عقاب طلایی
عقاب طلایی (نام علمی: Aquila chrysaetos) از بهترین پرندگان از لحاظ شکار در نیم‌کره شمالی شناخته شده‌است. مانند تمام عقابان، عقاب طلایی نیز به خانوادهٔ عقابیان تعلق دارد.
| عقاب طلایی | |
|---|---|
 | |
| عقاب طلایی، Golden Eagle | |
| وضعیت بقا | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پرنده |
| تیره: | عقابیان |
| سرده: | عقاب (سرده) |
| گونه: | A. chrysaetos |
| نام علمی | |
| Aquila chrysaetos | |
 | |
ویژگی ظاهری
رنگ این پرندگان قهوه‌ای تیره، به همراه پرهایی به رنگ قهوه‌ای روشن یا طلایی در سر و گردن است. به‌طور متوسّط طول بال‌های آن‌ها ۷ فوت (بیش از ۲ متر) و طول خود آن‌ها ۳ فوت (۱ متر) است. وزن آن به‌طور متوسط، ۳–۶/۵ کیلوگرم می‌باشد و صدای این پرنده به صورت صدای بلند شبیه «کلیاک – کلیاک kliak» شنیده می‌شود.[1]
این پرنده معمولاً در ارتفاع ۳۶۰۰ متری زندگی می‌کند و لانهٔ خود را بر روی درختان بلند، در صخره‌ها و غیره می‌سازد. عقاب طلایی به‌طور معمول سالی یک یا دو جوجه می‌آورد. این پرنده تمام عمر با جفت خود زندگی می‌کند. عقاب‌های طلایی ماده جثهٔ بزرگتری نسبت به جنس نر دارند. عقاب‌های طلایی به دلیل داشتن بال‌های بزرگ نیاز زیادی به بال زدن در آسمان ندارند و روی لایه‌های هوا سر می‌خورند.
سرعت معمولی این پرندگان ۹۳ کیلومتر می‌باشد[1] اما هنگام شیرجه زدن می‌توانند سرعتشان را تا ۳۲۰ کیلومتر بر ساعت افزایش دهند.[2]
عقاب طلایی بعضاً به عنوان بهترین پرنده در میان سایر عقابها و دیگر پرندگان شکاری شناخته شده‌است.[3]
شیوه زیست در جهان و ایران
جهان
عقاب طلایی با استفاده از چابکی و سرعت و همچنین با استفاده از پاشنه قدرتمند خود می‌تواند طعمه‌های کوچک خود از جمله خرگوش، موش کوهی(مارموت)، سنجاب زمینی و پستانداران بزرگ مانند روباه، گربه وحشی یا خانگی، بز کوهی و بچه آهوها را شکار کند. آن‌ها همچنین در مواقع کمیاب بودن شکار، مردار حیوانات و خزندگان را نیز می‌خورند.
عقاب‌های طلایی دارای شش زیر گونه در کل جهان می‌باشند. بزرگترین جثه را در این زیرگونه‌ها، عقاب‌های طلایی هیمالیایی دارند. طول متوسط بال‌هایشان ۲٫۲۱ متر است البته بزرگترین عقاب این گونه یک ماده با طول بال ۲٫۸۱ متر است. عقاب‌های طلایی در اطراف قطب شمال در اسکاتلند، اروپا (کوه‌های آلپ، اسپانیا، ایتالیا، یونان، رومانی، یوگسلاوی، سرتاسر سیبری) تا آسیا، ایران و آمریکا زادآوری دارد.
عقاب‌های طلایی، پنجه‌های بسیار محکم و قوی ای دارند و می‌توانند طعمه‌های تا وزن ۸ کیلوگرم را حمل کنند اما به گفتهٔ کارشناسان محیط زیست، این پرندگان توانایی بلند کردن طعمه‌های بسیار سنگین مانند بزکوهی و آهوها را نیز دارند.
در بعضی از کشورها نظیر مغولستان این پرنده را برای شکار آموزش می‌دهند. از آن جا که این پرنده قدرت شکارگری بسیار بالایی دارد، از عقاب طلایی برای شکار گرگ و روباه استفاده می‌کنند. عمر متوسط این عقابها در طبیعت ۳۰ سال است اما در اسارت تا ۳۶ سال هم عمر می‌کند زیرا در طبیعت با خطرهای گوناگونی مواجه هستند.[1]
ایران
در ایران نیز در بسیاری از مناطق مختلف کشور این حیوان وجود دارد در شهرهایی مانند اردبیل، یزد، آمل و کویرهای ایران و سایر شهرها از شمال غربی تا شرق کشور این عقاب یافت می‌شود.
زاد و ولد
معمولاً دو تخم می‌گذارند و در حدود ۴۵ روز روی تخم‌ها می‌خوابند. گاهی نرها جای ماده‌ها روی تخم‌ها می‌خوابند و ماده‌ها شکار می‌کنند.
منابع
- www.mizanonline.com https://www.mizanonline.com/fa/news/503506/عقاب-طلایی-گونه‌ای-ارزشمند-و-در-حال-انقراض-عقاب-طلایی-در-ایران-رو-به-انقراض-است. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۸. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - «سرعت سریعترین پرندگان جهان چقدر است؟». همشهری آنلاین. ۲۰۱۴-۰۴-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۸.
- Brown, L. (1976). Eagles of the World. David and Charles. ISBN 0-360-00318-4.
- عقاب طلایی، مشخصات ظاهری و زیستگاه، سایت علمی - خبری دامپزشکی و علوم حیوانات ایران.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Golden Eagle». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۰.