شقاقل

شَقاقُل گیاهی است از تیره سوسن liliaceae و از جنس شقاقل polygonatum (ازیونانی باستان به معنی چند زانو). نام کامل گونه polygonatum orientale (چند زانوی شرقی) است.

شقاقل
شقاقل معمولی (نرگسی شیرازی)، Pastinaca sativa
آرایه‌شناسی
فرمانرو: گیاه
راسته: کرفس‌سانان
تیره: چتریان
سرده: Pastinaca
گونه: P. sativa
نام علمی
Pastinaca sativa
شقاقل معمولی (نرگسی شیرازی)

شقاقل گیاهی است علفی، پایا (چندساله) و بومی جنگلهای شمال ایران. در غرب آسیا و شرق اروپا نیز گونه‌هایی از آن می‌روید. تاکنون در جهان، نزدیک به 25 گونه از این گیاه شناسایی شده است که 3 گونه آن در ایران می‌روید.

  شقاقل یک ساقه زیرزمینی (ریزوم) دارد که لوله‌ای شکل و سخت و به رنگ نخودیِ مایل زرد است و روی آن بندهای منظم و حلقه‌ای دیده می‌شود. ساقه‌های هوایی شقاقل، نرم و بدون انشعاب است. برخی ساقه‌های هوایی گیاه که پهن و مسطح است. بافتی کلروفیلی و شبیه به برگ دارد. این ساقه‌ها را در زبان لاتین کَلادود می‌نامند. کلادود یا برگ‌سان، پهن، دراز، نوک‌تیز به رنگ سبز روشن است و به‌صورت متناوب بر روی ساقه می‌روید. سطح زیرینِ کلادود برجستگیهایی رگبرگ مانند دارد. گلهای شقاقل، زنگوله‌ای شکل و رنگ آن سفید یا مایل به سفید است و در خوشه‌های 2 تا 5 تایی به‌صورت آویزان از کنار کلادودها می‌روید. فصل شکوفایی گلها، بهار است و میوه گیاه، کروی و سیاه‌رنگ است. شقاقل با تقسیم ریزوم و کاشت بذر در پاییز تکثیر می‌شود.

  شقاقل در آب‌وهوای معتدل و سایه‌سار درختان و خاکهای حاصل‌خیز با زهکشی مناسب به‌خوبی رشد می‌کند. این گیاه در برابر یخبندان مقاوم است.

  ساقه زیرزمینی شقاقل سرشار از نشاسته است و مصرف خوراکی دارد. در شمال ایران از این ساقه مربا تهیه می‌کنند. این ساقه در پزشکی سنتی نیز کاربرد دارویی دارد و در درمان بیماریهای نقرس و رماتیسم از آن استفاده می‌شود

  بهره‌برداری بی‌رویه از این گیاه، در سالهای 1380 تا 1390 ه ش، آن را با خطر نابودی روبه‌رو ساخت.


Pastinaca sativa


شقاقل (شقاقل ایرانی) و شقاقل معمولی

مهر سلیمان یا خاتم سلیمان که به نام شقاقل (شقاقل ایرانی) معروف شده‌است و در حدود ۳۰ گونهٔ مختلف دارد را نباید با شقاقل معمولی که شبیه هویج و نام علمیش Pastinaca sativa L. است، اشتباه کرد.

نام علمی شقاقل ایرانی یا همان مهر سلیمان Polygonatum orientale Desf است.[1]

منابع

  • شورای کتاب کودک (۱۳۹۶). فرهنگ‌نامه‌ی کودکان و نوجوانان: جلد هفدهم (س-ش). تهران: شرکت تهیه و نشر فرهنگنامه ی کودکان و نوجوانان.

Wikipedia contributors, "Parsnip," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Parsnip&oldid=183624668 (accessed January ۱۷، ۲۰۰۸).

پیوند به بیرون

درباره شقاقل در روزنامه ایران (زیر عنوان درمان بدون دارو)

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ شقاقل موجود است.
  1. ایرنا
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.