تعادل ترمودینامیکی
تعادل ترمودینامیکی، در سیستم‌های ترمودینامیکی، به حالتی گفته می‌شود که در آن، سیستم در حالت تعادل مکانیکی، تعادل شیمیایی و تعادل گرمایی باشد.
وقتی که مختصات ترمودینامیکی یک سیستم به هر طریقی، چه خود به خود و چه به سبب عوامل خارجی تغییر کنند، گفته می‌شود که سیستم تغییر حالت داده است. هنگامی که حالت یک جسم تغییر می‌کند، معمولاً برهم‌کنش‌هایی بین سیستم و محیط آن رخ می‌دهد. هنگامی که شرایط برای هر سه نوع تعادل مکانیکی، شیمیایی و گرمایی برقرار باشند، اصطلاحاً گفته می‌شود که سیستم در حالت تعادل ترمودینامیکی است. تحت این شرایط هیچ‌گونه تمایلی برای تغییر حالت، نه در سیستم و نه در محیط آن، وجود ندارد.
تعادل گرمایی
هنگامی که در مختصات سیستمی که در حال تعادل است و از محیط خود توسط یک دیواره گرمابر جدا شده است هیچ‌گونه تغییر خودبه‌خودی رخ ندهد، تعادل گرمایی وجود دارد. در تعادل گرمایی تمام قسمت‌های یک سیستم در یک دما به‌سر می‌برند و این دما با دمای محیط یکسان است. اگر این شرایط برقرار نباشند، تغییر حالت ایجاد می‌شود که تا برقراری تعادل گرمایی ادامه دارد.
از دیدگاه انرژی آزاد گیبس
تعادل زمانی برقرار است که G (انرژی آزاد گیبس) حداقل باشد.
منابع
- مارک زیمانسکی و ریچارد دیتمن (۱۳۸۰)، «فصل دوم، سیستم‌های ترمودینامیکی ساده»، حرارت و ترمودینامیک، ترجمهٔ حسین توتونچی و دیگران، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ص. ۳۵