سفارت روسیه در تهران
سفارت فدراسیون روسیه در تهران (به روسی: Посольство Российской Федерации в Иране)، سفارت رسمی دولت فدراسیون روسیه در کشور ایران است.
سفارت روسیه در باغی وسیع در «خیابان نوفل لوشاتو، شماره ۳۹» در شهر تهران واقع شده‌است.[1]
تسخیر سفارت روسیه در سال ۱۸۲۸ میلادی
زمانی که الکساندر گریبایدوف وزیر مختار وقت روسیه، متوجه شد تعدادی از زنان گرجی در منازل رجال ایرانی به سر می‌برند. او طبق مفاد ماده سیزده عهدنامه ترکمنچای آنان را اسیر تلقی کرد و از دولت ایران استرداد آنان را درخواست. با کمک و هدایت آغایعقوب ارمنی، یکی از خواجه سرایان حرمسرای فتحعلی شاه، که با خانواده‌های رجال ایران آشنا بود از اوضاع آگاهی یافت و با مراجعه به شخصیت‌های سرشناس به مطالبه زنان گرجی که در حرمسرای آنان بودند پرداخت. سرانجام با پافشاری گریبایدوف دو زن گرجی، که به گفتهٔ ایرانیان مسلمان شده بودند و در منزل الله‌یار آصف‌الدوله (صدراعظم پیشین ایران) به سر می‌برند، به هیئت روسی پناهنده شدند. مردم ایران از بسته شدن معاهده ترکمنچای خشمگین بودند و چون بشکه باروتی آمادهٔ انفجار. با بسته شدن بازار و تحریکاتی که صورت گرفت و پس از آن‌که آغا یعقوب ارمنی به سفارت روسیه پناهنده شد؛ عده‌ای از مردم، به تحریک مجتهدی به نام میرزا مسیح مجتهد، در ۱۱ فوریه ۱۸۲۹ (۲۲ بهمن ۱۲۰۷) به سفارت روسیه حمله کردند و هر کس را یافتند کشتند و تنها مالتسوف مالتزوف، دبیر اول سفارت جان سالم به در برد. سرانجام جنازه مثله شده گریبایدوف شناسایی و به تفلیس فرستاده و در همان شهر دفن شد.(یاداوری:این واقعه در باغ ایلچی واقع در مجاورت گود زنبورکخانه و در همسایگی سفارت بریتانیا که انزمان در انتهای بازار طهران یعنی حوالی خیابان مولوی فعلی بود رخ میدهد و ارتباطی با مکان فعلی سفارت روسیه ندارد)
در پی این واقعه فتحعلی شاه قاجار برای جلوگیری از جنگی دیگر و جلوگیری از وخیم‌تر شدن هرچه بیش‌تر روابط ایران و روسیه، هیاتی عالی رتبه، شامل خسرو میرزا، میرزا تقی خان و محمد خان زنگنه امیرنظام به مسکو فرستاد. این هیئت نامه عذرخواهی فتحعلی شاه را به تزار نیکلای یکم تقدیم کرد. کار به مصالحه کشید و میرزا مسیح به تقاضای دولت روس به عتبات تبعید شد. خسرو میرزا در مسکو برای تسلیت به دیدار خانواده گریبایدوف رفت. شاه نیز، برای جلوگیری از جنگی دیگر، الماس بسیار بزرگی را، معروف به الماس شاه، به تزار روسیه پیش‌کش کرد.[2]
در دانشنامه بزرگ شوروی، دربارهٔ واقعه حمله به سفارت روسیه در تهران چنین آمده‌است: «عوامل انگلیسی و ملایان مرتجع که از عهدنامه ترکمنچای در ۲۱ فوریه ۱۸۲۸ میلادی ناراضی بودند، توده متعصب را تحریک به هجوم و ویران کردن سفارت روسیه کردند».[3]
پناهندگی محمدعلی شاه
در تاریخ ۲۲ تیر ۱۲۸۸ (۲۴ جمادی‌الثانی ۱۳۲۷/۱۳ ژوئیهٔ ۱۹۰۹) محمدعلی‌شاه با فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان، به سفارت روسیه در تهران پناهنده و در آن‌جا متحصن شد. نهایتاً توسط «مجلس عالی»[4] از مقام سلطنت خلع و مجبور به ترک ایران شد.
کنفرانس تهران
کنفرانس تهران از ۶ تا ۹ آذرماه ۱۳۲۲ با شرکت وینستون چرچیل نخست‌وزیر پادشاهی متحده، فرانکلین روزولت رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا و ژوزف استالین دبیرکل اتحاد جماهیر شوروی و به صورت مخفیانه در سفارت وقت شوروی در تهران برگزار شد.
مهم‌ترین توافقی که در این کنفرانس بدست آمد، در مورد گشایش جبهه دوم در غرب اروپا در طول جنگ جهانی دوم بود.
سفیران روسیه در ایران
- آلکساندر سادوونیکوف
- لوان جاگاریان (در حال خدمت[5])
جستارهای وابسته
منابع
- نشانی و آدرس سفارت روسیه در تهران (وبگاه رسمی سفارت فدراسیون روسیه در ایران)
- مصیبت عقل و عالیجناب گریبایدوف (دیپلوماسی ایران)
- سفارت روسیه ۱۵۰ سال قبل از سفارت آمریکا مورد هجوم ایرانیان قرار گرفته بود بایگانی‌شده در ۷ ژوئن ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine (روزنامه انتخاب)
- ایرانی‌ها چگونه صاحب حق رای شدند؟، بی‌بی‌سی فارسی
- سفیر جدید روسیه در ایران منصوب شد
پیوند به بیرون
| آفریقا |  | |
|---|---|---|
| آمریکا | ||
| آسیا |  جمهوری آذربایجان • (کنسولگری تبریز) •  ارمنستان ارمنستان •  افغانستان • (کنسولگری مشهد) • (کنسولگری زاهدان) •  چین •  روسیه • (کنسولگری رشت) • (کنسولگری اصفهان) • (کنسولگری تبریز) • (کنسولگری کرمانشاه) •  پاکستان • (کنسولگری مشهد) •(کنسولگری زاهدان) •  ترکیه • (کنسولگری تبریز) • (کنسولگری ارومیه) •  عراق • (کنسولگری کرمانشاه) • (کنسولگری تبریز) •  عربستان (کنسولگری مشهد) •  ژاپن •  هند | |
| اروپا |  آلمان • (کنسولگری تبریز) •  بریتانیا • دفتر شورای فرهنگی بریتانیا • (کنسولگری تبریز) • (کنسولگری کرمانشاه) •  دانمارک •  سوئیس •  فرانسه • (کنسولگری تبریز) •  ایتالیا • (جمهوری ونیز) • (جمهوری جنوا) •  اسپانیا | |
| اقیانوسیه | ||
| پیشین | ||
سیاست خارجی ایران • کنسولگری‌ها در ایران • خارجیان مقیم ایران | ||
