ثریا منوچهری
ثریا منوچهری نام زنی است که در روستای کوهپایه از توابع استان اصفهان ایران در سال ۱۳۳۰ شمسی (۱۹۵۱ میلادی) به دنیا آمد.[1] دلیل نامگذاری ثریا به دنیا آمدن وی بعدازازدواج محمدرضا شاه و ملکه ثریا اسفندیاری بوده است. وی در پی یک نزاع خانوادگی در سال ۱۳۶۵ هجری شمسی (۱۹۸۶ میلادی) به زنا محکوم و سنگسار شد. او هنگام سنگسار ۳۵ ساله و مادر ۷ فرزند بود.
| ثریا منوچهری ثریا منوچهری | |
|---|---|
 عکس ثریا منوچهری در سن ۹ سالگی. تنها عکسی که از وی باقی مانده‌است. عکاس این عکس، عکاس دوره گردی بوده که از روستای ثریا منوچهری عبور می‌کرده‌است | |
| زادهٔ | ۱۹۵۱ روستای کوهپایه |
| درگذشت | ۲۴ مرداد ۱۳۶۵ خورشیدی ۱۵ اوت ۱۹۸۶ (۳۵ سالگی) |
| ملیت | ایرانی |
| مجازات(های) جزایی | سنگسار |
| همسر(ها) | قربانعلی |
| فرزندان | هفت فرزند |
| صفحه در وبگاه IMDb | |
داستان زندگی او دست‌مایه رُمان سنگسار ثریا م. و فیلمی به همین نام است.[2]
سنگسار ثریا
فریدون صاحب‌جمع، ژورنالیست ایرانی‌تبار فرانسوی داستان این زن را در رمانی به نام سنگسار ثریا م. در راستای نقض حقوق بشر و سنگسار در ایران در سال ۱۹۹۴ میلادی به زبان فرانسوی منتشر می‌کند.[3] در سال ۲۰۰۸ میلادی فیلمی به همین نام «سنگسار ثریا م» به کارگردانی سیروس نورسته بر اساس رمان فریدون صاحب‌جمع، ساخته شد.[4][5]
داستان فیلم بازگوکننده بخشی از وقایع زندگی ثریا در مرکز این ماجرا است که از زبان زهرا، خاله وی، به یک روزنامه‌نگار فرانسوی در گذرش از روستای کوهپایه اطراف شهرستان اصفهان بازگو شده است. خلاصه واقعه ثریا بدین صورت است که: «شوهر ثریا که یک زندان بان است قصد دارد زن دیگری بگیرد اما چون توانایی پرداخت هزینه هر دو زن را ندارد به ثریا پیشنهاد طلاق می‌دهد. ثریا وقتی حق و حقوقش را مطالبه می‌کند مرد نمی‌پذیرد و در یک تبانی با کدخدا و ملای ده، ثریا را برای کلفتی به خانه یکی از مردان اهل روستا به نام هاشم می‌فرستند. هاشم مردی است که زنش را از دست داده و به همراه فرزند ناشنوایش زندگی می‌کند. این ویژگی‌ها موقعیت را برای متهم کردن ثریا به رابطه با مرد دیگر فراهم می‌کند. شوهر ثریا با همدستی کدخدا و ملای ده به ثریا اتهاماتی را نسبت می‌دهند که در نهایت به سنگسار شدن و مرگ وی منجر می‌شود.»[6]
واکنش ایران
مقامات ایران در رابطه با واقعه سنگسار ثریا واکنش رسمی نشان ندادند و ضمن حمایت از حکم سنگسار در برخی محافل و مجالس تنها به نقد فیلم «سنگسار ثریا» پرداخته شد. در خرداد ماه ۱۳۹۰ جلسه‌ای در قم تحت عنوان سنگسار، چیستی و چرایی؛ نقد فقهی «سنگسار ثریا» برگزار شد. در این نشست محمدرضا کدخدایی در رابطه با ساخت و اکران این فیلم در بسیاری از کشورهای جهان گفت: این فیلم از لحاظ احساسی فوق‌العاده تأثیرگذار است و نظرسنجی که در دانشگاه‌های مختلف انجام شده، بیانگر این است که بیش از ۷۰ درصد از دانشجویان این را دیده و از آن تأثیر پذیرفته‌اند… بعد از اتفاقات سال ۸۸ این فیلم به صورت گسترده و با قیمت نازل در کشور توزیع شد و بسیاری از سایت‌ها آن را به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار دادند.» وی گفت: «بعد از اکران این فیلم نظریه‌پردازی‌های مختلفی حتی در حوزه قم صورت گرفت و این حکم اسلامی سنگسار را زیر سؤال بردند. ...ما حدود ۹۰ روایت صحیح دربارهٔ این حکم داریم که تواتر معنویش یقینی است…».[7][8]
در جلسه دیگری در مؤسسه فهیم قم در سال ۱۳۹۰ تحت عنوان «بررسی حکم سنگسار از منظر فقهی و تاریخی» احمد عابدینی به نحو مبسوطی به توضیح رجم پرداخت و گفت تمامی روایاتی که در باب رجم مرد همسردار یا زن شوهردار وجود دارد باید با مطالعه سیر تاریخی و فقهی آن بررسی شود.[8]
جستارهای وابسته
پانویس
- Sahebjam,Freidoune,p.1
- Sahebjam,Freidoune,p.1-2
- Carl M. Cannon. «he who casts the first stone». politicsdaily. دریافت‌شده در 21-03-2011. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک) - http://www.cbn.com/entertainment/screen/goodwyn_Caviezel_SorayaM.aspx
- «The Stoning of Soraya M. | Amplify». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ اوت ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۰.
- «سنگسار ثریا».
- «سنگسار، چیستی و چرایی؛ نقد فقهی «سنگسار ثریا» در قم برگزار شد».
- «بازتاب سنگسار در آثار رسانه‌ای و مکتوب». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۷.
منابع
- کتاب Freidoune Sahebjam,Stoning of Soraya,translated from the French by Richard Seaver ,Arcade Publishing,Inc,New York,ISBN 1-55970-233-8
- سُها دادفر. «"سنگسار ثریا میم"». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۵.