شفعی‌بیگ رستم‌بیگلی

شفعی‌بیگ رستم‌بیگلی (ترکی آذربایجانی: Şəfi bəy Rüstəmbəyli‎) سردبیر روزنامه «آذربایجان»، نماینده مجلس ملی جمهوری دمکراتیک آذربایجان و نیز جانشین وزیر کشور این جمهوری بود.[1]

شفعی‌بیگ رستم‌بیگلی
Şəfi bəy Rüstəmbəyli
نماینده مجلس ملی جمهوری دمکراتیک آذربایجان
مشغول به کار
۲۷ مه ۱۹۱۸ – ۲۸ آوریل ۱۹۲۰
پس ازپست تازه‌تاسیس
پیش ازجمهوری دمکراتیک آذربایجان سقوط کرده
اطلاعات شخصی
زاده۱۸۹۳&#۱۶۰;(۱۸۹۳)
وستای «محمدلی»، استان آغ‌داش، امپراتوری روسیه
درگذشته۱۹۶۰&#۱۶۰;(۱۹۶۱) (۶۷ ساله)
استانبول، ترکیه
دیناسلام

زندگی‌نامه

شفعی‌بیگ رستم‌بیگلی در سال ۱۹۸۲، در روستای «محمدلی» استان آغ‌داش در امپراتوری روسیه تولد یافت. بعد از آنکه مدرسه را در گنجه سپری کند، در سال ۱۹۱۱، وارد دانشکده حقوق دانشگاه کی‌یف شد. دوران دانشجویی اش در این شهر اثرات زیادی در شکل‌گیری جهان‌بینی و طرز اندیشه شفعی‌بیگ به عنوان یک سیاستمدار گذاشت. وی پس از مدتی به عضویت «سازمان هم وطنان آذربایجانی» که در دانشگاه یادشده تأسیس شده بود، درآمد و حضور فعالی در فعالیت‌های آن داشت. در اکتبر همان سال، دانشجویان آذربایجانی شعبه حزب مساوات را که به صورت مخفی بنیانگذاری شده بود، در کی‌یف تأسیس کردند که، ریاست آن به عهده یوسف وزیر چمن‌زمینلی بود. شفعی‌بیگ نیز به یکی از اعضای فعال این شعبه تبدیل شد. او پس از آنکه در سال ۱۹۱۶ دانش‌آموخته شد، به گنجه بازگشت و برای مدتی در دادگاه کار کرد.[2]

کارنامه سیاسی

شفعی‌بیگ رستم‌بیگلی یکی از کسانی بود، که در همایش «مسلمانان آذربایجان» در باکو در آوریل سال ۱۹۱۷، خواهان اعطاء خودمختاری به آذربایجان شده بودند. در ماه مه همان سال در همایش «مسلمانا روسیه» که در مسکو برگزار شد نیز شرکت کرد. وی عضو «کمیساریای قفقاز جنوبی» که در سال ۱۹۱۷ به تأسیس رسیده بود، و نیز فراکسیون مسلمانان شورای قفقاز جنوبی بود.

در سال ۱۹۱۸، شفعی‌بیگ به عنوان سردبیر بخش روسی روزنامه «آذربایجان»، یکی از رسانه‌های جمهوری دمکراتیک گماشته شد. تعداد زیادی از مقالات وی در صفحات روزنامه به چاپ می‌رسیده‌است.[3]

فعالیت در جمهوری دمکراتیک آذربایجان

شفعی‌بیگ رستم‌بیگلی به مجلس ملی آذربایجان که در ۷ دسامبر سال ۱۹۱۸ به‌طور شکوه مندی افتتاح گردید، راه یافت. او اولین سردبیر روزنامه «آذربایجان» بود، که همزمان نماینده مجلس هم انتخاب شده بود. شفعی‌بیگ برای مدتی ریاست دفتر، و همچنین از اوایل سال ۱۹۲۰، جانشینی وزارت کشور را به عهده داشت.

شفعی‌بیگ همگامی که سردبیر روزنام یاد شده و نماینده مجلس بود، در سال ۱۹۱۹، اولین قانون رسانه‌های گروهی ملی را تدوین کرده و در مجلس به تصویب رساند.[4]

در ماه آوریل سال ۱۹۲۰، زمانی که ارتش سرخ شوروی آماده یورش بر آذربایجان می‌شد، شفعی‌بیگ رستم‌بیگلی همراه با محمدامین رسول‌زاده در مذاکرات نمایندگان و سران کشور در مجلس به شدت از مقابله با روس‌ها حمایت می‌کردند؛ ولی در ۲۸ ماه آوریل آذربایجان به تصرف شوروی درآمده و جمهوری دمکراتیک سقوط کرد.

بعد از این اتفاقات وادار شد به شهر تفلیس منتقل گردد. با آنکه در تفلیس تحت ریاست وی «کمیته نجات آذربایجان» دایر شد، ولی با تسخیر گرجستان توسط ارتش سرخ در فوریه سال ۱۹۲۱، شفعی‌بیگ راه ترکیه را در پیش گرفت.

وی در ترکیه روزهای سختی را گذراند. بعد از مدتی، در سال‌های مختلفی روزنامه‌هایی تأسیس و از سال ۱۹۳۰، از فعالیت سیاسی کناره‌گیری کرد.[5]

شفعی‌بیگ رستم‌بیگلی در سال ۱۹۶۰ درگذشت و در قبرستان «فری کوی» واقع در استانبول خاکسپاری شد.

جستارهای وابسته

منابع
  1. Bu böyük mücahid son nəfəsinədək öz əqidəsini dəyişmədi
  2. «Cümhuriyyəti quranlar: Şəfi Bəy Rüstəmbəyli. tvreal.az». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۱۹.
  3. Cümhuriyyəti quranlar: Şəfi Bəy Rüstəmbəyli. aqreqator.az
  4. “Mətbuat haqda qanun”un ilk müəllifi
  5. “Şəfi bəy hönkürtü ilə ağlayır...” – Bir cümhuriyyətçinin taleyi. teleqraf.com
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.