مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور

مرکز اسناد و کتابخانهٔ ملی منطقهٔ غرب کشور در شهریور ۱۳۷۱ در شهر همدان تأسیس شد. این مرکز برای جمع‌آوری و نگهداری اسناد تاریخی استان‌های کرمانشاه، ایلام، کردستان، لرستان و همدان برنامه‌ریزی و راه‌اندازی شده‌است.[2]

مرکز اسناد و کتابخانهٔ ملی منطقهٔ غرب کشور در شهر همدان، میدان جهاد، خیابان میرزاده عشقی، ابتدای خیابان رکنی قرار دارد.[3]

ساختمان مرکز اسناد و کتابخانهٔ ملی غرب کشور به سیستم هوشمند اعلان و اطفای حریق هوشمند آدرس‌پذیر مجهز است.[4]

• ارزشیابی اسناد
• فهرست نویسی
• اطلاع رسانی و پژوهش
• تاریخ شفاهی
• کتابخانه
• فناوری اطلاعات[2]

در مرکز اسناد غرب کشور مجموعه‌های خطی بسیاری وجود دارند که ضمن ارسال به کتابخانه ملی ایران در تهران، تحت عملیات آزمایشگاهی و میکروب‌زدایی قرار گرفته‌اند تا از سرعت نابودی آن‌ها کاسته شود. این مرکز اقدام برای آفت‌زدایی، انجام عملیات آزمایشگاهی، مرمت، نگهداری اصولی در مخازن تحت کنترل میکروبی، دیجیتال‌سازی و اطلاع‌رسانی اسناد را بر عهده دارد.[5]

برخی از آثار، تصاویر و اسناد محمدهادی تالهی به مرکز اسناد غرب کشور اهدا شد.[6] همچنین منابع آرشیوی هلال احمر همدان از قبیل فیلم، صوت، عکس، گزارش های سالانه و فصلی، گزارش برگزاری برنامه های ملی و منطقه ای و مجموعه مکاتبات مربوط به حوادث طبیعی به مرکز اسناد غرب کشور منتقل شده‌است.[7] مرکز اسناد غرب کشور با اعزام کارشناسان خود بایگانی راکد تمامی ادارات دولتی ۵ استان بزرگ غرب کشور را مورد ارزشیابی قرار می‌دهد. این اسناد پس از ارزشیابی غربال شده و اسناد دارای ارزش نگهداری، پس از انتقال، تحت اقدامات تخصصی و آسیب‌زدایی قرار گرفته و اطلاعات آنها وارد سیستم یکپارچه «رسا» می‌شود. علاوه بر این‌ها نمونهٔ کتب منتشرشده از سوی ناشران استان‌چای غرب کشور، و نیز پایان‌نامه‌های مقطع کارشناسی ارشد و دکترا، نشریات و منابع غیر کتابی در این ۵ استان در مرکز اسناد غرب کشور آرشیو و نگهداری می‌شود.[8]

مرکز اسناد غرب کشور فعالیت‌هایی را برای ثبت تاریخ شفاهی همدان و دیگر استان‌های غرب کشور انجام داده‌است. از جملهٔ آن‌چا می‌توان به ثبت تاریخ شفاهی تاریخ پست، تلگراف و تلفن استان همدان اشاره کرد.[9] همچنین در رابطه با رخداد قیام دانش‌آموزان شهر همدان در ۳۰ مهر ۱۳۵۷ در اعتراض به حکومت پهلوی نیز با برخی از حاضران در آن اعتراضات مصاحبه شده و به صورت کتاب منتشر شده‌است.[1] گردآوری تاریخچهٔ دانشگاه‌های استان همدان از دیکر فعالیت‌های این مرکز بوده‌است.[10] در راستای این فعالیت‌ها تاکنون با ۲۷۷ نفر از شخصیت‌های مطرح ۵ استان غرب ایران مصاحبهٔ تاریخ شفاهی انجام شده‌است.[8]

مرکز اسناد غرب کشور نتایج تحقیقات تاریخ شفاهی را به صورت کتاب گردآوری و منتشر می‌کند. در سال ۱۳۹۶ سه عنوان کتاب با عناوین «در پرتگاه حادثه» زندگینامه و خاطرات علی‌اکبر اعتماد، «فرهنگ عامیانه مردم همدان» به روایت میرزا علی‌اکبر محمدی وثاق و «گردش تصویر» شامل زندگی‌نامه و خاطرات مسعود جعفری جوزانی منتشر شده‌است.[8]

• خبرگزاری صدا و سیما: آشنایی با مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور در همدان.