جام شهید اسپندی
 علی پروین کاپیتان تیم پرسپولیس در حال دریافت جام قهرمانی | |
| فصل | ۱۳۵۸ |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| تعداد تیم‌ها | ۲۸ |
| قهرمان | پرسپولیس |
| نایب قهرمان | پاس[1] |
مهدی اسپندی
مهدی اسپندی بازیکن تیم تهران جوان و عضو تیم فوتبال جوانان ایران بود که بعد از انقلاب، به نیروهای انقلابی پیوسته بود و در درگیری‌های اوایل انقلاب ۵۷ و در زمان پاسداری در خیابان شهباز جنوبی در تهران، کشته می‌شود[2].
معرفی مسابقات
جام شهید مهدی اسپندی[3] نخستین مسابقات رسمی در رشته فوتبال در ایران بعد از انقلاب بود که در سال ۱۳۵۸ برگزار شد. [4] گروه ورزشی مبارز و باشگاه تهرانجوان طراح و برگزار کننده مسابقات بودند. اطلاعیه مسابقات اولین بار در روزنامه آیندگان ۷ فروردین ۱۳۵۸ منتشر شد و بنظر می رسید که یک دوره مسابقات محلی خواهد بود: «به همت جمشید وطن دوست و حسین صالحی یک دوره مسابقه فوتبال بنام مجاهد شهید مهدی اسپندی در زمین ورزشگاه شماره ۳ شهباز برگزار می گردد. تیم هایی میتوانند در این مسابقه ها شرکت کنند که دارای بازیکنان تیم های تخت جمشیدی (دسته اول و دوم) باشند. کلیه علاقه مندان می توانند تا ۱۵ فروردین ماه اسامی بازیکنان خود را به سرپرست مسابقه ها ارایه دهند. تاریخ شروع مسابقه ها روز ۲۰ فروردین ماه خواهد بود».[5] اما در ادامه تیم های زیادی در این مسابقات شرکت کردند و بدین ترتیب جام اسپندی تبدیل به مسابقات جام حذفی فوتبال تهران شد.
شکل برگزاری مسابقات
در ابتدا ۲۲ تیم در مسابقات حضور یافتند و قرعه کشی روز ۱۷ فروردین ۵۸ انجام شد. تیم های پرسپولیس، شاهین، پاس و دارایی به عنوان سرگروه انتخاب شدند. [6] در ادامه تیم های استقلال، بوتان، بانک ملی، پولاد، پیروز و نیرومند نیز برای مسابقات اعلام حضور کردند و در گروه پنجم قرار گرفتند. بدین ترتیب در مجموع ۲۸ تیم در مسابقات حضور یافتند و بازی ها از روز پنج شنبه ۲۳ فروردین ۵۸ با دیدار تهرانجوان- کیان آغاز شد.
روند مسابقات بگونه‌ای بود که ابتدا مسابقات در ۵ گروه برگزار شد و دو تیم برتر هر گروه و در مجموع ۱۰ تیم راهی مرحله دوم شدند. دور دوم نیز مسابقات به صورت گروهی و در دو گروه ادامه یافت و سپس دو تیم برتر هر گروه به نیمه نهایی راه یافتند. در این مرحله تیم ها بصورت ضربدری مقابل هم قرار گرفتند و در نهایت دو تیم برنده به دیدار فینال راه یافتند و تیم های بازنده نیز دیدار رده بندی را برگزار کردند. باشگاه پرسپولیس با غلبه بر پاس در دیدار نهایی به مقام قهرمانی دست یافت.این مسابقات نخستین دوره جام حذفی فوتبال تهران پس از انقلاب بود.[7]
دور اول
| پنج گروه مرحله اول جام شهید اسپندی | |
|---|---|
| گروه اول | تهران جوان، کشت و صنعت، شفق، کیان، کارگران، پرسپولیس |
| گروه دوم | شاهین، راه‌آهن، اقبال، نیروی هوایی، ایرانا، ایران امروز |
| گروه سوم | پاس، سرباز، آتش‌نشانی، ابومسلم، فردوسی |
| گروه چهارم | دارایی، آکام، البرز، دخانیات، مرکز آمار |
| گروه پنجم | استقلال، بوتان، بانک ملی، پولاد، پیروز، نیرومند |
پس از برگزاری مرحله اول این تیم‌ها از گروه‌های پنجگانه صعود کردند
| تیم‌های صعودکننده از گروه‌های پنجگانه | |
|---|---|
| گروه اول | پرسپولیس و تهران جوان |
| گروه دوم | شاهین و راه‌آهن |
| گروه سوم | پاس و سرباز |
| گروه چهارم | دارایی و آکام |
| گروه پنجم | بانک ملی و استقلال |
| شرح بازی‌های گروه پنجم و جدول نهایی این گروه در پایان دور اول | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| نام تیم | بوتان | بانک ملی | پولاد | پیروز | استقلال | نیرومند | تیم | بازی | برد | مساوی | باخت | گل‌زده | گل‌خورده | امتیاز | |
| بوتان | *** | ۳-۰ | ۲-۳ | ۰-۴ | ۴-۰ | ۴-۱ | بانک ملی | ۵ | ۴ | ۱ | ۰ | ۱۳ | ۲ | ۹ | |
| بانک ملی | ۰-۳ | *** | ۱-۳ | ۰-۴ | ۱-۱ | ۰-۲ | استقلال | ۵ | ۳ | ۲ | ۰ | ۱۵ | ۲ | ۸ | |
| پولاد | ۳-۲ | ۳-۱ | *** | ۰-۰ | ۴-۱ | ۰-۱ | نیرومند | ۵ | ۲ | ۱ | ۱ | ۷ | ۵ | ۵ | |
| پیروز | ۴-۰ | ۴-۰ | ۰-۰ | *** | ۶-۰ | ۳-۱ | بوتان | ۵ | ۲ | ۰ | ۳ | ۸ | ۱۳ | ۴ | |
| استقلال | ۰-۴ | ۱-۱ | ۱-۴ | ۰-۶ | *** | ۰-۰ | پولاد | ۵ | ۱ | ۱ | ۳ | ۵ | ۱۰ | ۳ | |
| نیرومند | ۱-۴ | ۲-۰ | ۱-۰ | ۱-۳ | ۰-۰ | *** | پیروز | ۵ | ۰ | ۱ | ۴ | ۱ | ۱۷ | ۱ | |
دور دوم
ده تیم صعود کرده پس از قرعه‌کشی در دو گروه زیر قرار گرفتند:
| دو گروه پنج تیمی مرحله دوم جام اسپندی | |
|---|---|
| گروه الف | شاهین، دارایی، تهران جوان، آکام، پرسپولیس |
| گروه ب | استقلال، پاس، سرباز، بانک ملی، راه‌آهن |
در پایان مرحله دوم گروهی، پرسپولیس در گروه الف صدرنشین شد و شاهین به رتبه دوم بسنده کرد. در گروه ب نیز پاس صدرنشین شد و تیم سرباز دوم شد.[8]
جدول گروه الف :
| # | تیم | بازی | برد | مساوی | باخت | گل‌زده | گل‌خورده | امتیاز |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | پرسپولیس | ۴ | ۳ | ۱ | ۰ | ۶ | ۲ | ۷ |
| ۲ | شاهین | ۴ | ۳ | ۱ | ۰ | ۳ | ۰ | ۷ |
| ۳ | دارایی | ۴ | ۱ | ۱ | ۲ | ۳ | ۳ | ۳ |
| ۴ | تهرانجوان | ۴ | ۰ | ۱ | ۳ | ۴ | ۶ | ۱ |
| ۵ | آکام | ۴ | ۰ | ۱ | ۳ | ۱ | ۶ | ۱ |
جدول گروه ب :
| # | تیم | بازی | برد | مساوی | باخت | گل‌زده | گل‌خورده | امتیاز |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | پاس | ۴ | ۲ | ۲ | ۰ | ۴ | ۲ | ۶ |
| ۲ | سرباز | ۴ | ۱ | ۳ | ۰ | ۷ | ۴ | ۵ |
| ۳ | بانک ملی | ۴ | ۱ | ۲ | ۱ | ۴ | ۳ | ۴ |
| ۴ | راه‌آهن | ۴ | ۱ | ۲ | ۱ | ۳ | ۳ | ۴ |
| ۵ | استقلال | ۴ | ۰ | ۱ | ۳ | ۲ | ۸ | ۱ |
نیمه نهایی
| پرسپولیس | ۱-۱ | سرباز |
|---|---|---|
علی پروین  'پنالتی |
آلبرت باغومیان |
|
| ضربات پنالتی | ||
علی پروین  محمد مایلی کهن  یعقوب فاطمی مقدم ناصر نورایی محمد پنجعلی |
۲-۴ | عباس موسیوند حمید نیتی جعفر روزبهانی علی فارسی |
منابع
- «اولین جام فوتبال پس از انقلاب به پرسپولیس رسید». خبر آنلاین. ۲۳ اسفند ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۴ اسفند ۱۳۹۵.
- http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=17300
- «جام اسپندی». وب‌سایت جام تخت جمشید. ۱۳ دی ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۴ اسفند ۱۳۹۵.
- https://www.radiofarda.com/a/f3-iran-football-player-mehrab-shahrokhy/27527795.html
- «فوتبال جام مهدی اسپندی». روزنامه آیندگان شماره ۳۳۱۸. ۷ فروردین ۱۳۵۸.
- «جام مهدی اسپندی قرعه کشی شد». روزنامه آیندگان شماره ۳۳۲۸. ۲۰ فروردین ۱۳۵۸.
- FIFA.com. «Welcome to FIFA.com News - Victory name of Persepolis' game - FIFA.com». www.fifa.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۲.
- «رده بندی نهایی گروه های جام اسپندی». مجله کیهان ورزشی شماره ۱۲۹۷. موسسه کیهان. ۲۳ تیر ۱۳۵۸.
- «پاس به لطف هوشیاری رهبرش پیروز شد». روزنامه آیندگان شماره ۳۴۱۱. ۶ مرداد ۱۳۵۸.
- «پرسپولیس قهرمان جام اسپندی شد». روزنامه اطلاعات شماره ۱۵۹۲۶. موسسه اطلاعات. ۲۰ مرداد ۱۳۵۸.
- «مسابقات جام شهید اسپندی - سال ۱۳۵۸». ProSoccer.ir. ۱۲ بهمن ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۴ اسفند ۱۳۹۵.
| دوره‌ها | |
|---|---|
| فینال‌ها | |