شازده احتجاب

شازده احتجاب رمانی از هوشنگ گلشیری است که اولین بار به سال ۱۳۴۸ منتشر شد. گلشیری این اثر را خوش‌اقبال‌ترین کتاب خود نامیده‌است.

برای اقتباس سینمایی از این اثر، شازده احتجاب (فیلم) را ببینید.
شازده احتجاب
نویسنده(ها)هوشنگ گلشیری
گونه(های) ادبیجریان سیال ذهن
تاریخ نشر
۱۳۴۸

داستان

شازده احتجاب روایت فروپاشی نظام شاهی و پیشامدرن در سنت فرهنگی ایران است. شخصیت اول رمان، که «شازده احتجاب» نامیده می‌شود، در اوهام و گذشته، به روایت قسمتی از استبداد و بیداد خود و خانواده‌اش می‌پردازد.

گلشیری در این رمان از شیوهٔ جریان سیال ذهن بهره می‌گیرد.

بخشی از متن شازده احتجاب

«باور کنید، این جد کبیر فقط از بابت کین پس مبارکش ناراحت بوده: یک روز خونریزی دارد، یک روز باید عمل بکنند، یک روز حکیم ابونواس سواری را قدغن کرده‌است و یک روز باید مسهل خورَد یا در اندرونی، پنهان از چشم عملهٔ خلوت، شراب نوشد تا بلکه بواسیر راحتش بگذارد. همه‌اش همین است.»

نوع روایت

«قصۀ شازده احتجاب از درون روایت می‌شود؛ هوشنگ گلشیری در کنار استفاده از دانای کلی که دارد، هر بار با دخول به ذهن یکی از ساکنین خانه، روایت را پیش می‌برد. عمارت پوسیده و عقیم و ازدست‌رفتۀ شازده هم درست به خودِ او می‌ماند.»[1]

فیلم

فیلمی با همین نام و به کارگردانی بهمن فرمان‌آرا با اقتباس از این رمان ساخته شده‌است.[2]

ترجمه‌ها

شازده احتجاب مورد تحسین آلن رب گریه بوده و به زبان فرانسوی[2] و همچنین به زبان انگلیسی، توسط جیمز بوکن[3] ترجمه شده‌است.

شباهت با زوال خاندان آشر

«شازده احتجاب و زوال خاندان آشر هر دو علیه باورهای سنتی منسوخ زمانۀ خودشان عصیان می‌کنند و این امر نه‌تنها در مضمون و محتوی آثار، بلکه در فُرم آن‌ها نیز خود را به نمایش می‌گذارد. هر دو اثر از عناصری کهن بهره می‌جویند تا بدعت‌گذار صناعات داستان‌نویسی ملی و درنتیجه خالق جریانات اصیل مستقل و ملی باشند.»[4]

منابع
  • شازده احتجاب- هوشنگ گلشیری- انتشارات نیلوفر- چاپ چهاردهم- ۱۳۸۴- تهران.
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به شازده احتجاب در ویکی‌گفتاورد موجود است.

پانویس
  1. سلامی، علی؛ محمدی، میدیا (۱۴۰۰-۰۱-۲۵). «بررسی تطبیقی محتوای «شازده احتجاب» اثر هوشنگ گلشیری و «زوال خاندان آشر» اثر ادگار آلن پو». civilica.com (به Farsi). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۰۶.
  2. «gooya news :: culture: سالگشت درگذشت هوشنگ گلشیری، "شازده احتجاب" و اظهارنظرهایی از بزرگان ادبیات، سینما و تئاتر، ایسنا». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۲۴ مه ۲۰۰۷.
  3. «خبرگزاری میراث فرهنگی». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژوئن ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۲۴ مه ۲۰۰۷.
  4. سلامی، علی؛ محمدی، میدیا (۱۴۰۰-۰۱-۲۵). «بررسی تطبیقی محتوای «شازده احتجاب» اثر هوشنگ گلشیری و «زوال خاندان آشر» اثر ادگار آلن پو». civilica.com (به Farsi). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۰۶.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.