مواد رنگزا

مواد رنگزا (به انگلیسی: dye یا dyestuff) در تعریف کلی موادی هستند که قابلیت رنگ کردن مواد دیگر را دارند. مواد رنگزا با ایجاد یک پیوستگی فیزیکی یا شیمیایی با ماده مورد هدف، ترکیب می‌گردند. رنگ‌های نقاشی (هنر)، رنگ‌های نقاشی ساختمانی، رنگ‌های مورد استفاده در رنگرزی و چاپ کالای نساجی، رنگ‌های مورد استفاده در آرایشگاه‌ها همگی جزء مواد رنگزا محسوب می‌شوند.

مواد رنگزا
تمشک ماده رنگزای طبیعی
فرمول مولکولی یک ماده رنگزای اسیدی
رنگرزی


عناصر نخستین فرآیند

مواد رنگزا
مواد رنگزای طبیعی
مواد رنگزای مصنوعی
رنگدانه
مواد کمکی در رنگرزی

مواد رنگزای طبیعی

دسته‌ای از گیاهان دارای رنگینه‌ها یی با ثبات عالی و متوسط هستند و در رنگرزی سنتی نقش مؤثری دارند.[1] روناس، اسپرک، نیل، گل بابونه، برگ انگور عسگری، چغندر، پوست پیاز، برگ درخت توت، وسمه، گل رنگ، گل جعفری، برگ انجیر، پوست انار، بلوط، پوست گردو، هلیله، سماق، زعفران، جا شیر و غیره از گیاهانی هستند که در ایران یافت شده و از مواد رنگزای آن‌ها در رنگرزی استفاده می‌شده‌است.[2][3][4]

مواد رنگزای مصنوعی

اکثر مواد رنگزای استفاده شده مثل رنگ موی سر، رنگ‌های ساختمانی، رنگ‌های صنعتی، رنگ‌های هنری و غیره همگی جزء مواد رنگزای مصنوعی محسوب می‌شوند. مواد رنگزای مصنوعی را به طور کلی بر پایه خواص آن‌ها و ساختمان شیمیایی مواد طبقه بندی می‌کنند.[5][6]

جستارهای وابسته

منابع

  1. پوراندخت نیرومند (۱۳۸۹آموزش هنر قالیبافی، تهران: نشر بازتاب، شابک ۹۶۴-۶۳۹۴-۰۲-۷
  2. "رنگرزی با مواد رنگزای طبیعی". باشگاه مهندسان ایران. Archived from the original on ۳۱ مارس ۲۰۱۴. Retrieved ۱۴ سپتامبر. Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  3. داود امیری (فروردین ۱۳۸۷رنگرزی طبیعی و استخراج رنگدانه از گیاه اسپرک، شباهنگ، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۷۳۲-۵۳-۱
  4. روفیا توفیقی، گیاهان رنگزا
  5. منصور ورزی (۱۳۵۵هنر و صنعت قالی در ایران، انتشارات رز
  6. Cannon - John, Margaret - «Dye Plants and Dying» - Herbert Press - London - ۱۹۹۴.، Cannon - John, Margaret - «Dye Plants and Dying» - Herbert Press - London - ۱۹۹۴.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.