زردی نوزادان

زردی نوزادان (به انگلیسی: neonatal jaundice) یا هیپربیلی‌روبینمی نوزادی یا ایکتر نوزادی به معنی زرد شدن رنگ پوست نوزادان می‌باشد. تمام نوزادانی که به دنیا می‌آیند، دچار درجاتی از بالا رفتن سطح بیلی‌روبین خون می‌شوند (یعنی بیش از ۲ میلیگرم بر دسی‌لیتر)، اما تنها نیمی از نوزادان ترم[ی 1] زردی قابل مشاهده پیدا می‌کنند که در سطح بالای ۵ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر قابل مشاهده است (در بزرگسالان وقتی بیلی‌روبین به ۲ میلیگرم بر دسی‌لیتر می‌رسد، زردی آشکار می‌گردد). نوزاد ترم در پزشکی به نوزادانی گفته می‌شود که ۳۷ هفته یا بیشتر را در رحم مادر گذرانده باشند. درصد زردی در نوزادان زودرس به ۸۰٪ کل نوزادان می‌رسد.[1]

زردی نوزادان
نوزادی دچار زردی
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
تخصصپزشکی کودکان
آی‌سی‌دی-۱۰ص ۵۹، ص ۵۸
آی‌سی‌دی-9-CM773, ۷۷۴
پیشنت پلاسزردی نوزادان

دو دسته اصلی از زردی در نوزادان وجود دارد که هیپربیلی‌روبینمی غیرمستقیم و هیپربیلی‌روبینمی مستقیم نامیده می‌شوند. از بین علتهای بالا رفتن بیلی‌روبین غیر مستقیم، می‌توان به زردی فیزیولوژیک، سندرم کریگلر نجار، سندرم ژیلبرت، زردی شیرمادر، ناسازگاری گروه خونی ABO و Rh و کمبود G6PD اشاره نمود. عفونت، کلستاز یا آسیب سلول‌های کبدی ممکن است هیپربیلی‌روبینمی کونژوگه (مستقیم) ایجاد کند که سمیت عصبی ندارد، اما از نظر راهنمایی به وجود بیماری زمینه‌ای مهم است. سپسیس نوزادی، بیماری‌های متابولیک نوزادان (مثلاً گالاکتوزمی[ی 2] یا تیروزینمی[ی 3])، کمبود آلفا یک آنتی تریپسین و سندرم آلاژیل نمونه‌هایی از بیماری‌هایی هستند که ایجاد هیپربیلی‌روبینمی مستقیم می‌کنند.

بالا رفتن هیپربیلی‌روبینمی غیرمستقیم (غیر کونژوگه) برای مغز سمی و آسیب زاست و امکان دارد به کرن‌ایکتروس منجر شود که آسیبی ماندگار و شدید به دستگاه عصبی نوزاد است. برای درمان هیپربیلی‌روبینمی غیرمستقیم ممکن است نیاز به درمان‌هایی همچون فوتوتراپی یا تعویض خون وجود داشته باشد.

تعریف

واژه زردی نوزادان از دو قسمت «زردی»، به معنی تغییر رنگ پوست یا مخاط‌ها به رنگ زرد و «نوزاد» به معنی کودک تازه متولد شده تا ۲۸ روز اول زندگی، تشکیل یافته‌است. اصطلاح ایکتر نوزادی؛ از لغت یونانی ίκτερος بهره برده که ایکتروس به معنی زردی است. هیپربیلی‌روبینمی نوزادی روی جنبه آزمایشگاهی چنین اختلالی تأکید می‌کند یعنی بالا بودن بیلی‌روبین خون؛ که در بزرگسالان میزان طبیعی بیلی‌روبین خون ۱٫۲ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است و هر میزانی بالای ۲٫۵ باعث زردی مشهود بالینی خواهد شد.[2] اما در نوزادان این میزان با بزرگسالان متفاوت است و زردی بالینی تنها در سطح بالای ۵ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر قابل مشاهده است.[3] زردی طول کشیده، به مواردی گفته می‌شود که بر خلاف زردی نوزادان سالم (مثلاً زردی فیزیولوژیک یا زردی شیرمادر)، بیش از دو هفته در نوزادان ترم (۳۷ هفته و بالاتر) یا بیش از سه هفته در نوزادان زودرس (زیر ۳۷ هفته) طول بکشد.[4]

تشخیص افتراقی

بالا رفتن بیلی‌روبین غیر کونژوگه

بیلی‌روبین غیر کونژوگه به دلیل آنکه در آب حل نمی‌شود، دفع دشواری دارد. از جفت و سد مغزی نخاعی عبور می‌کند. هر یک گرم هموگلوبین، ۳۵ میلیگرم بیلی‌روبین تولید می‌کند. بیلی‌روبین غیر کونژوگه به آلبومین می‌چسبد که این چسبیدن مانع رسوب آن در مغز است. به‌طور طبیعی بیلی‌روبین غیر کونژوگه پس از جدا شدن از آلبومین باید به لیگاندین در سلول‌های کبدی بچسبد تا کونژوگه شده و در آب (یعنی ادرار یا صفرا) حل و دفع شود.

همولیز نوزادی یکی از علل معمول زردی نوزادان محسوب می‌شود، البته ممکن است نوزاد در ظاهر علامتی دال بر همولیز نداشته باشد، اما بعلت پا نگرفتن سازوکار دفعی بیلی‌روبین، بازهم دچار زردی بشود.

بیماری‌هایی که بیلی‌روبین غیر کونژوگه در نوزادان را بالا می‌برند
همراه با همولیزبدون همولیز
فراون‌تر
  • ناسازگاری گروه خون مثل ABO, Rh، کل[ی 4] و دافی[ی 5]
  • سپتی سمی
  • عفونت نوزادی
  • زردی فیزیولوژیک
  • زردی شیر مادر
  • خونریزی داخلی
  • پلی سیتمی
  • نوزاد مادر مبتلا به دیابت
نایاب‌تر
  • کمبود آنزیم گلوکورونیل ترانسفراز مثل سندرم کریگلر نجار
  • تنگی هیپرتروفیک پیلور
  • هیپوتیروئیدی نوزادی
  • ترمبوسیتوپنی ایمونولوژیک
  • بیماری ژیلبرت

بالارفتن بیلی‌روبین کونژوگه

بیلی‌روبین کونژوگه برای مغز سمیت ندارد، اما بالارفتن این نوع بیلی‌روبین خبر از وجود بیماریی مهم در کبد نوزاد یا مجاری صفراوی او می‌دهد. هرگاه میزان بیلی‌روبین مستقیم بالای ۲ میلیگرم بر دسی‌لیتر ویا بیش از ۲۰٪ بیلی‌روبین توتال باشد، بیلی‌روبینمی مستقیم (کونژوگه) محسوب می‌شود. معمولاً زردیی که بعلت بیلی‌روبین کونژوگه باشد، پس از هفته دوم زندگی بروز می‌کند. والدین نوزاد باید دقت کنند که اگر نوزادی مدفوع کم رنگ شبیه گچ دفع کند، دلیل محکمی به نفع زردی انسدادی (با بیلی‌روبین کونژوگه) می‌باشد.[5] هنگامی که با این نوع بیلی‌روبینمی روبرو می‌شویم حتماً باید وجود سپسیس نوزادی را مد نظر داشته باشیم. در درمان بیلی‌روبینمی مستقیم، نه فوتوتراپی و نه تعویض خون هیچ کاربردی ندارند. در صورتی که نوزاد دچار کلستاز (که هیپربیلی‌روبینمی کونژوگه می‌دهد) مورد فوتوتراپی قرار گیرد، ممکن است که سندرم نادر نوزاد برنزه بروز کند که در آن پوست، سرم و ادرار نوزاد رنگ خاکستری - قهوه‌ای تیره‌ای پیدا می‌کنند.[6]

علل افزایش بیلی‌روبین کونژوگه در نوزادان
شایعناشایع
  • کلستاز بعلت تغذیه وریدی[ی 8]
  • عفونت سیتومگالوویروس
  • دیگر عفونت‌های داخل رحمی (سندرم TORCH)[ی 9]
  • سفت شدن صفرا[ی 10] بعلت همولیز طولانی
  • هپاتیت نوزادی
  • سپسیس نوزادی

زردی طول کشیده

زردی در نوزادانی که بیماریی ندارند نباید بیش از دو هفته در نوزادان ترم(۳۷ هفته و بالاتر) یا بیش از سه هفته در نوزادان زودرس (زیر ۳۷ هفته) طول بکشد. در صورتی که با چنین مواردی روبرو شویم، حتماً باید پوشک نوزاد را بررسی کنیم تااگر مدفوع حالت گچی (بی‌رنگ) داشت یا ادرار پررنگ شده بود و به پوشک رنگ می‌داد، دنبال زردی‌های خطرناکتر انسدادی برویم. در زردی طول کشیده باید حتماً میزان بیلی‌روبین کونژوگه اندازه گرفته شود. CBC از نظر بررسی همولیز لازم است. گروه خونی مادر و نوزاد باید تعیین شود و تست کومبس مستقیم از نوزاد گرفته شود، در مورد تزریق روگام[ی 13] هم باید از مادر پرسش انجام گیرد. بررسی بیماری‌های متابولیک نوزادان (با توجه ویژه به هیپوتیروئیدی) از اصول تشخیصی زردی طول کشیده نوزادان می‌باشد. میزان آستانه بیلی‌روبین کونژوگه برای انجام اقدامات بالا ۲۵ میکرومول بر لیتر (حدوداً ۲ میلیگرم بر دسی‌لیتر) می‌باشد.[7]

مکانیسم ایجاد

اینکه بالا بودن بیلی‌روبین در نوزادان به صورت بارز بر خلاف زردی بزرگسالان باعث آسیب به دستگاه عصبی می‌شود، مربوط به عدم تکامل کامل سد خونی مغزی نوزادان می‌باشد. پاک بودن روده نوزاد از باکتری‌هایی که در افراد بزرگتر بیلی‌روبین کونژوگه دفع شده در روده را می‌شکنند و دفع آن را تسهیل می‌کنند هم یکی از عوامل کمک‌کننده است، زیرا که اگر بیلی‌روبین دفع شده در مدفوع به صورت کونژوگه (محلول در آب) باقی بماند، از راه چرخه روده‌ای - کبدی (انتروهپاتیک) بازجذب می‌شود، یعنی آنزیم بتاگلوکورونیداز در روده، بیلی‌روبین کونژوگه شده را دوباره تبدیل به غیر کونژوگه می‌کند که از جدار روده جذب می‌شود و سطح بیلی‌روبین غیر کونژوگه را دوباره بالا می‌برد، برای همین دفع سریعتر مدفوع نوزاد باعث پایین آمدن سطح بیلی‌روبین می‌شود. اینکه باکتری‌های روده نوزاد نسبت به بزرگسالان کمترست، علت روشنتر بودن رنگ مدفوع نوزادان نسبت به بزرگسالان محسوب می‌شود. طول عمر گلبول‌های قرمز نوزادان، از افراد بزرگسال کوتاهتر است و غلظت هموگلوبین نوزادان از افراد بزرگسال بالاتر؛ در نتیجه بار تحمیل شده به کبد نوزاد برای دفع، بیش از افراد بزرگ‌سال می‌شود. در ضمن آنزیم‌های کبدی لیگاندین و گلوکورونیل ترانسفراز هم نسبت به بزرگسالان سطح پایین‌تری دارند و همگی این عوامل باعث می‌شود که سطح بیلی‌روبین نوزاد بالاتر از افراد بزرگ‌سال باشد.[8]

تشخیص

معاینه نوزاد باید در نور روز انجام گیرد و نوزاد باید برهنه باشد. می‌توان با انگشت شست روی پوست نوزاد کمی فشار آورد تا سرخی پوست بیرنگ گردد و بیدرنگ پس از برداشتن انگشت به رنگ پوست نوزاد زیر انگشت توجه نمود که آیا زرد است یا خیر. اولین جایی که زردی قابل مشاهده است، زیر زبان و صلبیه چشم می‌باشد. زردی از سوی صورت شروع به نمایان شدن می‌کند و با بالا رفتن مقدار بیلی‌روبین، به سمت پاها گسترش پیدا می‌کند (قانون کرامر[ی 14])،[9] یعنی اگر فقط صورت زرد باشد، بیلی‌روبین بین ۵ تا ۷ است، بالای سینه تا ناف حدود ۱۰، تا پایین شکم ۱۵ و تا نوک پا ۲۰ میلیگرم بر دسی‌لیتر.

قانون کرامر

باید آزمایش سطح بیلی‌روبین خون اورژانس (یعنی طی دو ساعت) در تمام نوزادانی که زردی روز اول دارند انجام شود و هر ۶ ساعت تکرار گردد تا زمانی که ثابت یا پایین رونده شود. انجام آزمایش سطح بیلی‌روبین به صورت روتین برای نوزادانی که زردی مشهود ندارند، اشتباه است.

تجهیزات تشخیصی

بیلی‌روبینومتر پوستی[ی 15] برای تعیین سطح بیلی‌روبین در نوزادان بالای ۳۵ هفته کارایی دارد، البته باید سن نوزاد از ۲۴ ساعت بیشتر باشد. اگر میزان بیلروبین از ۱۴٫۶ میلیگرم بر دسی‌لیتر (۲۵۰ میکرو مول بر لیتر) بیشتر بود، لازم می‌شود که مستقیماً بیلی‌روبین خون را اندازه بگیریم. در زردی مشهود روز اول، همیشه لازم است که بیلی‌روبین خون مستقیماً اندازه‌گیری شود. در تمام نوزادان زیر ۳۵ هفته از اندازه‌گیری مستقیم بیلی‌روبین استفاده می‌شود.

در استفاده از ایکتیومتر اینگرام،[ی 16] قطعه‌ای از پلاستیک شفاف را روی بینی نوزاد فشار می‌دهند و رنگ زیر قطعه شفاف را با پنج نوار زرد رنگ که درجات مختلفی از زردی را نشان می‌دهند مقایسه می‌کنند، رنگ پوست نزدیکتر به هرکدام که بود، معرف یک سطح خونی از بیلی‌روبین است. مطابق بررسی‌های جدید این وسیله غیرقابل اعتماد است و نباید استفاده شود.[10]

واکنش واندربرگ[ی 17] شایعترین روش شناسایی بیلی‌روبین در مایعات بدن است. طی این واکنش، بیلی‌روبین با سولفانیلیک اسید دیازوتیزه ترکیب می‌شود و پیرول‌های رنگی تولید می‌کند. بیلی‌روبین مستقیم نشان دهنده قسمت کونژوگه محلول در آب است وبیلی‌روبین غیر مستقیم، نشان‌دهنده قسمت غیر کونژوگه. البته در مقایسه با روش‌های دقیقتری مثل کروماتوگرافی مایع، واکنش واندر برگ دقیق نیست و بیلی‌روبین کونژوگه را کمی بیشتر از واقع نشان می‌دهد، اما از نظر بالینی بدرد می‌خورد.[11]

برای بیان میزان بیلی‌روبین در پزشکی بالینی یا از واحد میلیگرم بر دسی‌لیتر (mg/dl) استفاده می‌شود یا از واحد میکرومول بر لیتر (µmol/L). تبدیل میکرومول بر لیتر به میلیگرم بر دسی‌لیتر از راه تقسیم کردن به ضریب ۱۷٫۱ امکان‌پذیر است.

۱ میلیگرم بر دسی‌لیتر (mg/dl) بیلی‌روبین = ۱۷٫۱ میکرومول بر لیتر (µmol/L)

آزمایش‌های لازم

اندازه‌گیری سطح بیلی‌روبین خون، CBC، گروه خونی و Rh نوزاد و مادر، تعیین سطح گلوکز ۶ فسفات دهیدروژناز، کشت خون و ادرار (و مایع مغزی نخاعی در موارد خاص) و تست کومبس مستقیم (DAT)،[ی 18] آزمایش‌هایی هستند که در همه نوزادان مبتلا به زردی انجام می‌شوند.[12]

پیش‌بینی

اندازه گرفتن بیلی‌روبین بندناف، میزان مونواکسید کربن در هوای بازدمی و تست کومبس مستقیم خون بندناف هیچ‌کدام در پیش‌بینی هیپربیلی‌روبینمی آینده مؤثر نیست.[13]

دسته‌بندی تشخیصی
زردی نوزادان
بیلی‌روبین غیرکونژوگهبیلی‌روبین کونژوگه
پاتولوژیکزردی فیزیولوژیک نوزادانکبدیپس کبدی
همولیتیکغیرهمولیتیک

درمان

آستانه‌های درمان؛ ۳۸ هفته بارداری یا بالاتر

گرچه هر بیماری ایجادکننده زردی در نوزادان باید به صورت اختصاصی درمان گردد، اما طی ساعت‌های اول زندگی نوزاد آستانه‌هایی برای دخالت درمانی تعریف شده که صرف نظر از بیماری ایجاد کننده، راهنمای درمان بالا رفتن بیلی‌روبین در نوزادان می‌باشد. جدول زیر برای نوزادانی که ۳۸ هفته یا بالاتر به دنیا آمده‌اند صدق می‌کند.[14] هنگام کار با این جدول باید توجه کنیم که مقادیر بیلی‌روبین کونژوگه را نباید از میزان کل بیلی‌روبین کم کرد.[15]

جدول میزان بیلیروبین در طول زمان‌های مختلف
سن بر حسب ساعت میزان بیلیروبین (برحسب میکرومول بر لیتر)
۰> ۱۰۰> ۱۰۰
۶> ۱۰۰> ۱۱۲> ۱۲۵> ۱۵۰
۱۲> ۱۰۰> ۱۲۵> ۱۵۰> ۲۰۰
۱۸> ۱۰۰> ۱۳۷> ۱۷۵> ۲۵۰
۲۴> ۱۰۰> ۱۵۰> ۲۰۰> ۳۰۰
۳۰> ۱۱۲> ۱۶۲> ۲۱۲> ۳۵۰
۳۶> ۱۲۵> ۱۷۵> ۲۲۵> ۴۰۰
۴۲> ۱۳۷> ۱۸۷> ۲۳۷> ۴۵۰
۴۸> ۱۵۰> ۲۰۰> ۲۵۰> ۴۵۰
۵۴> ۱۶۲> ۲۱۲> ۲۶۲> ۴۵۰
۶۰> ۱۷۵> ۲۲۵> ۲۷۵> ۴۵۰
۶۶> ۱۸۷> ۲۳۷> ۲۸۷> ۴۵۰
۷۲> ۲۰۰> ۲۵۰> ۳۰۰> ۴۵۰
۷۸> ۲۶۲> ۳۱۲> ۴۵۰
۸۴> ۲۷۵> ۳۲۵> ۴۵۰
۹۰> ۲۸۷> ۳۳۷> ۴۵۰
بیش از ۹۶> ۳۰۰> ۳۵۰> ۴۵۰
درمان تکرار اندازه‌گیری بیلیروبین در ۶ تا ۱۲ ساعت آماده‌سازی برای فوتوتراپی و تکرار اندازه‌گیری بیلیروبین در طی ۶ ساعت فوتوتراپی تعویض خون

آستانه فوتوتراپی در نوزادان زیر ۳۸ هفته بارداری

سال‌هاست که فرمول زیر برای تخمین آستانه درمان فوتوتراپی در کتاب‌های مرجع پزشکی کودکان ذکر می‌شود:

۱۰۰ - (سن بارداری بر اساس هفته ضرب در ۱۰) = بیلی‌روبین آستانه بر اساس میکرومول بر لیتر (µmol/L)

در واقع این فرمول برای نوزادان با سن ۷۲ ساعت و بزرگتر قابل استفاده است، اما برای نوزادانی که کمتر از آن سن دارند، بهتر است که آستانه پایین‌تری از فرمول بالا در نظر بگیریم. برای تعیین میزان آستانه برای کودکان نارس زیر ۷۲ ساعت، منحنی‌های مخصوصی وجود دارد که برای هر سن بارداری، حدود خاصی را طی ۷۲ ساعت اول مشخص می‌کند که در مراجع تخصصی قابل دسترسی است.[16] قطع فوتوتراپی هنگامی توصیه می‌شود که میزان بیلی‌روبین به ۵۰ میکرومول بر لیتر پایینتر از آستانه فوتوتراپی برسد و نیز هنگامی که میزان بیلی‌روبین به ۵۰ میکرومول بر لیتر پایینتر از آستانه تعویض خون برسد می‌توان فوتوتراپی چندگانه[ی 19] را به فوتوتراپی تک لامپی[ی 20] تبدیل نمود.[17] امکان برگشت سطح بالای بیلی‌روبین وجود دارد که در نتیجه باید طی ۱۲ تا ۱۸ ساعت باید سطح بیلی‌روبین مجدداً بررسی شود.[18]

آستانه تعویض خون در نوزادان زیر ۳۸ هفته بارداری

همانند فوتوتراپی این نوزادان، فرمول سنتی کتاب‌های مرجع در نوزادان ۷۲ ساعت یا بزرگتر صدق می‌کند و برای زیر ۷۲ ساعت باید به نمودارهای اختصاصی آن مراجعه نمود.[19]

سن بارداری بر اساس هفته ضرب در ۱۰ = بیلی‌روبین آستانه برای تعویض خون بر اساس میکرومول بر لیتر (µmol/L)

فوتوتراپی
نوشتار اصلی: فوتوتراپی نوزادان
فوتوتراپی با نور آبی

با تاباندن نور به پوست نوزادانی که دچار بالا رفتن بیلی‌روبین غیرمستقیم شده‌اند، فوتوایزومرهایی به وجود می‌آیند که قابلیت دفع بیشتری دارند و باعث پایین آمدن سطح بیلی‌روبین می‌شوند.

تعویض خون

در تعویض خون دو برابر حجمی،[ی 21] کل خون نوزاد با دو برابر حجمش از خون مادر تعویض می‌گردد. در این روش از راه ورید نافی[ی 22] به ازای هر کیلوگرم وزن نوزاد، ۷۵ تا ۱۷۰ میلی‌لیتر از خون مادر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زمان انجام تعویض خون نباید فوتوتراپی را قطع نمود و به صورت روتین نباید کلسیم وریدی داد، مگر اینکه نیاز به کلسیم به صورت مستقل ثابت شود.[20]

طب سنتی

عصاره تام شیرخشت[ی 23][21][22] ترنجبین و گیاهان پزشکی سنتی چینی (درمنه اسکوپاریا)[ی 24] هنوز از سوی منابع مرجع پزشکی واجد تأثیر درمانی شناخته نشده‌اند.[23]

پزشکی مدرن و آخرین پژوهش‌ها

ایمونو گلوبولین وریدی (IVIG)، در کنار فوتوتراپی برای نوزادانی که ناسازگاری Rh یا ABO دارند می‌تواند بکار رود، اما استفاده از باربیتوراتها، کلستیرامین، پنیسلامین توصیه نمی‌شود. شاید در آینده اثبات شود که کلوفیبرات در پایین آوردن بیلی‌روبین نوزادان کارآمد است، اما هنوز در مراجع پزشکی به‌رسمیت شناخته نشده‌است.[24]

توصیه‌هایی برای پیشگیری

برای اینکه نوزاد دچار زردی نشود ویا اگر شد سریعتر خوب شود، برای نوزادانی که شیر مادر می‌خورند توصیه می‌شود که تعداد دفعات شیر دادن بین هشت تا ۱۲ بار در چند روز اول به دنیا آمدن باشد، نوزادانی که ناچار به استفاده از شیرخشک هستند هر دو تا سه ساعت بین یک تا دو اونس (حدود سی تا شصت سی سی) شیر به نوزاد بدهند. اینکه به صورت روتین به همه نوزادان آب یا آب قند بدهند درست نیست.[25]

با توجه به اینکه سفتریاکسون با بیلی‌روبین برای وصل شدن به آلبومین رقابت می‌کند، تجویز سفتریاکسون به نوزاد دچار زردی به رسوب بیلی‌روبین در مغز منجر می‌شود؛ در نتیجه تجویز سفتریاکسون به نوزادان مبتلا به زردی ممنوع است.[26]

همه‌گیری‌شناسی

میزان شیوع

تمام نوزادانی که به دنیا می‌آیند، دچار درجاتی از بالا رفتن سطح بیلی‌روبین خون می‌شوند (یعنی بیش از ۲ میلیگرم بر دسی‌لیتر)، اما تنها نیمی از نوزادان ترم زردی قابل مشاهده پیدا می‌کنند که در سطح بالای ۵ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر قابل مشاهده است. درصد زردی در نوزادان نارس به ۸۰٪ کل نوزادان می‌رسد.[27]

عوامل مستعد کننده

نوزادانی که خطر بالارفتن شدید بیلی‌روبین در آن‌ها بیشتر است شامل موارد زیرست:

  • نوزادان نارس (زیر ۳۸ هفته)[28]
  • وجود سابقه فوتوتراپی در بستگان[29]
  • تصمیم قطعی مادر برای شیردادن نوزاد و عدم استفاده از شیر خشک[30]
  • زردی مشهود در ۲۴ ساعت اول[31]
  • ناسازگاری ABO و مثبت بودن تست کومبس[32]
  • نارسایی G6PD (فاویسم)[33]
  • سفال‌هماتوم‌ها[ی 25] یا خونمردگی‌های بزرگ پوستی[34]
  • نژاد آسیایی شرقی[35]

زردی فیزیولوژیک نوزادان

زردی فیزیولوژیک نوزادان یا یرقان فیزیولوژیک نوزادان، نوعی از افزایش بیلی‌روبین غیرکونژوگه در خون نوزادان است که در نتیجه افزایش تولید بیلی‌روبین، افزایش توده گلبولهای قرمز، عمر کوتاه گلبولهای قرمز و نارسایی لیگاندین و گلوکورونیل ترانسفراز و افزایش گردش روده‌ای - کبدی (انتروهپاتیک) است. زردی فیزیولوژیک از روز دوم یا سوم زندگی شروع می‌شود و حدوداً در روز چهارم یا پنجم به حداکثر می‌رسد. زردی فیزیولوژیک بسیار شایع، و معمولاً بی آزار است و همراه با هیچ بیماری ای نمی‌باشد.[36] در نوزادان ترم تا دو هفته و در نوزادان زودرس حداکثر تا سه هفته ادامه پیدا می‌کند. در نوزادان زودرس حداکثر بیلی‌روبین در روز پنجم تولد می‌باشد. این تشخیص پس از رد کردن علل مهمتر یرقان مثل همولیز، عفونت یا بیماریهای متابولیک داده می‌شود.فراوانی زردی فیزیولوژیک در کودکانی که شیر مادر میخورند بالاتر از نوزادانی است که شیر خشک مصرف میکنند ، اما این یافته دلیلی برای قطع شیردهی مادر نیست .[36]

مشخصات زردی فیزیولوژیک
  • هیچگاه در روز اول تولد نیست. هر زردیی که در این روز وجود داشته باشد، نشان می‌دهد که یک بیماری آنرا ایجاد نموده است و نه روندی فیزیولوژیک.[36]
  • در نوزادان ترم بیلی‌روبین غیرمستقیم حداکثر ۱۲ میلیگرم بر دسی لیتر و در نوزادان زودرس حداکثر ۱۵ می‌باشد.[36]
  • حال عمومی نوزادان خوب است.
  • افزایش بیلی‌روبین کمتر از نیم میلیگرم در ساعت است.
  • بیلی‌روبین مستقیم از ۱٫۵ میلیگرم بر دسی لیتر بالاتر نیست.
  • بزرگ شدن کبد و طحال ویا کمخونی دیده نمی‌شود.
  • سرعت افزایش بیلی‌روبین در زردی فیزیولوژیک از روزی ۵ میلیگرم بر دسی لیتر بالاتر نیست.
  • سقف بیلی‌روبین غیرمستقیم در یرقان فیزیولوژیک می‌تواند در نوزادانی که شیرمادر می‌خورند، بالاتر از نوزادانی باشد که شیرخشک می‌خورند (یعنی ۱۵ تا ۱۷ میلیگرم بر دسی لیتر در مقابل ۱۲ میلیگرم بر دسی لیتر).
  • همانطور که زردی روز اول همیشه نشانه بیماری است، زردیی که پس از هفته دوم شروع بشود هم همیشه پاتولوژیک (همراه با بیماری) می‌باشد.


اثر مثبت بیلی‌روبین؟

در بعضی از بررسی‌های پژوهشی [37][38][39]، پیشنهاد شده است که بالا رفتن بیلی‌روبین تا سطوح زیر ۶ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر ، نه تنها اثر مخربی ندارد ، بلکه بعنوان یک آنتی‌اکسیدان ، از آسیب زایمانی اکسیداتیو جلوگیری میکند ، البته نظر مخالف هم ابراز شده است [40] .

تاریخ کشف درمان زردی نوزادان

طی دهه ۱۹۵۰ میلادی، تعویض خون درمان اصلی هیپربیلیروبینمی محسوب می‌شد و تا اواخر دهه ۶۰ میلادی فوتوتراپی استفاده وسیع پیدا نکرده بود. در دهه ۸۰ و ۹۰ افزایشی دوباره در فراوانی کرن‌ایکتروس مشاهده شد که به سیاست جدید بیمارستان‌ها در مرخص نمودن سریع نوزادان تازه متولد و افزایش تعداد نوزادان شیرمادرخوار منسوب گشت.[41]

تأثیر فوتوتراپی در درمان زردی نوزادان به صورت اتفاقی در بیمارستانی در اسکس انگلستان کشف شد. پرستاری در بخش نوزادان نارس، عمیقاً باور داشت که نوزادن بستری در بخش وی از هوای تازه و درخشش خورشید در فضای سبز بیمارستان بهرمند می‌شوند. گرچه این اولین اشاره به تأثیر نور در بهبود زردی نوزادان محسوب می‌شود، اما تنها هنگامی جدی گرفته شد که یک نمونه خون که قرار بود برای اندازه‌گیری میزان بیلی‌روبین به آزمایشگاه فرستاده شود، زیر نوری که از پنجره می‌تابید ماند و دیدند که نتیجه قابل مقایسه با زردی مشهود بیمار نیست و مقدار بسیار پایینتری را نشان می‌دهد. در سال ۱۹۵۸ دکتر کرمر (به انگلیسی: Cremer) یافته‌های خود را در مجله لنست منتشر کرد، اما تا ده سال بعد هم که یک گروه پزشکی در آمریکا مسئله را مورد بررسی مستقل قرار داد استفاده از این روش همه‌گیر نشد.[42][43]

طب سنتی

در پزشکی سنتی ایرانی، بروز زردی در نوزاد را به گرم بودن طبع مادر منسوب می‌کنند و برای درمان به مادر غذاهایی که طبع سرد داشته باشد تجویز می‌کنند مثل عرق کاسنی یا شاتره.[44]

زردی نوزادانِ جانوران
بیماری همولیتیک در یک قاطر هفت روزه

زردی در نوزادان جانورانی مانند اسب / قاطر و خوک دیده می‌شود، که در بیشتر مواقع دلیل بیماری همولیتیک نوزادان، ناهمخوانی RH و دیگر گروه‌های خونی است.[45][46]

جستارهای وابسته

معادل‌های انگلیسی
  1. Term
  2. Galactosemia
  3. Tyrosinemia
  4. Kell
  5. Duffy
  6. Spherocytosis
  7. Ovalocytosis
  8. Hyperalimentation Cholestasis
  9. TORCH
  10. Inspissated bile syndrome
  11. Alagile syndrome
  12. Byler disease
  13. anti-D immunoglobulin
  14. Kramer's Rule
  15. Transcutaneous bilirubinometer
  16. Ingram icterometer
  17. Van den Bergh
  18. Direct antiglobulin test or DAT = Direct Coombs test
  19. Multiple phototherapy
  20. single phototherapy
  21. Double-volume exchange transfusion (DVET)
  22. Umbilical vein
  23. Pojark Manna
  24. Artemisia scoparia
  25. Cephalohematoma

پی‌نوشت
  1. Kumar, RK.
  2. Silbernagl S, Despopoulos A (2009). Color atlas of physiology (۶ ed.). Thieme. p. ۲۵۲. ISBN 978-3-13-545006-3.
  3. Kumar, RK.
  4. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۹۹.
  5. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۴۹۷.
  6. Maisels, M. Jeffrey (28 February 2008). "Phototherapy for Neonatal Jaundice". New England Journal of Medicine. ۳۵۸ (۹): ۹۲۶. doi:10.1056/NEJMct0708376. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); More than one of |pages= and |page= specified (help); |access-date= requires |url= (help)
  7. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۹۹.
  8. Maisels, M. Jeffrey (28 February 2008). "Phototherapy for Neonatal Jaundice". New England Journal of Medicine. ۳۵۸ (۹): ۹۲۱. doi:10.1056/NEJMct0708376. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); More than one of |pages= and |page= specified (help); |access-date= requires |url= (help)
  9. Kramer, LI (1969 Sep). "Advancement of dermal icterus in the jaundiced newborn". American journal of diseases of children (1960). ۱۱۸ (۳): ۴۵۴–۸. PMID 5817480. Check date values in: |date= (help); |access-date= requires |url= (help)
  10. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۲.
  11. Wing, editor-in-chief, Thomas E. Andreoli ; editors, Ivor J. Benjamin, Robert C. Griggs, Edward J. (2010). "Jaundice". In Klaus E.Monkemuller. Andreoli and Carpenter's Cecil essentials of medicine (8th ed. ed.). Philadelphia, PA: Saunders/Elsevier. ISBN 1416061096. |access-date= requires |url= (help)
  12. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۹۷ و ۹۸.
  13. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۶۹.
  14. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۳.
  15. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۹۸.
  16. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۱۰۱.
  17. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۱۰۲.
  18. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۱۰۵.
  19. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۱۰۲.
  20. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۱۳۱.
  21. F Ghotbi, Sh Nahidi, M Zangi (2006). "Surveying the effect of cotoneaster spp. (shir khesht) on neonatal jaundice". Pejouhesh. ۳۰ (۴): ۳۵۳–۳۶۱. Archived from the original on 15 May 2013. Retrieved ۲۰۱۳/۰۵/۱۱. Check date values in: |تاریخ بازبینی= (help)
  22. Ahamad Shah Farhat, Asharaf Mohammadzadeh, Mehvar Amiri, Mohammad Ramezani (2006). "Effect of Cotoneaster tricolor Pojark Manna on Serum Bilirubin Levels in Neonates". International Journal of Pharmacology. Asian Network for Scientific Information. ۲ (۴): ۴۵۵–۴۵۸. ISSN 1811-7775. Check date values in: |تاریخ بازبینی= (help); |access-date= requires |url= (help)
  23. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۱۳۸.
  24. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۱۴۰.
  25. SARAH K. MOERSCHEL, MD; LAUREN B. CIANCIARUSO, DO; and LLOYD R. TRACY, MD.
  26. Second Meeting of the Subcommittee of the Expert Committee on the Selection and Use of Essential Medicines (WHO ) ص ۴
  27. Kumar, RK.
  28. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۴۶.
  29. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۴۶.
  30. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۴۶.
  31. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health، NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)، ۴۶.
  32. SARAH K. MOERSCHEL, MD; LAUREN B. CIANCIARUSO, DO; and LLOYD R. TRACY, MD.
  33. SARAH K. MOERSCHEL, MD; LAUREN B. CIANCIARUSO, DO; and LLOYD R. TRACY, MD.
  34. SARAH K. MOERSCHEL, MD; LAUREN B. CIANCIARUSO, DO; and LLOYD R. TRACY, MD.
  35. SARAH K. MOERSCHEL, MD; LAUREN B. CIANCIARUSO, DO; and LLOYD R. TRACY, MD.
  36. National Collaborating Centre for Women's and Children's Health, (UK) (2010 May). "NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)" (PDF). PMID 22132434. Archived from [NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98) the original] Check |url= value (help) on ۲ دسامبر ۲۰۱۳. Retrieved 2 March 2013. Check date values in: |date= (help)
  37. Stocker, R (1987 Feb 27). "Bilirubin is an antioxidant of possible physiological importance". Science (New York, N.Y.). 235 (4792): 1043–6. PMID 3029864. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Check date values in: |date= (help); |access-date= requires |url= (help)
  38. Doğan, M (2011 Nov). "Evaluation of oxidant and antioxidant status in infants with hyperbilirubinemia and kernicterus". Human & experimental toxicology. 30 (11): 1751–60. PMID 21393350. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Check date values in: |date= (help); |access-date= requires |url= (help)
  39. Friel, James K. "Bilirubin: Friend or Foe?" (PDF). University of Manitoba. Archived from the original (PDF) on 9 August 2014. Retrieved 26 March 2013.
  40. Shekeeb Shahab, M (2008 Oct). "Evaluation of oxidant and antioxidant status in term neonates: a plausible protective role of bilirubin". Molecular and cellular biochemistry. 317 (1–2): 51–9. PMID 18560765. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Check date values in: |date= (help); |access-date= requires |url= (help)
  41. SARAH K. MOERSCHEL, MD; LAUREN B. CIANCIARUSO, DO; and LLOYD R. TRACY, MD.
  42. Dobbs, R H (1975–11). "Phototherapy". Archives of Disease in Childhood. ۵۰ (۱۱): ۸۳۳–۸۳۶. doi:10.1136/adc.50.11.833. ISSN 0003-9888. PMC 1545706. PMID 1108807. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Check date values in: |date= (help)
  43. Cremer, R. J. (1958-05-24). "INFLUENCE OF LIGHT ON THE HYPERBILIRUBINÆMIA OF INFANTS". The Lancet. ۲۷۱ (۷۰۳۰): ۱۰۹۴–۱۰۹۷. doi:10.1016/S0140-6736(58)91849-X. ISSN 0140-6736. Archived from the original on 15 May 2013. Retrieved 2010-08-01. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  44. دکتر وحید علیان نژادی. «زردی نوزادان». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  45. Immunology. 2002 November; 107(3): 288–296. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1782797/
  46. Hemolytic disease in animals

منابع
  • National Collaborating Centre for Women's and Children's Health (2010 May). "NICE Guideline for Neonatal jaundice (CG98)" (PDF). Archived from the original (PDF) on ۲ دسامبر ۲۰۱۳. Retrieved 2 March 2013. Check date values in: |تاریخ= (help)
  • SARAH K. MOERSCHEL, MD; LAUREN B. CIANCIARUSO, DO; and LLOYD R. TRACY, MD (2008 May). "A Practical Approach to Neonatal Jaundice". American Academy of Family Physicians. Archived from the original on 6 آوریل 2013. Retrieved 25 March 2013. Check date values in: |تاریخ= (help)
  • Kumar, RK (1999 Jul). "Neonatal jaundice. An update for family physicians". Australian family physician. ۲۸ (۷): ۶۷۹–۸۲. PMID 10431423. Check date values in: |تاریخ بازبینی=, |سال= (help); |access-date= requires |url= (help)

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.