن دوران موفق به پایدار کردن مالی این نهاد و بازیابی اهمیت فرهنگی آن شد. او با این کار، در نیویورک و سراسر آمریکا به چهره‌ای سرشناس بدل شد.[6]

وارتان پس از آن از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۷ ریاست دانشگاه براون در ایالت رود آیلند را بر عهده داشت. او در بازیابی مالی این دانشگاه نیز کامیاب بود و در یک کارزار پنج ساله ۵۳۴ میلیون دلار درآمد جذب کرد. او مقدار وقف را از ۴۰۰ میلیون دلار به یک میلیارد دلار رساند و بورسیه‌های دوره کارشناسی را دو برابر کرد. همچنین ۲۷۰ عضو هیات علمی تازه استخدام کرد ۹۰ عنوان استادی تازه تعریف کرد و ساختمانی برای زندگی دانشجویان ساخت.[6]

وارتان گریگوریان از سال ۱۹۹۷ تا هنگام مرگ عنوان ریاست بنیاد کارنگی را بر عهده داشت. وی در این مدت، کارزارهای بسیاری برای آموزش، مهاجرت، صلح و امنیت جهانی به راه انداخت.[6]

درگذشت
گریگوریان به همراه هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه و حامد کرزی در مراسم اهدای هدیه بنیاد کارنگی به مردم افغان

وارتان گریگوریان در روز ۱۵ آوریل ۲۰۲۱ پس از بستری شدن در بیمارستان درگذشت.[2][1]

نوشته‌ها
  • کتاب ظهور افغانستان مدرن: سیاست‌های اصلاحی و مدرنیزاسیون ۱۹۴۰-۱۸۸۰

جوایز

جستارهای وابسته

منابع
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ وارتان گریگوریان موجود است.
  1. "Statement of the Aurora Humanitarian Initiative on the passing of Dr. Vartan Gregorian". Armenian Weekly. 16 April 2021. Retrieved 16 April 2021.
  2. "Carnegie Corporation of New York Mourns the Death of President Vartan Gregorian". بنیاد کارنگی. 16 April 2021. Retrieved 16 April 2021.
  3. Der Mugrdechian, Barlow (2001). "Gregorian, Vartan (1934—)". In Barkan, Elliott Robert. Making it in America: A Sourcebook on Eminent Ethnic Americans. ABC-CLIO. pp. 140-141. ISBN 978-1-57607-098-7.
  4. "80 Named as Recipients of Ellis Island Awards". The New York Times. October 16, 1986. Dr. Vartan Gregorian, Armenian, librarian.
  5. "Vartan Gregorian". ان‌پی‌آر. August 3, 2003. Archived from the original on 22 February 2020.
  6. «وارتان گریگوریان، ناجی ارمنی- ایرانی کتابخانه عمومی نیویورک درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۸ فروردین ۱۴۰۰.
  7. "Vartan Gregorian". Carnegie Corporation of New York. Retrieved 2017-05-16.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.