فغانیش

یاری فغانیش به پیروز یزدگرد در تاریخ طبری چنین آمده است:« هرمز پس از مرگ پدر به پادشاهی رسید و فیروز از وی گریخت و به دیار هیطالیا رفت و قصه خویش و برادرش را با پادشاه آنجا فرو خواند و گفت که پادشاهی حق اوست و تقاضا کرد سپاهی بدو بدهد که به کمک آنها با هرمز پیکار کند و پادشاهی پدر را بگیرد و با کمک سپاه او با هرمز بجنگید و وی را بکشت و سپاهش را بپراکند و بر پادشاهی تسلط یافت»[4].

در کتاب غررالسیر ثعالبی[5] از کمک خواستن پیروز یزدگرد از فغانیش سخنی به میان نیامده است اما از جنگ دو برادر سخن می‌گوید و قحطی گسترده چندین ساله را به جنگ دو برادر نسبت می‌دهد:« و سپس[ فیروز ] به گاه درآمد و افسر برسر نهاد لیکن آسمان از بارش، زفتی کرد و زمین برکتش را از یاد برد. بادهاییکه دهش و مهر خدا را با خود می‌آورد، از وزیدن فروماند و آبها و زمین فرو رفت و چشمه‌ها بخوشید و کشتزارها خشکید و درختان بار ندادند و آسمان خشکسالی آورد و کار بر مردم دشوار گردید و قحطی به درازا کشید و گرسنگی هفت سال بپایید چنان که از خشکسالی روزگار یوسف علیه السلام درگذشت[6].»

ستیز دو برادر در شاهنامه فردوسی چنین آمده است :

همچنان که دیده می‌شود، کمک خواستن پیروز یزدگرد از پادشاه هیطالیه در هر دو متن تاریخ طبری و شاهنامه فردوسی آمده است، هیچ یک از دو کتاب تاریخ طبری و شاهنامه ثعالبی به واگذاری دو شهر اشاره نکرده است. انتهای داستان از دید شاهنامه فردوسی با هر دو کتاب شاهنامه ثعالبی و تاریخ طبری کاملاً متفاوت است.

بنا بر شاهنامه فردوسی فغانیش تا دوره خسرو انوشیروان زنده بود. فغانیش با انوشیروان رابطه خوبی داشت و از انوشیروان با عنوان فردی با خرد یاد می‌کند.

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «[https://en.wikipedia.org/wiki/Faghanish?wprov=sfla1

عنوان = faghanish]». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳ April ۲۰۲۱.

• فهرست شخصیت‌های شاهنامه