هشت‌هزارمتری‌ها

اصطلاح هشت‌هزارمتری‌ها (به انگلیسی: The Eight-thousanders) به چهارده کوه مستقل روی زمین اطلاق می‌شود که ارتفاعشان از سطح دریا به بیش از ۸٬۰۰۰ متر می‌رسد. این کوه‌ها همگی در رشته‌کوه‌های هیمالیا و قراقروم در قارهٔ آسیا قرار دارند.

نمایی از کوه‌های با بیش از ۸۰۰۰ متر ارتفاع در هیمالیا: اورست، ماکالو، لهوتسه، چو ایو، ماناسلو و شیشاپانگما

فهرست هشت‌هزارمتری‌ها

فهرست ۱۴ کوه هشت‌هزارمتری به ترتیب ارتفاع و اطلاعات مربوط به فتح آنها در جدول زیر آمده است:[1][2]

قلّه ارتفاع
(متر)[3]		 موقعیت[3] تاریخ نخستین صعود[3] نخستین صعودکنندگان[3] نخستین صعود زمستانی نخستین صعودکنندگان زمستانی شمار صعودها[4] مرگ‌ها[4] نرخ مرگ[4]
اورست ۸۸۴۸ نپال
چین		 ۲۹ مه ۱۹۵۳ ادموند هیلاری

تنزینگ نورگای

 ۱۷ فوریه ۱۹۸۰ کریستف ویلیچکی
Leszek Cichy		 ۵۶۵۶۲۲۳٪۴٫۰
کی۲ ۸۶۱۱ پاکستان
چین [5][6][7][8][9][10]		 ۳۱ ژوئیه ۱۹۵۴ آکیله کومپانیونی
Lino Lacedelli		 ۱۶ ژانویه ۲۰۲۱ نیرمال پورجا
گلجه شرپا
مینگما دیوید شرپا
مینگما جی
سونا شرپا
مینگما تنزی شرپا
پم چهیری شرپا
داوا تمبا شرپا
کیلی تمبا شرپا
داوا تنجینا شرپا
 ۳۰۶۸۱٪۲۹٫۵
کانگچنجونگا ۸۵۸۶ نپال
هند[11]		 ۲۵ مه ۱۹۵۵ George Band
Joe Brown		 ۱۱ ژانویه ۱۹۸۶ کریستف ویلیچکی
یرزی کوکوچکا		 ۲۸۳۴۰٪۱۴٫۵
لهوتسه ۸۵۱۶ نپال
چین		 ۱۸ مه ۱۹۵۶ Fritz Luchsinger
Ernst Reiss		 ۳۱ دسامبر ۱۹۸۸ کریستف ویلیچکی ۴۶۱۱۳٪۲٫۸
ماکالو ۸۴۸۵ نپال
چین		 ۱۵ مه ۱۹۵۵ Jean Couzy
Lionel Terray		 ۹ فوریه ۲۰۰۹ سیمونه مورو
دنیس اروبکو		 ۳۶۱۳۱٪۸٫۹
چو ایو ۸۲۰۱ نپال
چین		 ۱۹ اکتبر ۱۹۵۴ Joseph Joechler
Pasang Dawa Lama
Herbert Tichy		 ۱۲ فوریه ۱۹۸۵ Maciej Berbeka
Maciej Pawlikowski		 ۳۱۳۸۴۴٪۱٫۴
دهالاگیری ۸۱۶۷ نپال ۱۳ مه ۱۹۶۰ کورت دیمبرگر
Peter Diener
Nawang Dorje
Nima Dorje
Ernst Forrer
Albin Schelbert		 ۲۱ ژانویه ۱۹۸۵ Andrzej Czok
یرزی کوکوچکا		 ۴۴۸۶۹٪۱۵٫۷
ماناسلو ۸۱۶۳ نپال ۹ مه ۱۹۵۶ Toshio Imanishi
Gyalzen Norbu		 ۱۲ ژانویه ۱۹۸۴ Maciej Berbeka
Ryszard Gajewski		 ۶۶۱۶۵٪۹٫۹
نانگا پاربات ۸۱۲۶ پاکستان ۳ ژوئیه ۱۹۵۳ هرمان بول ۲۶ فوریه ۲۰۱۶ سیمونه مورو
Muhammad Ali Sadpara
Alex Txikon		 ۳۳۵۶۸٪۲۰٫۷
آناپورنا ۸۰۹۱ نپال ۳ ژوئن ۱۹۵۰ موریس هرزوگ
لویی لاشنال		 ۳ فوریه ۱۹۸۷ یرزی کوکوچکا
Artur Hajzer		 ۱۹۱۶۱٪۳۳٫۵
گاشربروم ۱
 ۸۰۸۰ پاکستان
چین		 ۵ ژوئیه ۱۹۵۸ Andrew Kauffman
Pete Schoening		 ۹ مارس ۲۰۱۲ آدام بیلتسکی
Janusz Gołąb		 ۳۳۴۲۹٪۸٫۹
برود پیک ۸۰۵۱ پاکستان
چین		 ۹ ژوئن ۱۹۵۷ Fritz Wintersteller
Marcus Schmuck
کورت دیمبرگر
هرمان بول		 ۵ مارس ۲۰۱۳ Maciej Berbeka
آدام بیلتسکی
Tomasz Kowalski
Artur Małek		 ۴۰۴۲۱٪۵٫۳
گاشربروم ۲ ۸۰۳۵ پاکستان
چین		 ۷ ژوئیه ۱۹۵۶ Fritz Moravec
Josef Larch
Hans Willenpart		 ۲ فوریه ۲۰۱۱ سیمونه مورو
دنیس اروبکو
Cory Richards		 ۹۳۰۲۱٪۲٫۳
شیشاپانگما ۸۰۲۷ چین ۲ مه ۱۹۶۴ Hsu Ching
Chang Chun-yen
Wang Fuzhou
Chen San
Cheng Tien-liang
Wu Tsung-yue
Sodnam Doji
Migmar Trashi
Doji
Yonten		 ۱۴ ژانویه ۲۰۰۵ Piotr Morawski
سیمونه مورو		 ۳۰۲۲۵٪۸٫۴

صعودها
رینولد مسنر؛ نخستین کوهنوردی که موفق شد همه ۱۴ قله بالای هشت‌هزار متر را فتح کند.
عظیم قیچی‌ساز؛ نخستین کوهنورد ایرانی که به جمع فاتحان هشت‌هزارمتری‌ها پیوست. همه صعودهای وی بدون استفاده از کپسول اکسیژن و شرپا انجام گرفته‌اند.

نخستین تلاش ثبت‌شده برای فتح یک هشت‌هزارمتری به سال ۱۸۹۵ میلادی باز می‌گردد که آلبرت اف. مامری و جی. نورمن کولی صعود خود به نانگا پاربات را آغاز نمودند اما مرگ مامری و دو گرکای همراهش بر اثر سقوط بهمن، این تلاش را نافرجام گذاشت. نخستین صعود موفقیت‌آمیز ثبت‌شده به یک هشت‌هزارمتری به تاریخ ۳ ژوئن سال ۱۹۵۰ باز می‌گردد که موریس هرزوگ و لویی لاشنال موفق به فتح قلهٔ آناپورنا شدند. نخستین کوهنوردی که موفق به صعود به تمامی ۱۴ هشت‌هزارمتری شد، رینولد مسنر ایتالیایی بود که آخرین قلّه را در تاریخ ۱۶ اکتبر سال ۱۹۸۶ فتح نمود. یک سال بعد در ۱۹۸۷، یرزی کوکوچکای لهستانی موفق به تکرار این موفقیت شد. با این وجود، مسنر هر ۱۴ قله را بدون استفاده از کپسول کمکی اکسیژن فتح کرده بود و ۹ سال طول کشید تا کوهنورد دیگری به نام ارهارد لورتان در سال ۱۹۹۵ بدون بهره‌گیری از کپسول اکسیژن موفق به فتح ۱۴ قلهٔ هشت‌هزارمتری شود. همچنین پورپا تاشی نپالی رکورددار فتح ۱۴ قله با ۲۶ صعود در خلال سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۱ است و پس از او، خوانیتو اویارزابال با ۲۵ صعود در فاصلهٔ سال‌های ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۱ در جایگاه دوم قرار دارد.[12]

ایتالیا با ۵ کوهنورد، شمار بیشترین صعود به تمامی هشت‌هزارمتری‌ها را دارد و پس از آن کره جنوبی با ۴ کوهنورد و قزاقستان، لهستان و اسپانیا با ۳ کوهنورد قرار گرفته‌اند. نخستین زنی که مدعی صعود به هر ۱۴ قله شد اوه اون سان کره‌ای بود که بنا بر ادعای او، آناپورنا آخرین قلّه‌ای بود که وی در تاریخ ۲۷ آوریل سال ۲۰۱۰ فتح کرد.[13] اما صحّت این ادعا مورد تردید گروه‌های مختلف قرار گرفت و حتی فدراسیون کوه‌نوردی کرهٔ جنوبی نیز اعلام کرد که ادعای فتح قلهٔ کانگچنجونگا توسط او در سال ۲۰۰۹ نامحتمل است.[14] همچنین ادورن پاسابان، کوهنورد رقیب او نیز این صعود را پیشتر مورد تردید قرار داده بود و در نهایت در سال ۲۰۱۰ نام ادورن پاسابان به عنوان نخستین کوهنورد زنی که موفق به صعود به هر ۱۴ قلهٔ هشت‌هزارمتری شده بود اعلام شد. همچنین در اوت ۲۰۱۱، گرلینده کالتنبرونر اتریشی نخستین زنی شد که هر ۱۴ قلهٔ هشت‌هزارمتری را بدون استفاده از کپسول اکسیژن فتح کرد.[15][16] عظیم قیچی‌ساز تنها هیمالیانورد ایرانی است که توانسته به همه چهارده قله بالای هشت‌هزارمتری صعود کند. همه صعودهای وی بدون استفاده از کپسول اکسیژن و شرپا انجام گرفت.[17]


فاتحان همه ۱۴ قله هشت‌هزارمتری

فهرست کوهنوردانی که همه ۱۴ قلهٔ بالای هشت هزار متر را فتح کرده‌اند در جدول زیر آمده‌است. کوهنوردانی که همه ۱۴ قله را بدون استفاده از کپسول اکسیژن فتح کرده‌اند در ستون دوم مشخص شده‌اند.

به ترتیب
زمان[18]		 بدون استفاده از
کپسول اکسیژن
(به ترتیب)		 نام سال‌ها سال تولد سن ملیت
۱ ۱ رینولد مسنر ۱۹۷۰–۱۹۸۶ ۱۹۴۴ ۴۲ ایتالیایی
۲ یرزی کوکوچکا ۱۹۷۹–۱۹۸۷ ۱۹۴۸ ۳۹ لهستانی
۳ ۲ ارهارد لورتان ۱۹۸۲–۱۹۹۵ ۱۹۵۹ ۳۶ سوئیسی
۴ [19] کارلوس کارسولیو ۱۹۸۵–۱۹۹۶ ۱۹۶۲ ۳۳ مکزیکی
۵ کریستف ویلیچکی ۱۹۸۰–۱۹۹۶ ۱۹۵۰ ۴۶ لهستانی
۶ ۳ خوانیتو اویارزابال ۱۹۸۵–۱۹۹۹ ۱۹۵۶ ۴۳ اسپانیایی
۷ سرجیو مارتینی ۱۹۸۳–۲۰۰۰ ۱۹۴۹ ۵۱ ایتالیایی
۸ پارک یانگ سوک ۱۹۹۳–۲۰۰۱[20] ۱۹۶۳ ۳۸ کره‌ای
۹ هونگ-گیل اوم ۱۹۸۸–۲۰۰۱ ۱۹۶۰[21] ۴۰ کره‌ای
۱۰ ۴ آلبرتو اینوراتگی ۱۹۹۱–۲۰۰۲[22] ۱۹۶۸ ۳۳ اسپانیایی
۱۱ وانگ-یونگ هان ۱۹۹۴–۲۰۰۳ ۱۹۶۶ ۳۷ کره‌ای
۱۲ ۵[23] اد ویستورز ۱۹۸۹–۲۰۰۵ ۱۹۵۹ ۴۶ آمریکایی
۱۳ ۶[24][25][26] سیلویو موندینلی ۱۹۹۳–۲۰۰۷ ۱۹۵۸ ۴۹ ایتالیایی
۱۴ ۷[27] ایوان والجو ۱۹۹۷–۲۰۰۸ ۱۹۵۹ ۴۹ اکوادوری
۱۵ ۸[28] دنیس اوروبکو ۲۰۰۰–۲۰۰۹ ۱۹۷۳ ۳۵ قزاقستانی
۱۶ رالف دوجموویتس ۱۹۹۰–۲۰۰۹ ۱۹۶۱[29] ۴۷ آلمانی
۱۷ ۹ ویکا گوستاوسون ۱۹۹۳–۲۰۰۹ ۱۹۶۸ ۴۱ فنلاندی
۱۸[30] اندرو لاک ۱۹۹۳–۲۰۰۹ ۱۹۶۱[31] ۴۸ استرالیایی
۱۹ ۱۰ ژوآئو گارسیا ۱۹۹۳–۲۰۱۰ ۱۹۶۷ ۴۳ پرتقالی
۲۰[32] پیوتر پوسترنیک ۱۹۹۰–۲۰۱۰ ۱۹۵۱ ۵۸ لهستانی
۲۱[33] ادورن پاسابان ۲۰۰۱–۲۰۱۰ ۱۹۷۳ ۳۶ اسپانیایی
۲۲[34] آبل بلانک ۱۹۹۲–۲۰۱۱[35][36] ۱۹۵۴ ۵۶ ایتالیایی
۲۳ مینگما شرپا ۲۰۰۰–۲۰۱۱[35] ۱۹۷۸ ۳۳ نپالی
۲۴ ۱۱ گرلینده کالتنبرونر ۱۹۹۸–۲۰۱۱[35] ۱۹۷۰ ۴۰ اتریشی
۲۵ واسیلی پیوتسوف ۲۰۰۱–۲۰۱۱[35] ۱۹۷۵ ۳۶ قزاقستانی
۲۶ ۱۲ مقصود ژومایو ۲۰۰۱–۲۰۱۱[35] ۱۹۷۷ ۳۴ قزاقستانی
۲۷ جائه-سو کیم ۲۰۰۰–۲۰۱۱[35] ۱۹۶۱ ۵۰ کره‌ای
۲۸[37] ۱۳ ماریو پانزری ۱۹۸۸–۲۰۱۲ ۱۹۶۴ ۴۸ ایتالیایی
۲۹[38] هیروتاکا تاکئوچی ۱۹۹۵–۲۰۱۲[38] ۱۹۷۱ ۴۱ ژاپنی
۳۰ چهانگ داوا شرپا ۲۰۰۱–۲۰۱۳[35] ۱۹۸۲ ۳۰ نپالی
۳۱ ۱۴ کیم چانگ-هو ۲۰۰۵–۲۰۱۳[35] ۱۹۷۰ ۴۳ کره‌ای
۳۲ جورج اگوچیگال ۲۰۰۲–۲۰۱۴[39] ۱۹۶۸ ۴۵ اسپانیایی
۳۳ ۱۵ رادک جاروش ۱۹۹۸–۲۰۱۴[35] ۱۹۶۴ ۵۰ چکی
۳۴/۳۵ ۱۶/۱۷ نیوس مروی ۱۹۹۸–۲۰۱۷[40][41] ۱۹۶۱ ۵۵ ایتالیایی
۳۴/۳۵ ۱۶/۱۷ رومانو بنت ۱۹۹۸–۲۰۱۷[40][41] ۱۹۶۲ ۵۵ ایتالیایی
۳۶ پیتر هامور ۱۹۹۸–۲۰۱۷[42] ۱۹۶۴ ۵۲ اسلواکیایی
۳۷ ۱۸ عظیم قیچی‌ساز ۲۰۰۸–۲۰۱۷[43] ۱۹۸۱ 38 ایرانی

نگارخانه
مقایسهٔ ارتفاع هشت‌هزارمتری‌ها (رنگ قرمز) با هفت قله و هفت قله دوم.

پانویس
  1. Geographical facts and first ascents information of the Main 8000ers http://www.8000ers.com/cms/en/8000ers-mainmenu-205.html
  2. Juralski, Eberhard. Complete ascent - fatalities statistics of all 14 main 8000ers. Statistics through 16 June 2008.

  3. "General Info". 8000ers.com. Retrieved 2014-02-21.
  4. "Stairway to heaven". The Economist. 29 May 2013. Retrieved 2015-09-07As of March 2012
  5. http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-28500721 K2 lies in Pakistan, near the northern border with China.
  6. Pakistan-China border agreement
  7. K2, China/Pakistan
  8. K2: Some background and History
  9. Encyclopædia Britannica
  10. K2 بایگانی‌شده در ۷ نوامبر ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  11. https://www.theguardian.com/world/2000/jul/13/lukeharding
  12. «Preliminary stats: Himalaya and Everest 2011 spring review». Everest K2 News Explorersweb. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲.
  13. «Oh Eun-Sun summits Annapurna - becomes the first woman 14x8000er summiteer!». Everest K2 News Explorersweb. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲.
  14. «Korean Alpine Federation questions Miss Oh's Kangchenjunga 2009 summit». Everest K2 News Explorersweb. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲.
  15. «Austrian woman claims Himalayas climbing record». BBC News. ۲۳ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲.
  16. «Austrian is first woman to scale 14 peaks without oxygen». asiaone. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲.
  17. «ExWeb Oh Eun-Sun report, final: Edurne Pasaban takes the throne». Everest K2 News Explorersweb. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲.
  18. "Climbers - First 14". 8000ers.com. 2012-05-26. Retrieved 2014-02-21.
  19. Carlos Carsolio required emergency oxygen on his descent from Makalu in 1988.
  20. Coley, Mariah. "Koreans Missing on Annapurna Presumed Dead". Alpinist.com. Retrieved 9 November 2011.
  21. EverestNews2004.com, News (age calculated: in 2004 Hong-Gil Um was 44). "Mr. Um Hong Gil has bagged his 15th 8000 meter peak". Archived from the original on 21 June 2009. Retrieved 2008-11-30.
  22. Kukuxumusu, Spanish News. "Alberto Iñurrategi achieves his fourteenth "eight thousand meters"". Archived from the original on 21 June 2009. Retrieved 2008-11-30.
  23. "Best of ExplorersWeb 2005 Awards: Ed Viesturs and Christian Kuntner". Mounteverest.net. Archived from the original on 22 December 2008. Retrieved 2008-11-30. ...the American climber became one of only five men in the world to accomplish the quest entirely without supplementary oxygen.
  24. Mounteverest.net. "The wolf is back: Gnaro bags Baruntse". Archived from the original on 28 October 2008. Retrieved 2008-11-30. Last year, Silvio 'Gnaro' Mondinelli broke the haunted 13 when he summited the last peak on his list of 14, 8000ers - becoming only the 6th mountaineer in the world to have bagged them all without supplementary oxygen.
  25. "The day after: Silvio Mondinelli, Broad Peak and all 14 8000m summits". PlanetMountain.com. Retrieved 2008-11-30. 13/07 interview with Silvio Mondinelli after the summit of his 14th 8000m peak without supplementary oxygen.
  26. "The 14th knight: Ecuadorian Ivan Vallejo is ready to continue". Mounteverest.net. Archived from the original on 11 May 2008. Retrieved 2008-11-30. Implied in text: ...Following Italian Silvio "Gnaro" Mondinelli last year and American Ed Viesturs in 2005, Ivan also became only the seventh mountaineer in the world to have done them all without supplementary oxygen.
  27. "The 14th knight: Ecuadorian Ivan Vallejo is ready to continue". Mounteverest.net. Archived from the original on 11 May 2008. Retrieved 2008-11-30. ...Ivan also became only the seventh mountaineer in the world to have done them all without supplementary oxygen.
  28. "Denis Urubko, Cho Oyu and all 14 8000m peaks". PlanetMountain.com. Retrieved 2009-05-18.
  29. "Ralf Dujmovits". Ralf-dujmovits.de. Archived from the original on 15 July 2010. Retrieved 2010-04-14.
  30. "Summit 8000 - Andrew Lock's quest to climb all fourteen of the highest mountains in the world". Andrew-lock.com. Retrieved 2010-04-14.
  31. "Australia's Most Accomplished Mountaineer". Andrew Lock. 2009-10-02. Archived from the original on 21 July 2013. Retrieved 2010-04-14.
  32. "Piotr Pustelnik summits Annapurna - bags the 14x8000ers!". Explorersweb.com. Retrieved 2014-02-21.
  33. "Shisha Pangma: Edurne Pasaban summits - completes the 14x800ers". Explorersweb.com. Retrieved 2014-02-21.
  34. "Abele Blanc summits Annapurna and all 8000ers". Planetmountain.com. Retrieved 2014-02-21.
  35. "Climbers - First 14, updated table on 8000ers.com". 8000ers.com. Retrieved 2014-02-21.
  36. "Everest - Mount Everest by climbers, news". Mounteverest.net. 2005-05-18. Archived from the original on 8 July 2012. Retrieved 2014-01-21.
  37. "Mario Panzeri: sono in cima! E finalmente sono 14 ottomila". Montagna.tv. Archived from the original on 2 November 2013. Retrieved 2014-02-21.
  38. "日本人初の快挙、8000m峰14座登頂 竹内洋岳". Nikkei.com. Retrieved 2014-02-21.
  39. "Climbers - First 14". 8000ers.com. 2014-08-13. Retrieved 2014-08-13.
  40. "Nives Meroi and Romano Benet summit Annapurna, their 14th 8000er". PlanetMountain.com. Retrieved 2017-05-11.
  41. "Nives Meroi in Roman Benet preplezala 14 osemtisočakov". Sta.si. Retrieved 2017-05-11.
  42. "Pokoril všetky osemtisícovky". skrsi.rtvs.sk. 2017-05-16. Retrieved 2017-05-17.
  43. "قیچی‌ساز حماسه ساز شد/کوهنورد تبریزی به هشت هزاری‌ها پیوست". yjc. 2017-05-19. Retrieved 2017-05-19.

منابع
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.