محمدجعفر عزیزی
محمد جعفر عزیزی (۱۳۳۳ در کرمانشاه - ۲۸ مرداد ۱۳۵۸ در کرمانشاه)، یک فعال سیاسی کمونیست کرد اهل ایران بود که در ۲۸ مرداد ۱۳۵۸ به اتهام «فساد فی‌الارض» و «محاربه با خدا و رسول خدا» به دستور صادق خلخالی به همراه ۱۰ فعال سیاسی دیگر در زندان دیزل آباد کرمانشاه اعدام شد.[1]
| محمدجعفر عزیزی | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۳۳۳ کرمانشاه |
| درگذشت | ۲۸ مرداد ۱۳۵۸ زندان دیزل آباد، کرمانشاه |
| مدفن | نامعلوم |
| محل زندگی | پاوه، استان کرمانشاه |
| پیشه | کارمند سازمان تأمین اجتماعی |
| سال‌های فعالیت | ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۸ |
| کارهای برجسته | مشارکت در انقلاب ۱۳۵۷ ایران علیه رژیم پهلوی مشارکت در شورش ۱۳۵۷ کردها در ایران |
| دوره | انقلاب بهمن |
| مکتب | مارکسیسم، مارکسیسم-لنینیسم |
زندگی
محمد جعفر عزیزی در سال ۱۳۵۸ به دنیا آمد. در رابطه با زندگی او تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ اطلاعاتی در دست نیست. وی در هنگام شورش ۱۳۵۷ کردها در ایران که منجر به صدور فرمان حمله به کردستان شد، کارمند سازمان تأمین اجتماعی پاوه در استان کرمانشاه بود. وی اگرچه دارای گرایش سیاسی چپ بود، اما در هیچ سازمان و حزبی عضویت نداشت. محمد جعفر عزیزی مجرد بود و با مادرش زندگی می‌کرد.[1]
دستگیری و بازداشت
به دنبال صدور فرمان حمله به کردستان، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی به شهرهای کردستان سرازیر شدند. با آغاز موج بازداشت فعالان سیاسی کمونیست، نیروهای پاسدار روز ۲۷ مرداد ۱۳۵۸ به منزل محمد جعفر عزیزی در پاوه حمله کرده و وی را دستگیر کردند. در این حمله مادر محمد جعفر عزیزی به نام «رعنا عزیزی» که در برابر پاسدارها مقاومت کرده و قصد داشت جلوی بازداشت تنها پسرش را بگیرد، با شلیک گلوله کشته شد.[1]
اعدام
محمد جعفر عزیزی که خودش نیز در هنگام بازداشت با شلیک گلوله زخمی شده‌بود، به کرمانشاه و زندان دیزل‌آباد منتقل شد. او تا هنگام تیرباران شدن چند ساعت در زندان بود. محمد جعفر عزیزی در نهایت در ساعت ۱:۳۰ پس از نیمه شب در زندان دیزل‌آباد کرمانشاه به همراه ۱۰ تن دیگر بدون محاکمه و به اتهام «فساد فی الارض و محاربه با خدا و رسول خدا» تیرباران شد.[1] (ساعت اعدام همچنین ۲:۴۰ دقیقه نیز ذکر شده‌است)
اگرچه محمد جعفر عزیزی یک فعال سیاسی مستقل بود و در هیچ حزبی عضویت نداشت و ۱۰ نفر دیگر نیز برخی در سازمان‌های مختلف چپگرا عضویت داشتند، اما رادیو و روزنامهٔ کیهان از ۱۱ نفر اعدامی به عنوان «یازده نفر از مهاجمین و سران حزب دموکرات کردستان» نام برد. علی رازی‌زاده «شایعاتی در مورد اعدام بدون محاکمه چپی‌ها» را تکذیب کرد. (کیهان ۲۸ مرداد ۵۸) اگرچه در گزارش روزنامهٔ کیهان به تاریخ ۱ شهریور ۱۳۵۸ به «بازجویی و شهادت شهود» اشاره شده‌است، اما از محتوای این بازجویی و شهادت شهود چیزی ذکر نشده‌است.[1]
نشریه کار در خبر واقعه نوشته‌بود که از ۱۱ نفر اعدامی، پیش از اعدام نزدیک به ۳ لیتر خون گرفته شده و برای پاسدارها به پاوه فرستاده شده‌است.[2] خبر اعدام محمد جعفر عزیزی در روزنامهٔ کیهان به تاریخ ۳ مهر ۱۳۵۸ اعلام شد، اما نام او به اشتباه «محمد صفر عزیزی» درج شد و به همین دلیل برخی او را به این نام می‌شناسند.[1]
منابع
- بنیاد عبدالرحمن برومند: یک سرگذشت: محمد جعفر عزیزی؛ بازدید در ۶ شهریور ۱۳۹۶.
- هرمز هم جاودانه شد. یادنامهٔ هرمز گرجی‌بیانی، کرمانشاه؛ ۱۳۵۸. ص۴۱