شهر خاموش

شهر خاموش (به انگلیسی: Silent City) آلبومی بی‌کلام از کیهان کلهر، موسیقی‌دان ایرانی، و بروکلین رایدر، کوارتت زهی آمریکایی است. این آلبوم در سبک‌های موسیقی کلاسیک و خاورمیانه‌ای در ۲۲ مرداد ۱۳۸۷ (۱۲ اوت ۲۰۰۸) توسط انتشارات موسیقی ورلد ویلج میوزیک[ی 1] در سطح بین‌المللی، و توسط انتشارات آوای خورشید در سطح ایران منتشر شد.

شهر خاموش
آلبوم استودیویی از
کیهان کلهر و بروکلین رایدر
انتشار۲۲ مرداد ۱۳۸۷
ضبط۱۳۸۵
استودیونوپ استودیو، ریور اج، نیوجرسی
ژانر
مدت
  • ۵۲:۵۹ – آوای خورشید
  • ۵۳:۰۱ – ورلد ویلیج'"`UNIQ--ref-۰۰۰۰۰۰۰۳-QINU`"'
ناشر
  • آوای خورشید (ایران)
  • ورلد ویلج (بین‌المللی)
تهیه‌کننده
گاه‌نگاری کیهان کلهر و بروکلین رایدر
ساز خاموش
(۱۳۸۶)		 شهر خاموش
(۱۳۸۷)		 تنها نخواهم ماند
(۱۳۹۱)
جلد منتشرشده در ایران

این آلبوم از ۴ قطعه که در مجموع ۵۳ دقیقه هستند، تشکیل شده‌است که قطعهٔ تقریباً ۳۰ دقیقه‌ایِ «شهر خاموش» به عنوان هستهٔ اصلی آلبوم شناخته می‌شود. ایدهٔ ابتدایی این مجموعه از سفارش دانشگاه هاروارد برای سازبندی و اجرای کوارتت زهی شکل گرفت و توسط کلهر و رایدر تصمیم بر اجرا و انتشار قطعات، تحت عنوان یک مجموعه به نام «شهر خاموش» گرفته شد.

این آلبوم در مجموع دیدگاه‌های مثبتی از جانب منتقدان دریافت کرد. کریستف رضاعی این آلبوم را تجربه‌ای موفق در زمینهٔ پیوند موسیقی شرقی و غربی خواند؛ نیویورک تایمز این مجموعه را «عبور کرده از منشور موسیقی خاورمیانه» دانسته و آل‌میوزیک ترکیب نوای کوارتت‌نوازی بروکلین رایدر با پیچیدگی ملودی کلهر را مسحورکننده خوانده‌است. شهر خاموش در جدول بهترین آلبوم‌های کلاسیک متقاطع بیلبورد به جایگاه هجدهم دست یافت و مجلهٔ موسیقی سانگ‌لاینز این مجموعه را به عنوان بهترین آلبوم بی‌کلام سال ۲۰۰۸ میلادی معرفی کرد.

این آلبوم بارها به صورت زنده در شهرهای اروپا و آمریکا مثل لندن، نیویورک، ویرجینیا، شیکاگو و مینیاپولیس به اجرا درآمده است که در اجراها یو-یو ما، نوازندهٔ ویولنسل چینی–آمریکایی نیز حضور داشته‌است.

ایده و شکل‌گیری

پیشینه و ایده

کیهان کلهر جرقهٔ شکل‌گیری این آلبوم را سفارش دانشگاه هاروارد برای ترکیب کوارتت زهی و بررسی شکل‌بندی و اجرای آن دانسته که نهایتاً منجر به خلق قطعهٔ «شهر خاموش» شد. وی در این‌باره اینگونه توضیح می‌دهد:[1]

قطعهٔ اصلی اثر حاضر — شهر خاموش — در سال ۲۰۰۴، به سفارش دانشگاه هاروارد برای ترکیب کوارتت زهی نوشته و اجرا شد و بعد از نظر سازبندی و شکل اجرا بازبینی شد که ساز کنتر باس و سازهای کوبه‌ای به آن اضافه گردیده‌است. این قطعهٔ برای اولین بار در کارنگی هال نیویورک به وسیله همین نوازندگان اجرا شد و بعدها در کنسرت‌های دیگر. هدف ابتدایی در به‌وجود آمدن شهر خاموش ترکیب موسیقی بداهه و موسیقی از پیش‌نوشته‌شده در یک قطعهٔ موسیقی بود که تمام اعضای گروه بر اساس چهار چوب‌های مشخص‌شده در آن شرکت می‌کنند و در شکل‌گیری و صدا دهندگی نهایی به یک اندازه مؤثرند.

شیوهٔ نوشتار در سه قسمت اول، غیرمتعارف و نشانه‌ای است. در این شیوه هم نوازنده برداشت خود از نشانه‌ها را اجرا می‌کند و تنها فرم‌ها جهت کلی اجرا مشخص و توضیح داده شده‌است ولی عواملی چون سرعت ریتم و انتخاب ترکیب‌ها، دامنهٔ صوتی و زمان کشش یا سکوت‌ها در هنگام اجراء بر عهدهٔ نوازندگان است و طبیعتاً در هر اجرای متفاوت. قسمت دوم که در پی تکنوازی کمانچه بر اساس تم‌های کردی می‌آید، به روش معمول آهنگسازی و به شیوهٔ رایج نت نویسی شده‌است.

کیهان کلهر و بروکلین رایدر ابتدا زیر عنوان پروژه راه ابریشم یکدیگر را ملاقات کردند و سپس تصمیم بر ایجاد آلبومی گرفتند که در آن پیچیدگی‌های موسیقی سنتی ایرانی با ساده‌گرایی (مینیمالیسم) مدرن تلفیق شده باشد.[2]

شکل‌گیری قطعات

نیکولاس کوردز[ی 2] — نوازندهٔ ویولای آلبوم — در مصاحبه با نیویورک تایمز آغاز قطعهٔ «شهر خاموش» را بر پایه بداهه‌نوازی دانسته و گفته‌است که در سفر سال ۲۰۰۴ خود به همراه کالین جاکوبسون[ی 3] به ایران، تحت آموزش بداهه‌نوازی قرار گرفتند. وی موفقیت گروه در همسان ساختن نوای کوارتت با اسلوب‌های موسیقی خاورمیانه را به دلیل تبحر کلهر در گروه‌نوازی موسیقی‌های میان فرهنگی دانسته‌است.[3] تمام قطعات آلبوم در ژانویه ۲۰۰۷، در استودیو ضبط نوپ، واقع در ریور اج، نیوجرسی ضبط شده‌اند.[2][4]

دست‌اندرکاران

    قطعات

    سبک اصلی این آلبوم موسیقی کلاسیک بین‌المللی‌ست که در کنار آن موسیقی خاورمیانه، سنتی ایرانی، کردی و موسیقی محلی خراسانی نیز به کار رفته‌اند.[5] قطعهٔ نخست که آلبوم که نام آلبوم نیز از آن گرفته به یاد قربانیان شهر حلبچه که مورد حمله شیمیایی رژیم وقت عراق قرار گرفته بود اجرا شده و نام آن نیز اشاره به همین رخداد دارد، کلهر دلیل این امر را عدم توجه کافی در زمان رخداد این فاجعه عنوان کرده‌است. این قطعه توسط سیامک آقایی و کالین جیکوبسن آهنگسازی شده‌است.[6] قطعهٔ شماره دو آلبوم یعنی ترقه پیشتر در آلبوم شب، سکوت، کویر نیز اجرا شده بود و در این آلبوم سه‌تار و کوارتت زهی نیز به آن اضافه شدند. این قطعه توسط کیهان کلهر آهنگسازی شده‌است.[ی 4] قطعهٔ پرواز برگرفته از یک ملودی محلی شمال خراسان است و در آن از تم موسیقی کردی نیز استفاده شده‌است؛ سنتورنوازی و اجرای تمبک این قطعهٔ بر عهده سیامک آقایی بوده‌است؛ این قطعهٔ در آغاز به صورت مکاشفه شکل گرفته و سپس توسط کلهر تصمیم بر این شد که در این مجموعه قرار بگیرد.[6] نام قطعهٔ چهارم و آخر آلبوم، «محبوبم! مگذار من دلسرد شوم»، از شعر یک نویسنده ترک سده ۱۶ (میلادی) از روی منظومه لیلی و مجنون دربارهٔ عاشقان بی‌طالع اخذ شده‌است.[7] این قطعهٔ مهیج آمیزه‌ای از موسیقی قرون وسطایی ایتالیایی می‌باشد که از منشور موسیقی خاورمیانه عبور کرده‌است[3] و توسط کالین جاکوبسون تنظیم شده‌است.[8]

    شهر خاموش'"`UNIQ--ref-۰۰۰۰۰۰۱۹-QINU`"'
    شمارهناممدت
    ۱.«شهر خاموش[ی 5]»۲۹:۰۹
    ۲.«ترقه[ی 6]»۶:۵۴
    ۳.«پرواز[ی 7]»۶:۲۳
    ۴.«در انتظار باران/محبوب من، مگذار دلسرد شوم[ی 8]»۱۰:۳۴
    مجموع مدت:۵۲:۵۹

    انتشار

    این آلبوم در ۲۲ مرداد توسط انتشارات ورلد ویلیج میوزیک در سطح بین‌المللی منتشر شد. فروش این آلبوم هم به طریق فروش فیزیکی و هم از طریق آی‌تونز صورت گرفت.[9][10] در سطح ایران انتشارات آوای آفتاب اقدام به انتشار این آلبوم کرد. در این آلبوم جای دو قطعهٔ ترقه و شهر خاموش در این نسخه با هم تغییر یافته‌اند و مدت زمان آن ۳ ثانیه از نسخه بین‌المللی کوتاه‌تر است.[11]

    بازخوردها
    بازخورد
    بررسی انتقادی
    منبعرتبه
    پیچفورک مدیا[12]
    آرآی‌ام[13]
    دیسکوجی‌اس[14]
    آمازون[15]

    آلبوم «شهر خاموش» یکی از تجربه‌های موفقی‌ست که در زمینه پیوند موسیقی شرق و غرب صورت گرفته‌است. از نظر رنگ‌آمیزی تعادل خوبی دارد، آنسامبل زهی بسیار خوب کار کرده‌است و هارمونی‌ها هم با این که ساده‌اند، ولی اتفاقاتی در آن‌ها می‌افتد که برای من خیلی جالب است. این آلبوم برای من یک سیر است، یک حرکت پیوسته و ممتد که هر قطعه‌اش به قطعه‌های دیگر مربوط است. با این همه قطعهٔ «شهر خاموش» و قطعهٔ آخر آلبوم را بیشتر از بقیه دوست داشتم.

    — کریستف رضاعی[16]

    کلهر دربارهٔ تفاوت شهر خاموش با آثار مشابه چنین می‌گوید:[17]

    امروزه با وجود همه همکاری‌های موسیقایی و موسیقی تلفیقی، واضح است که اجراکنندگان واقعاً فرهنگ یکدیگر را به درستی نمی‌شناسند.

    کریستف رضاعی، موسیقیدان ایرانی–فرانسوی در تحلیلی در ماهنامهٔ نسیم هراز از نحوهٔ نگاه کلهر به تلفیق موسیقی غربی و شرقی تمجید کرده و بداهه‌نوازی‌های به کار رفته در این مجموعه را جزء اصالت‌های موسیقی ایرانی دانسته‌است. وی قطعات این آلبوم را بهم پیوسته دانسته و تلفیق فرهنگ و موسیقی‌های متفاوت در این آلبوم را باعث شکوفایی و نمایان شدن اصالت‌ها می‌خواند.[16]

    عزت‌الله الوندی، نویسنده و شاعر، شهر خاموش را یک کرشندو (افزودن ذره ذرهٔ شدت صدا) مدرن می‌خواند که با سکوت آغاز می‌شود سپس پچ‌پچ و در آخر با همهمه سازها اوج می‌گیرد. وی از این آلبوم به عنوان موسیقی تاریک، مبهم و رازآلود و همچنین آبستن اتفاقی تلخ یاد می‌کند که حاصل برداشت گروه ایرانی و آمریکایی اجراکننده از نشانه‌های نوشته شده و پیاده‌سازی آنها بر روی ساز است. او همچنین قطعهٔ شهر خاموش را روایتی ۲۹ دقیقه‌ای از یک فاجعه می‌خواند که فضای هول و هراس و همچنین فضایی غمبار را به خواننده القاء می‌کند.[8]

    ویوین شویتزر[ی 9] از نیویورک تایمز بداهه‌نوازی را خاصیت جدانشدنی موسیقی اصیل ایرانی خوانده که گروه بروکلین رایدر نیز تمام توانایی‌هایش را برای تعامل با کلهر در این زمینه به کار بست. این روزنامه همچنین قطعهٔ آخر آلبوم یعنی «محبوب من، نگذار دلسرد شوم» (در انتظار باران) را قطعهٔ ای جذاب برگرفته از یک ملودی قرن ۱۴ ایتالیا دانسته که نشان‌دهنده عبور این آلبوم از منشور موسیقی خاورمیانه دانسته‌است. شویتزر قسمت کمانچه‌نوازی قطعهٔ شهر خاموش را به ماتم و زاری کودکان تشبیه کرده و این قطعهٔ را همچون زمزمه‌ای در یک مخروبه پر گرد و خاک می‌خواند که ویرانه‌های بمباران را تداعی می‌کند.[17] پت سالیوان[ی 10] از آل‌میوزیک این آلبوم را مجموعه‌ای تکان‌دهنده و خاطره‌انگیز متشکل از حکایت فولکلور ایرانی و همچنین مرثیه‌ای برای شهر کردنشین حلبچه که توسط صدام حسین ویران گشت دانسته‌است. سالیوان ترکیب نوای کوارتت‌نوازی بروکلین رایدر با پیچیدگی ملودی کلهر را مسحورکننده خوانده‌است.[5] پیچفورک مدیا شهر خاموش را اثری با کیفیت مطلوب توصیف کرده که جریان فرهنگی جاری در آن که به دلیل همکاری هنرمندانی از ملل مختلف شکل گرفته‌است آن را به یک اثر لذت‌بخش برای شنونده تبدیل می‌کند.[2]

    آلبوم شهر خاموش در بخش بهترین آلبوم‌های کلاسیک متقاطع جدول موسیقی بیلبورد در جایگاه ۱۸ام قرار گرفت.[9] همچنین مجله موسیقی سانگ‌لاینز این مجموعه را به عنوان بهترین آلبوم بی‌کلام سال ۲۰۰۸ میلادی معرفی کرد.[18]

    اجراهای زنده

    نخستین اجرای زنده شهر خاموش در کارنگی هال منهتن نیویورک و با حضور نوازندگان اصلی صورت گرفت.[1] همچنین وی در اوت ۲۰۱۲، در مینیاپولیس ایالت مینه‌سوتا به همراه بروکلین رایدر به اجرای شهر خاموش پرداخته‌است. در ژوئیه ۲۰۱۳ کلهر و رایدر مجدداً به اجرای قطعاتی از این آلبوم در شهر نیویورک پرداختند.[19][20] در ۲۵ فوریه ۲۰۰۶، کلهر به همراه نوازنده نامی ویولنسل چینی–آمریکایی یو-یو ما، به اجرای اثر شهر خاموش در دانشگاه‌های شیکاگو، ویرجینیا و چند شهر دیگر آمریکا پرداخت.[19][21] در مارس ۲۰۱۱، گزیده‌ای از قطعهٔ شهر خاموش به همراه گروه پروژه راه ابریشم در دانشگاه هاروارد واقع در ماساچوست به اجرا درآمد، همچنین کلهر با اعضای پروژه، در دیویس، کالیفرنیا نیز به اجرای این مجموعه پرداخت.[22] از هفتم تا سیزدهم فوریه ۲۰۱۱ کلهر به همراه رایدر به اجرای اثر شهر خاموش در جشنواره موسیقی ساحل لاگونا در شهرستان اورنج، کالیفرنیا پرداخته‌اند.[23]

    در خارج از ایالات متحده، کلهر در تور اروپایی خود، که از آوریل ۲۰۱۳ از اتریش آغاز شده بود به همراه بروکلین رایدر و گروهش به اجرای این مجموعه در نوریچ، شبکه سه رادیو بی‌بی‌سی و تالار باربیکن لندن پرداخت.[24]

    جدول‌های موسیقی
    سال جدول جایگاه
    ۲۰۰۹ بهترین آلبوم‌های کلاسیک متقاطع ۱۸[5]

    یادداشت‌ها
    1. World Village Music
    2. Nicholas Cords
    3. Colin Jacobsen
    4. در نسخه‌های انتشارات ورلد ویلیج و آوای آفتاب جای قطعات اول و دوم تغییر کرده‌اند.
    5. Silent City
    6. Ascending Bird
    7. Parvaz
    8. Beloved, do not let me be discouraged
    9. Vivien Schweitzer
    10. Pat Sullivan

    منابع
    1. شهر خاموش - کیهان کلهر، مجله آهنگسرا، ۱۲ بهمن ۱۳۸۷، بایگانی‌شده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۴، دریافت‌شده در ۴ نوامبر ۲۰۱۴
    2. Kayhan Kalhor & Brooklyn Rider, Pitchfork, January 23, 2009, archived from the original on 21 December 2014, retrieved 21 December 2014
    3. A Master Iranian Musician Plays Cultural Ambassador, The New York Times, August 2008 26, retrieved 20 December 2014 Check date values in: |تاریخ= (help)
    4. Silent City, juneClassic, archived from the original on 27 December 2014, retrieved 26 December 2014
    5. Billboard Albums, AllMusic, archived from the original on 08 November 2014, retrieved 4 November 2014 Check date values in: |تاریخ بایگانی= (help)
    6. Kayhan Kalhor and Brooklyn Rider on Silent City, Grooveshark, archived from the original on 20 December 2014, retrieved 20 December 2014
    7. Cross-Cultural Parade of Partnerships, The New York Times, March 10, 2011, archived from the original on 27 December 2014, retrieved 26 December 2014
    8. نگاهی به آلبوم «شهر خاموش» آخرین اثر کیهان کلهر، جام‌جم آنلاین، ۲۷ بهمن ۱۳۸۸، بایگانی‌شده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۴، دریافت‌شده در ۴ نوامبر ۲۰۱۴
    9. Silent City, World Village Records, archived from the original on 08 November 2014, retrieved 4 November 2014 Check date values in: |تاریخ بایگانی= (help)
    10. Silent City - EP Kayhan Kalhor & Brooklyn Rider, iTunes, Aug 12, 2008, archived from the original on 08 November 2014, retrieved 4 November 2014 Check date values in: |تاریخ بایگانی= (help)
    11. شهر خاموش, موسیقی ما, archived from the original on 28 December 2014
    12. Kayhan Kalhor & Brooklyn Rider: Silent City, Pitchfork, 23 January 2009, archived from the original on 08 November 2014, retrieved 12 Jun 2014 Check date values in: |تاریخ بایگانی= (help)
    13. Silent City, Rate Your Music, archived from the original on 31 December 2014, retrieved 31 December 2014
    14. Kayhan Kalhor and Brooklyn Rider – Silent City, Discogs, 23 January 2009, archived from the original on 31 December 2014, retrieved 31 December 2014
    15. Customers who viewed Silent City also viewed, Amazon, 23 January 2009, archived from the original on 31 December 2014, retrieved 31 December 2014
    16. رضاعی، کریستف (چهارم). «ده دروازه «شهر خاموش»». نسیم هراز. تهران (۳۹): ۶۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۱۴. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
    17. A Master Iranian Musician Plays Cultural Ambassador, The New York Times, August 26, 2008, archived from the original on 08 November 2014, retrieved 4 November 2014 Check date values in: |تاریخ بایگانی= (help)
    18. «شهر خاموش» کیهان کلهر، برترین آلبوم سال ۲۰۰۸ شد، خبرگزاری فارس، ۱۰ آبان ۱۳۸۷، بایگانی‌شده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۴، دریافت‌شده در ۴ نوامبر ۲۰۱۴
    19. روایت کیهان کلهر و یویوما از «جاده ابریشم» برای آمریکایی‌ها، خبر آنلاین، ۶ شهریور ۱۳۹۱، بایگانی‌شده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۴، دریافت‌شده در ۴ نوامبر ۲۰۱۴
    20. اجرای «شهرخاموش» کیهان‌کلهر و بروکلین ریدر، تابناک، ۲۴ تیر ۱۳۹۲، بایگانی‌شده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۴، دریافت‌شده در ۸ نوامبر ۲۰۱۴
    21. کلهر «شهر خاموش» را در جاده ابریشم اجرا می‌کند، خبرگزاری میراث فرهنگی، ۳ اسفند ۱۳۸۴، بایگانی‌شده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۴، دریافت‌شده در ۴ نوامبر ۲۰۱۴
    22. Kayhan Kalhor: Silent City, The Silk Road Project, archived from the original on 20 December 2014, retrieved 20 December 2014
    23. Kayhan Kalhor with Brooklyn Rider: "Silent City", Kodoom, archived from the original on 3 January 2015, retrieved v Check date values in: |تاریخ بازبینی= (help)
    24. بردیا افشین (۲ ژوئن ۲۰۱۳)، کنسرت کیهان کلهر با گروه بروکلین رایدر در لندن، بی‌بی‌سی فارسی، بایگانی‌شده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۴، دریافت‌شده در ۴ نوامبر ۲۰۱۴

    پیوند به بیرون
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.