فتح بغداد (۱۶۲۳)

فتح بغداد (۲۵ ژانویه ۱۶۲۳ میلادی برابر با ۵ بهمن ۱۰۰۱ خورشیدی) نبردی بود که بین قرچغای خان سردار سپاه شاه عباس یکم و نیروهای عثمانی حاکم بر شهر بغداد روی داد. این شهر مدت ۹۰ سال و از زمان شاه طهماسب در اختیار امپراطوری عثمانی بود. لشکر عثمانی در جبهه‌های مختلف و در دروازه شهر بغداد از قوای ایرانی شکست خورده و بغداد به دست شاه عباس می‌افتد.

فتح بغداد
زمان ۲۵ ژانویه ۱۶۲۳ میلادی (۵ بهمن ۱۰۰۱ خورشیدی)
مکان بغداد
مختصات
نتیجه پیروزی ایران و فتح بغداد
علت جنگ اختلاف مرزی و باز پس‌گیری شهر که از سال ۱۵۳۳ میلادی (۹۱۲ خورشیدی) به تصرف عثمانی در آمده بود.
جنگندگان
سپاه ایران سپاه عثمانی
فرماندهان
شاه عباس یکم صفوی
قرچغای خان
مراد چهارم شاه عثمانی
حسن پاشا   (حکمران موصل)
بکرسو باشی   (دژبان و حاکم بغداد)
تلفات
در این حمله، عمارات، مدارس و زیارتگاه‌های اهل سنت شامل مساجد گیلانی و ابوحنیفه آسیب دید.[1]

پیش زمینه

شاه عباس یکم از مدت‌ها پیش در اندیشه باز پس گیری شهر بغداد بود. بغداد از سال ۱۵۳۳ میلادی (۹۱۲ خورشیدی) و در دهمین سال پادشاهی شاه طهماسب یکم به تصرف امپراطوری عثمانی درآمده بود، با توجه به شرایط ضعیف دربار عثمانی، شاه عباس یکم هنگامه حمله به بغداد را مناسب دید.

نامه شاه عباس به حاکم عثمانی بغداد

وی نامه‌ای برای بکرسو باشی نوشت و او را به منصب استانداری و عنوان خان مفتخر نمود. اما بکرسو باشی، که به قدرت و حکومت مستقل خویش امیدوار بود، با فرستاده شاه عباس از در نیرنگ درآمد و حتی در اندیشه کشتن فرستاده شاه عباس برآمد. سرانجام، به قلعه‌داری پرداخت و مقاومت در برابر سپاه ایران را برگزید.

سقوط بغداد

در همان حال ندا رسید که سپاه حسن پاشا حکمران موصل برای مقابله با ارتش صفوی عازم بغداد است. شاه عباس یکم فرمان یورش داد و سپاهیان ایران از هر جهت به دژ بغداد تاختند و در زمانی کوتاه آن را به تصرف خویش درآوردند و حاکم بغداد و دستیاران او را کشتند. حسن پاشا هم در جبهه‌ای دیگر و در یکی از قلعه‌های نزدیک بغداد، از سپاه ایران شکست خورد و خود به همراه شماری از سپاهیانش نابود شدند.

عقب نشینی به آسیای صغیر

سقوط بغداد پادگان شهرهای موصل، کرکوک و زور را متزلزل کرد و بسیاری از ارتشیان عثمانی از این دژها به آسیای صغیر عقب نشینی کردند و این شهرها به تصرف ایران در آمد.

پانویس

منابع

  • غفوری، علی (۱۳۸۸). جنگهای ایران، از مادها تا به امروز. انتشارات اطلاعات. شابک ۹۷۸۹۶۴۴۲۳۷۳۸۶.
  • دانشناه رشد، تصرف بغداد توسط شاه عباس بزرگ
  • ایران عصر صفوی، سیوری صفحه ۸۶.
  • تاریخ امپراطوری عثمانی، پور گشتال صفحه ۱۸۷۰.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.