هفته مقدس

نمای از ورود عیسی به خیابان‌های اورشلیم و استقبال مردم شهر از او. نقاشی توسط جیمز تیسوت.

هفته مقدس با یکشنبه نخل در گاه‌شمار کلیسای کاتولیک، متودیست و دیگر کلیساهای پروتستان آغاز می‌شود. بر پایه روایت اناجیل عیسی در این روز سوار بر الاغ خود به اورشلیم وارد شد و مردم برای استقبال او شاخه‌های درخت خرما را در دست گرفته بودند و آیات ۲۵ و ۲۶ از باب ۱۱۸ کتاب مزامیر را در ستایش عیسی می‌خواندند. یکی از دلایل برگزیدن الاغ به جای اسب توسط عیسی پیام صلح این حیوان بود، حال آنکه اسب حیوانی بود که در جنگ مورد استفاده قرار می‌گرفت.

روزهای مابین یکشنبه نخل تا پنج‌شنبه فرمان در این هفته به عنوان دوشنبه مقدس، سه‌شنبه مقدس چهارشنبه مقدس نام‌گذاری شده‌اند. بر طبق روایت انجیل یوحنا (باب ۱۲ ۱–۱۱) عیسی در این روز ایلعازر را از مردگان برخیزانید آنگاه شخصی به‌نام مریم رطلی پاهای عیسی را با عطر سنبل خالص شستشو می‌دهد و سپس با موهای خود پاهایش را خشک می‌کند.

• در سه‌شنبه مقدس بر طبق انجیل یوحنا (۱۳: ۲۱–۳۸) عیسی از خیانت یکی از یاران و انکار سه‌گانهٔ عیسی توسط پطرس پیش از بانگ خروس خبر می‌دهد.
• در چهارشنبه مقدس که گاهی چهارشنبه بزرگ و مقدس خوانده می‌شود، یهودا اسخریوطی نزد کاهنهٔ بزرگ یهود می‌رود و با خیانت به عیسی محل اقامت او و دیگر حواریون را برای آنان بازگو و افشا می‌کند.

این روز پنجمین روز از هفته مقدس و پیش از آدینه نیک است و گاه با نام پنج‌شنبه میثاق یا پنج‌شنبه اسرارآمیز از آن یاد می‌شود. بر اساس تعالیم اناجیل، (انجیل یوحنا ۱۳) عیسی پاهای شاگردان خود را شست و این را به رسمی برای معتقدین باورمند به آیین مسیحیت قرار داد. عیسی با اینکه می‌دانست که پدر همه چیز را بدست او داده‌است و از نزد خدا آمده و به جانب خدا می‌رود

از شام برخاست و جامه خود را بیرون کرد و دستمالی گرفته، به کمر بست.

پس آب در لگن ریخته، شروع کرد به شستن پایهای شاگردان و خشکانیدن آنها با دستمالی که بر کمر داشت.

پس چون به شمعون پطرس رسید، او به وی گفت: ای آقا تو پایهای مرا می‌شویی؟

عیسی در جواب وی گفت: آنچه من می‌کنم الان تو نمی‌دانی، لکن بعد خواهی فهمید.

پطرس به او گفت: پایهای مرا هرگز نخواهی شست. عیسی او را پاسخ داد: اگر تو را نشویم تو را با من نصیبی نیست.

شمعون پطرس بدو گفت: ای آقا نه پایهای مرا و بس، بلکه دستها و سر مرا نیز.

در انجیل متی (۲۶: ۲۶ –۲۸) آیین شام خداوند به صورت کلی‌تر شرح داده شده‌است:

چون هنوز مشغول خوردن بودند، عیسی نان را برگرفت و پس از شکرگزاری، پاره کرد و به شاگردان داد و فرمود: «بگیرید، بخورید؛ این است بدن من.» سپس جام را برگرفت و پس از شکرگزاری آن را به شاگردان داد و گفت: «همهٔ شما از این بنوشید. این است خون من برای عهد [جدید] که به‌خاطر بسیاری به‌جهت آمرزش گناهان ریخته می‌شود.

این تعالیم سبب شد که آیین این روز جایگاه ویژه‌ای را در مسیحیت به دست آورد و تبدیل به یکی از هفت آیین مهم این دین گردد. پنج‌شنبه فرمان کشورهای کلمبیا، کاستاریکا، دانمارک، ایسلند، نروژ، مکزیک، پاراگوئه، ونزوئلا، اسپانیا و فیلیپین تعطیل رسمی است.[2] ادارات دولتی در آلمان در این روز تعطیل هستند و همچنین در این روز تا پیش از سال ۲۰۱۲ ادارات تأمین اجتماعی و خدماتی در بریتانیا نیمه تعطیل بودند.

تابلو نقاشی مادر ایستاده به لاتین: (stabat mater) بازگو کننده لحظاتی پس از مردن مسیح بر روی چلیپا و نظارهٔ مریم بر بدن بی‌جان مسیح بر روی چلیپا، اثر نقاش روس اِوگراف سِمِنویچ سوروکین، ۱۸۷۳

این روز بر پایه سنت و آیین مسیحیت، روز چلیپا کردن مسیح بر روی تپه گلگتا در اطراف شهر اورشلیم است. از این روز همچنین به نام‌های آدینه مقدس، آدینه بزرگ یا آدینه سیاه یاد می‌شود. این روز در بسیاری از کشورهای جهان تعطیل رسمی است.

شرح کامل چلیپای مسیح در اناجیل به ویژه در انجیل متی (۲۷) آمده‌است.

شنبه مقدس یا شنبه بزرگ؛ روز پس از آدینه پاک و واپسین روز از هفته مقدس است که فردای این روز یعنی یک‌شنبه، عید پاک یا همان عید قیام مسیح از مردگان است. این روز از اهمیتی ویژه در میان مسیحیان باورمند برخوردار است. آنان این روز را با آیین روزه، نیایش و قربانی کردن گرامی می‌دارند.