تتراکلرید تیتانیم

تتراکلرید تیتانیم ترکیب معدنی با فرمول TiCl۴ است. مهم‌ترین کاربرد این ماده در تولید فلز تیتانیوم و رنگدانه‌های دی اکسید تیتانیوم می‌باشد. TiCl۴ یک عضو غیرمعمول از متال هالید است که بسیار فرار است. به محض تماس با هوای مرطوب، به شکل ابرهای مات از دی اکسید تیتانیوم و کلرید هیدروژن دیده می‌شود. به دلیل فرم نوشتاری فرمول شیمیایی این ماده گاهی به آن "تیکل" یا "تیکل 4" گفته می‌شود.

تتراکلرید تیتانیم
نام‌گذاری آیوپاک

Titanium tetrachloride

نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی
Tetrachlorotitanium
دیگر نام‌ها

Titanium(IV) chloride

شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس 7550-45-0 Y
پاب‌کم 24193
کم‌اسپایدر 22615 Y
شمارهٔ ئی‌سی 231-441-9
شمارهٔ یواِن 1838
MeSH Titanium+tetrachloride
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس XR1925000
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
خصوصیات
فرمول مولکولی TiCl
4
جرم مولی 189.679 g mol-1
شکل ظاهری Colourless liquid
چگالی 1.726 g cm-3
دمای ذوب −۲۴٫۶ درجه سلسیوس؛ −۱۲٫۲ درجه فارنهایت؛ ۲۴۸٫۶ کلوین
دمای جوش ۱۳۵ درجه سلسیوس؛ ۲۷۵ درجه فارنهایت؛ ۴۰۸ کلوین
انحلال‌پذیری در آب Reacts
فشار بخار 1.3 kPa (at 20 °C)
گرانروی 827 μPa s
ساختار
Tetragonal
شکل مولکولی Tetrahedral
گشتاور دوقطبی 0 D
ترموشیمی
آنتروپی مولار
استاندارد So298
 355 J·mol-1·K-1[1]
-763 kJ·mol-1[1]
خطرات
MSDS MSDS
شاخص ئی‌یو 022-001-00-5
طبقه‌بندی ئی‌یو C
کدهای ایمنی R۱۴, R۳۴
شماره‌های نگهداری (S1/2), S7/8, S26, S36/37/39, S45
لوزی آتش
Flammability code 0: Will not burn. E.g., waterHealth code 3: Short exposure could cause serious temporary or residual injury. E.g., chlorine gasReactivity code 2: Undergoes violent chemical change at elevated temperatures and pressures, reacts violently with water, or may form explosive mixtures with water. E.g., phosphorusSpecial hazard W: Reacts with water in an unusual or dangerous manner. E.g., cesium, sodium
0
3
2
ترکیبات مرتبط
مرتبط با titanium chlorides کلرید تیتانیوم(II)
کلرید تیتانیم(III)
ترکیبات مرتبط کلرید هافنیم(IV)
تیتانیم تترابرمید
تترافلورید تیتانیوم
تیتانیم تترایدید
کلرید زیرکونیم(IV)
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 Y (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

کاربرد

تولید فلز تیتانیوم

در سال حدود ۷ میلیون تن فلز تیتانیم تولید می‌شود که ۴ میلیون تن آن از طریق تتراکلرید تیتانیم تولید می‌شود[2]. با تر کیب تتراکلرید تیتانیم با فلز منیزیم، فلز تیتانیوم و کلرید منیزیم تولید می‌شود :

۲Mg + TiCl۴ → ۲ MgCl۲ + Ti

به جای منیزیم، سدیم مایع به عنوان عامل کاهنده نیز استفاده می‌شود.

تولید دی اکسید تیتانیوم

در حدود ۹۰ درصد از تولید سالیانه تتراکلرید تیتانیم صرف تولید رنگدانه‌های دی اکسید تیتانیوم می‌شود. واکنش حاصل از هیدرولیز کردن TiCl۴ است که موجب تولید کلرید هیدروژن و دی اکسید تیتانیوم می‌شود:

TiCl۴ + ۲ H۲O → TiO۲ + ۴ HCl

در برخی موارد، TiCl۴ است به‌طور مستقیم با اکسیژن اکسید شده :

TiCl۴ + O۲ → TiO۲ + ۲ Cl۲

مصارف دیگر

در ساخت کوکاتالیست پلی‌اولفین‌ها، روکش محصولات سرامیکی، آلیاژسازی آلومینیوم و ... استفاده می‌شود.[2]

سمیت و ایمنی

سمیت تتراکلرید تیتانیوم بیشتر به دلیل آزاد سازی هیدروژن کلرید HCl است. TiCl4 یک اسید لوییس قوی است و واکنش گرمازایی را حتی با بازهای ضعیف نظیر THF ایجاد کرده و در صورت ترکیب با آب حالت انفجاری ایجاد می نماید.

منابع
  1. Zumdahl, Steven S. (2009). Chemical Principles 6th Ed. Houghton Mifflin Company. p. A23. ISBN 061894690X.
  2. طرح تتراکلرید تیتانیوم
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.