ساختمان کتابخانه ملی تبریز
ساختمان کتابخانه مرکزی مربوط به دوره پهلوی اول است و در تبریز، ضلع شمالی باغ گلستان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ آبان ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۴۹۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[1]
| ساختمان کتابخانه مرکزی | |
|---|---|
| نام | ساختمان کتابخانه مرکزی |
| کشور | ایران |
| استان | استان آذربایجان شرقی |
| شهرستان | تبریز |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | خانه، کتابخانه، ساختمان |
| دیرینگی | دوره پهلوی اول |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره پهلوی اول |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۲۴۹۸ |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۶ آبان ۱۳۷۸ |
تاریخچه ساختمان قدیمی خانه هنر تبریز
ساختمان قدیمی کتابخانه ملی تبریز، در ضلع شمالی پارک باغ گلستان روبروی هنرستان وحدت واقع شده‌است که این پارک در اوائل حکومت پهلوی در محل قبرستان گجیل بنا شده‌است، در منطقه‌ای بنام مقبره العرفا، چنان‌که {منطقه سرخاب (مقبره الشعرا) و منطقه چرنداب (مقبره الحکما) }می‌باشد… ساخت ساختمان سنگی فوق همزمان با عمارت شهرداری تبریز از سال ۱۳۱۴ آغاز و در سال ۱۳۱۸ نخستین بار برای انجمن شهر مورد استفاده قرار گرفت. پلان ساختمان دارای سه ناو می‌باشد که ناو میانی به عنوان سالن و ناوهای جنوبی و شمالی به اتاق‌های مورد نیاز اختصاص یافته بود بدنه بیرونی از نوع سنگ محلی اسپروخوان ودارای حجاری‌های چشمگیری می‌باشد که از لحاظ معماری شبیه و در بیشتر موارد همشکل عمارت شهرداری است مخصوصاً طاقهای پنجره‌ها و کنگره‌هایی با نقش گل در انتهای دیوارها که می‌توان به عنوان تکه جداشده ساختمان شهرداری از آن یاد کرد. این ساختمان در سال ۱۳۷۸در فهرست آثارملی ایران ثبت گردیده است و در زمینی محصور به مساحت ۳۰۰۰ متر مربع وبا زیر بنایی در حدود ۲۸۶۰ متر مربع ساخته شده و قرار دارد. در طول سال‌ها از زمان احداث این بنا همانطوریکه اشاره شد علاوه بر انجمن شهر چندین بار تغییر کاربری داده و به عنوان باشگاه شهرداری. باشگاه افسران. وتالار پذیرایی و مراسم در رژیم سابق و بعد از انقلاب نهاد کمیته انقلاب اسلامی و محیط زیست تا اینکه از سال ۱۳۶۰بعداز تخریب ساختمان کتابخانه مرکزی در سه راه طالقانی تبریز توسط شهرداری تبریز، به عنوان کتابخانه مرکزی تبریزاز طرف شهرداری به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار گردید و مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این بنا در طی این سال‌ها چندین بار توسط اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشگری استان مورد مرمت و باز سازی قرارگرفته‌است موجودی این ساختمان در سال ۱۳۷۸ همزمان با افتتاح ساختمان مرکزی تبریز به چهارراه لاله انتقال یافت. عمارت باغ گلستان که امروزه زیر نظر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آذربایجان شرقی می‌باشد و در چند سال گذشته مورد بازسازی و احیای مجدد قرار گرفته‌است تا اینکه به همت مسئولین این اداره کل در اسفند ماه ۱۳۸۵ با افتتاح موزه کاریکاتور در قسمت غربی این ساختمان که اولین موزه در خاورمیانه وآسیا و پنجمین در دنیا می‌باشد، دوباره مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در حال حاضر کل مجموعه ساختمان با نام (خانه هنر تبریز) دارای امکاناتی از قبیل ۳ سالن جهت نگارخانه و برپائی نمایشگاه‌های هنری باظرفیت ۱۵۰ تابلو. یک سالن آمفی تئاتر با معماری قدیمی و گچبری‌ها ی منحصربه‌فرد جهت اجرای تئاتر. موسیقی و همایش‌های فرهنگی و هنری با ظرفیت بیش از ۳۵۰ نفر و یک سالن جنبی انتظار ۲ عدد سالن ویدئو آرت و نقدو بررسی با ظرفیت هرکدام ۶۰نفر در زیر زمین قسمت غربی ساختمان با معماری و سبک سنتی که مورد استفاده هنرمندان و هنردوستان شهر و استان قرار گرفته‌است.
جستارهای وابسته
منابع
- «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.